"Safra taşı ölümcül olabilir"

Safra kesesinin karaciğere hayati yardımda bulunarak vücuttaki toksik maddelerin atılmasına yardımcı olduğunu belirten Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Hasan Taşçı, "Safra kesesi taşı genellikle yemeklerden sonra karnın sağ üst kısmında başlayıp, sağ omuza ve sağ kürek kemiğinin alt kısmına yayılım gösterebilen, zaman zaman artıp azalan, birkaç saat içinde de geçen bir ağrıya sebep olabilir" diye konuştu.

Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Hasan Taşçı, aşırı tuz kullanımı ve kolesterolün safra kesesi taşı oluşumuna neden olduğunu söyledi.

Safra kesesi taşıyla ilgili bilmeniz gerekenler

Safra kesesi; karaciğerin alt yüzeyinde, ona yapışık, 50 ml hacmi olan, safranın depolanmasını ve konsantre edilmesini sağlayan, armut biçiminde bir organdır.

Karaciğerin ürettiği safra; kanallar yoluyla bu kesede birikerek yemek sonrasında, özellikle yağlı gıdaların sindirimi amacıyla bağırsağa dökülüyor.

Her 10 erişkinden birinde olan safra taşı, özellikle 30 yaşından sonra kadınlarda daha sık görülüyor.

60 yaşından sonra erkeklerin yüzde 10-15'inde, kadınların yüzde 30-40'ında safra taşı oluşuyor.

Safra taşı, safra kesesinde ya da safra yollarında safra içeriğinin yoğunlaşmasıyla oluşuyor.

Safra taşı, genellikle safra kesesinin içinde oluşuyor fakat safranın bulunduğu her yerde (karacaiğer içi, karaciğer dışı ana safra yolları, safra kesesi kanalı gibi) safra taşı oluşabiliyor.

Safra kesesi taşının iki çeşidi bulunuyor: Kolesterol ve pigment taşları

1-Kolesterol taşları: Safra kesesi içinde kolesterol birikmesi nedeniyle oluşan bu taşlar, safra taşlarının %80'ini oluşturuyor.

2-Pigment taşları: Safrayı oluşturan elementlerden biri olan "bilirubin"in safra kesesinde - birikmesiyle oluşan bu taşlar ise safra taşlarının %20'sini oluşturuyor. -

Safra kesesinde, taşın tahribatına bağlı olarak zamanla enfeksiyon - ve buna bağlı şikayet ve bulgular gelişebiliyor: Yaygın karın ağrısı, sırta ve sağ - kürek kemiği altına yayılan ağrı, karın sağ üst bölgesine vuran ağrı, bulantı, kusma, ateş ve üşüme.

Titreme, şişkinlik, hazımsızlık, karında gaz artışı, geğirme ve yağlı gıdalara - tahammülsüzlük de yine bulgular arasında yer alıyor -

Safra kanalı taş ile tıkandığında ise sarılık, sarı cilt ve - gözler, kil rengi dışkı, koyu çay gibi idrar belirtileri görülüyor. - -

Şikayetler genelde - ağır yağlı gıdalar yendiğinde ve geceleri başlıyor. -

Safra kesesi taşı risk faktörleri şu şekilde sıralanıyor:

1-Kadın olmak: Safra kesesi taşı ve iltihabı oluşması için - başlı başına risk faktörü. Özellikle 5F bulgusu önemli:

Fat-Kilolu olmak

Female-Kadın olmak

Fertile-Çok doğum yapmış olmak

Fair-Açık tenli ve sarışın olmak

Forty-40 yaş ve üzeri olmak

2-Şişmanlık: Özellikle şişman kadınlarda daha sık görülüyor. -

3-Östrojen hormonu (kadınlık hormonu): Hamilelik dışında - östrojen hormon tedavisi (HRT), gebelik önleyici ilaçların - kullanımı kolesterol ve safra miktarını artırarak taş oluşumunu - provoke ediyor.

4-Irk: Amerikan yerlilerinde daha sık görülüyor.

5-Cinsiyet: Kadınlarda 2 kat daha fazla görülüyor.

6-Yaş: 40 yaş ve üzerinde daha sık görülüyor.

7-Kolesterol düşürücü ilaçlar

8-Şeker hastalığı: Yağ asitleri ve trigliseritler artıyor.

9-Hızlı kilo kaybı: Karaciğerden safra yollarına kolesterol - salgısı artıyor.

10-İlaçlar: Gebelik önleyici ilaçları, hormon tedavisi ilaçları - (menopozda, kolesterol düşürücü ilaçlar ve idrar söktürücü ilaçlar -

11-Uzun süre sadece damar yolu ile beslenme (TPN)

12-Karaciğer sirozu -

13-Omurilik yaralanmaları (felç ve yatalak olmak)

14-Crohn hastalığı -

Safra kesesi taşı ve iltihabının, detaylı muayene ile (ultrasonografi,kan tetkikleri,MRCP,ERCP,bilgisayarlı tomografi) teşhis ediliyor.

Tedavisi ise safra kesesinin cerrahi olarak alınmasıyla sağlanıyor.

Taşçı, safra kesesi hastalıklarının tedavi edilmesinin çok önemli olduğunu ifade etti. Safra kesesi taşının çeşitli hastalıklara neden olabileceğini dile getiren Taşçı, şöyle konuştu:

"Safra yollarının, taşlar nedeniyle tıkanması sonucu sarılık oluşur. Safra, karaciğerde birikmeye başlar ve uzun dönemde karaciğerin işlevini bozarak karaciğer yetersizliğine neden olabilir. Daha sık olarak rastladığımız durum ise safra kanalıyla beraber bağırsağa açılan pankreas kanalının tıkanması sonucu bu organın zarar görmesidir. Pankreatit hafif bir karın ağrısı ile geçirilen bir rahatsızlıktan, uzun süre yoğun bakımlarda tedavi gerektiren ve ölüme kadar giden geniş hastalıklara neden olabilir."

Taşçı, safra taşlarını ameliyatla almanın en önemli sebebinin hastanın çektiği ağrılar değil hayati tehlikeyi önlemek olduğunu vurguladı.

"TAŞ DÜŞMEDEN MÜDAHALE EDİLMELİ"

Taşçı, safra kesesindeki taşın safra yollarına düşmesinin olumsuz sonuçlara neden olabileceğini, bu nedenle taşlar düşmeden müdahale edilmesi gerektiğini söyledi.

Yağ metabolizması ile ilgili hastalıklar ile en sık sarışın veya kumral tenli, çok doğum yapmış, kilolu kadınlarda safra taşı görüldüğünü aktaran Taşçı, şunları anlattı:

"Eskiden herhangi bir şikayete yol açmayan tesadüfen bulunan taşlara sessiz taş denirdi. Bu görüş günümüzde kabul edilmemektedir çünkü taşın olduğu yerde mutlaka bir enfeksiyon da söz konusudur. Sessiz zannedilen bu safra kesesi hastalığı kesenin delinmesiyle çok tehlikeli olan karın zarı iltihabına neden olabilir. Bu küçük taşların yol açtığı rahatsızlıklar tedavi edilmediğinde ölümcül sonuçlar doğurabilir. Ayrıca safra kesesi kanserleri de daha çok taşları olan keselerde görülmektedir. Hayatımızı tehdit eden bu durumdan kurtulmak için bir an önce safra kesesi alınmalıdır."

Taşçı, özellikle şeker hastalarının safra kesesi iltihabına yönelik ameliyat kararının hayati önem taşıdığını kaydetti.

AA