Şımarık çocuğa nasıl davranmalı?
Uzm. Klinik. Psk. Nazende Ceren Öksüz, ebeveynlere yol gösterecek tavsiyelerde bulunuyor
Bazı ebeveynler çocuklarının çok şımarık olduğundan yakınır. Çocuğun tüm isteklerini yerine getirseler de bitmek tükenmek bilmeyen istekler deryasına devamlı bir şeyler eklenir. Şımarıklık diye tabir edilen bu davranışlar sadece istekle sınırlı kalmaz. Zaman zaman anne-babayı zor durumda bırakacak tavırlar geliştirebilirler. Peki şımarık olmak tam olarak ne demek? Aileler ne yapmalı, çocuklarına nasıl davranmalı? Şımarıklık geçici mi?
Uzm. Klinik. Psk. Nazende Ceren Öksüz, ebeveynlere yol gösterecek tavsiyelerde bulunuyor.
Çocuğun şımarık olduğu nasıl anlaşılır?
Şımarmak kelimesi Türk Dil Kurumu’na göre; “Kendisine gösterilen sevgi ve saygıdan veya verilen değerden yüreklenerek yersiz ve aşırı davranışlarda bulunmak” olarak tanımlanmaktadır. Oysa çocukların yersiz ve aşırı davranması aşırı sevgiden olmaz. Dolayısıyla “Şımarık çocuk” ifadesini tekrar gözden geçirmek gerekir. Bu ifade gündelik hayatta, kurallara uymayan, bulunduğu çevreye uyumlu davranışlar sergilemeyerek etrafındakileri zor durumda bırakan çocuklar için kullanılmaktadır.
NORMALDEN DAHA ÖZENLİ DAVRANIN
Şımarık çocuğa sahip aileler ne yapmalı?
Bazı çocuklar kurallara uymakta zorlanmazken, bazı çocuklar güçlük çekebilir. Böyle özelliğe sahip bir çocuğunuz var ise tutumlarınızda normalden daha özenli olmanız gerekmekte, ve bazı durumlarda uzman yardımı almanız gerekmektedir.
Şımarıklık nasıl ortadan kaldırılır?
Kural koyarken bazı noktalara dikkat etmek gerekmektedir. Öncelikle koyduğumuz kural çocuğun gelişim düzeyine uygun olmalıdır. Bazı çocukların kurallara uyması için görsel materyaller kullanılabilir. Örneğin evin belirli yerlerine kuralı hatırlatıcı resimler-notlar asılabilir. Zaman zaman kuralla ilgili çocukla konuşmalar yapılabilir. Ancak bu konuşmalar gereğinden fazla uzun ve öğüt verir bir tarzda olmamalıdır. Konuşmaların sırasında çocuğun fikirleri sorulmalıdır. Böylece işbirliği artacaktır. Kurallar tutarlı bir şekilde uygulanmalı, eğer çocuk uyamıyorsa nedenleri hep birlikte araştırılmalıdır. Anne baba kurallar konusunda aynı fikir ve tutum içerisinde olmalıdır. Kurallar pazarlığa açık bir hale gelmemelidir. Kurallara uyan çocuğun olumlu davranışı mutlaka pekiştirilmelidir. Bunun yanında aşırı cezalar vermemek, “bunu yapmazsan seni sevmem” gibi ifadeler kullanmamak gerekir.
SAKİN VE NET OLUN!
Örneğin alışverişe giden anne-baba çocuğun şımarık tavırlarıyla karşı karşıya kaldı. Bir tarafta ağlayan bir çocuk diğer yanda da evde zaten olan oyuncaklar... Ebeveynler bu çocuğa nasıl yaklaşmalı?
Eğer oyuncak konusu sıklıkla problem haline geliyorsa, evden çıkmadan bu konu konuşulmalıdır. Eğer oyuncak alınacaksa kaç tane, yada hangi fiyat aralığında olabileceğini çocuk bilmelidir. Bu konu kararlaştırıldıktan sonra çocuğun ısrarcı herhangi bir tutumu karşısında kurallar esnememelidir. Karar neyse, o uygulanmalıdır. Çok öfkeli ve ağlayan bir çocuk yetişkinlerin telkinlerini dinleyecek durumda değildir. Bu nedenle o anda çocukla birlikte ortamdan uzaklaşmak, çocuk sakinleştiğinde kuralı hatırlatmak faydalı olacaktır. Bu süreçte anne babaların sakin ve net bir tutum sergilemeleri gerekir.
ONLARI HER KOŞULDA SEVİN
Neler eklemek istersiniz...
Çocuk yetiştirmek büyük bir sorumluluktur. Çocuğunuzu büyütürken sizler de büyüyor, ve değişiyor olacaksınız. Her çocuk kendi mizacıyla dünyaya gelir ancak şekillendirmek anne babaların görevidir. Çocuğunuzu diğer çocuklarla kıyaslamadan, onun ihtiyacına yönelik tutumlarla yetiştiriniz. Fazla sevgi çocuğu şımartmaz. Çocuklarınızı her koşulda seviniz, koruyunuz. Yalnızca bunu yaparken kendisini kontrol etmeyi öğrenmesi için net kurallar koymayı ihmal etmeyiniz.
