Topkapı sarayı bölümleri neler? Topkapı sarayı'nın kaç avlusu, bölümü vardır?

Topkapı Sarayı, İstanbul'un tarihi yarımadası içinde yer alan dünyanın en ikonik yapılarından biridir. Fatih Sultan Mehmet tarafından yapımına başlanan Saray, zaman içinde devletin hem yönetim merkezi hem de yaşam alanı haline gelmiştir. 15.yüzyıldan günümüze kadar hala ayakta olan Topkapı Sarayı'nın kaç avlusu, bölümü vardır. İşte Topkapı Sarayı ile ilgili her şey…

Giriş: 25.01.2023 - 14:58 Güncelleme: 25.01.2023 - 14:58

facebook
twitter-x
linkedin
whatsapp
mail

Topkapı Sarayı, 15. yüzyıldan 19. yüzyıla kadar yaklaşık 400 yıl boyunca Osmanlı Sultanlarının başlıca ikametgâhı olmuştur. Saray kompleksi, İstanbul Boğazı'nın Marmara Denizi ile buluştuğu yerde, İstanbul Boğazı'na ve Haliç'e bakan bir tepe üzerinde yer almaktadır. Saray’a ilk olarak Sarây-ı Cedîd-i Âmire denilmiş, sonrasında Topkapı Sarayı ismini almıştır. Topkapı Sarayı 19.yüzyıl ortalarına kadar yönetim ve yaşam merkezi olma özelliğini korumuştur. İstanbul’un en ikonik yapılarından biri olan Topkapı Sarayı’nın yapımına Fatih Sultan Mehmet tarafından başlanmıştır. Zaman içerisinde eklemelerle bugünkü halini almıştır. Peki Topkapı Sarayı bölümleri nelerdir? Topkapı Sarayı’nın mimarı kimdir? İşte dünyanın ve Türkiye’nin en gözde yapılarından olan Topkapı Sarayı ile ilgili her şeyi sizler için araştırdık.

Topkapı Sarayı Bölümleri

Topkapı Sarayı avlular etrafında inşa edilmiş, galeriler ve geçitlerle birbirine bağlanmış bir dizi alçak binadan oluşan geniş bir komplekstir. Saray arazisi dört ana avluya ve hareme bölünmüştür; birinci avlu en erişilebilir, dördüncü avlu ve harem ise en erişilemez avlulardır. Bu avlulara erişim yüksek duvarlarla sınırlandırılmış ve kapılarla kontrol edilmiştir. Saray kompleksi Harem, Özel Oda, Hazine, Mutfak, Dinleyici Odası ve İmparatorluk Konseyi gibi çeşitli binaları içermektedir. Harem, sultanın ve ailesinin özel ikametgâhıydı ve dışarıdan gelenlere kapalıydı. Özel Oda, sultanın önemli devlet işlerini yürüttüğü özel ofisiydi. Hazine, değerli mücevherler, altın ve gümüş eşyalar da dahil olmak üzere imparatorluğun servetini barındırıyordu. Mutfak, sultan ve maiyeti için yemek hazırlanmasından sorumluydu. Huzur Odası, sultanın ileri gelenleri kabul ettiği ve resmi işleri yürüttüğü yerdi. İmparatorluk Divanı, Osmanlı İmparatorluğu'nun ana karar alma organıydı ve imparatorluğun idaresi ve yönetiminden sorumluydu.

Topkapı Sarayı'nın Kaç Avlusu Vardır?

Topkapı sarayı 4 ana avludan oluşmaktadır. Bunlar;

Birinci avlu: Topkapı Sarayı'nın Yeniçeriler Avlusu ya da Tören Alanı olarak da bilinen Birinci Avlusu en büyük avluydu ve bir dış bölge gibi işlev görüyordu. Eski Darphane-i Amire, depo ve imparatorluk cephaneliği olarak kullanılan Aya İrini Bizans kilisesi ve çeşitli çeşmeleri içeriyordu. Saraya giren ziyaretçiler, Orta Kapı olarak da bilinen, iki büyük sekizgen kulesi olan ve yazıtlar ve monogramlarla zengin bir şekilde dekore edilmiş büyük, mazgallı Selamlama Kapısı'ndan geçerlerdi.

İkinci avlu: Topkapı Sarayı'nın Divan Meydanı olarak da bilinen İkinci Avlusu, Fatih Sultan Mehmet döneminde 1465 civarında tamamlanmış ve I. Süleyman döneminde 1525-1529 civarında son halini almıştır. Eski saray hastanesi, fırın, yeniçeri odaları, ahırlar ve imparatorluk haremi de dahil olmak üzere çeşitli binalarla çevrilidir. Saadet Kapısı, Üçüncü Avlu'nun girişini işaret etmektedir. Bu avluda Bizans döneminden kalma bir sarnıç bulunuyordu ve saray mensuplarının toplanma yeri olarak kullanılıyordu.

Üçüncü avlu: İç Saray ya da Enderûn Avlusu olarak da bilinen Üçüncü Avlu, sarayın içinde yer alır ve Has Oda Salonu, hazine, harem ve III. Ahmed'in kütüphanesi ile çevrili bir bahçedir. Sultan Mehmed tarafından kurulmuştur. Üçüncü Avlu aynı zamanda, sanat eğitimi alan ve yüksek rütbeli memurlar olma potansiyeline sahip olan ağaların mahalleleriyle de çevriliydi. 1584 tarihli Hünername minyatüründe Üçüncü Avlu ve dış bahçeler tasvir edilmiştir.

Dördüncü avlu: Köşkler bahçesi olarak da bilinen Dördüncü Avlu, sultan ve ailesi için özel bir sığınaktı ve çeşitli köşkler, bahçeler ve teraslardan oluşuyordu. Başlangıçta Üçüncü Avlu'nun bir parçasıydı ancak o zamandan beri ayrı bir alan olarak tanımlanmıştır. 1640 yılında Sultan I. İbrahim, genç şehzadelerin sünnet edilmesine adanmış bir yazlık köşk olan Sünnet Odası'nı eklemiştir. Erivan ve Bağdat köşkleri de Erivan ve Bağdat'taki Osmanlı zaferlerini kutlamak amacıyla Dördüncü Avlu'da inşa edilmiştir ve her ikisi de merkezi bir kubbe, gömme dolaplar ve sedef kakmalı ahşap işçiliği ile orijinal süslemeler içermektedir. Bu köşkler klasik dört eyvanlı plana dayanmaktadır ve dikdörtgen bölmeleri sofalar doldurmaktadır.

Topkapı Sarayı'nın Mimarı Kimdir?

Haberi Hazırlayan: Tutku Bulut

Şurada Paylaş!