Altıncı his mi yoksa içgüdü mü? Birinin size baktığını nasıl hissedersiniz?
Metroda bir kitap okurken ya da kahvenizi içerken bir anda ensenizde bir ürperti hissediyor musunuz? Sanki biri size dikkat kesilmiş gibi… Dönüp baktığınızda gerçekten göz göze geliyorsanız, yalnız değilsiniz. Bilim insanlarına göre bu durum bir "altıncı his" değil, beynimizin evrimsel süreçte kazandığı bir hayatta kalma refleksi. İşte detaylar!
ABONE OLBiri size bakıyor ama siz onu görmüyorsunuz. Yine de içinizden bir ses “dön bak” diyor. Ve döndüğünüzde o bakışla göz göze geliyorsunuz. Kulağa doğaüstü gibi gelse de aslında bu durum tamamen biyolojik: Göz algılama sistemi, insan türünün sosyal varlık olarak hayatta kalmasını sağlayan en hassas sinir ağlarından biri. İşte detaylar!
İnsanlar, başkalarının kendilerine bakıp bakmadığını şaşırtıcı bir doğrulukla anlayabilir. Bu yetenek “bakış algılama” (gaze detection) olarak adlandırılıyor. Bilim insanları, bu algının beynimizde gelişmiş bir sistem tarafından yönetildiğini ortaya koyuyor. Bu sistem, özellikle birinin doğrudan bize baktığı durumlarda son derece hassas hale geliyor. Bazı beyin hücreleri yalnızca birisi tam olarak bize odaklandığında aktive oluyor.
İnsanlar için doğrudan bakışlar, evrimsel geçmişte çoğu zaman bir tehdit anlamına gelirdi. Bu nedenle belirsiz durumlarda bile, beynimiz varsayılan olarak “biri bakıyor” uyarısı verir. Bu içsel alarm sistemi, bizi olası bir tehlikeye karşı hazırlar. Araştırmalar, düşük ışıkta ya da gözlük takan bir yüz söz konusu olduğunda insanların genellikle “izleniyorum” varsayımıyla hareket ettiğini gösteriyor.