Yeniden değerleme oranı Resmi Gazete'de! 2023 Vergi, ceza ve harçlara zam geliyor!

YENİDEN DEĞERLEME ORANI NEDİR?

Yeniden Değerleme Oranı, Vergi Usul Kanununun 298’inci maddesine göre hesaplanıyor.

Yeniden Değerleme Oranı, yeniden değerleme yapılacak yılın Ekim ayından bir önceki yılın aynı dönemine göre Üretici Fiyatları Genel Endeksinde (ÜFE) meydana gelen ortalama fiyat artış oranını ifade ediyor.

Yeniden değerleme oranı TÜİK’in, her yıl Kasım ayının başında Ekim ayına ilişkin enflasyon oranlarını açıklaması ile birlikte belli oluyor. Hazine ve Maliye Bakanlığı ise bir Tebliğ ile bu oranı kamuoyuna Resmi Gazetede ilan ediyor.

Aynı maddenin (C) fıkrasına 2016 yılında

eklenen ek fıkra gereğince, “Vergi kanunlarında

yer alan “toptan eşya fiyatları genel endeksi”

ibaresi “üretici fiyatları genel endeksi” ve

“TEFE” ibaresi “ÜFE” olarak uygulanmaktadır.

01.03.2014 tarih ve 28928 sayılı Resmi Gazete’de

yayımlanan 6527 sayılı Bazı Kanunlarda

Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile Üretici

Fiyat Endeksine (ÜFE) yapılmış olan atıflar, Yurt

İçi Üretici Fiyat Endeksine (Yİ-ÜFE) yapılmış

sayılmaktadır.

Bir örnekle anlatmak gerekirse 2021 yılında

uygulanacak yeniden değerleme oranının

belirlenmesinde; öncelikle 2019 yılının Kasım

ayından başlayarak 2020 yılının Ekim ayı dahil

aradaki aylar için gerçekleşen Yurt İçi Üretici

Fiyat Endeksleri toplanarak ortalaması alınır.

Bu ortalama, 2018 yılının Kasım ayından 2019

yılının Ekim ayı dahil Yurt İçi Üretici Fiyat

Endeksi ortalaması ile karşılaştırılarak

bulunan artış, Yeniden Değerleme Oranı

olarak kabul ve ilan edilir.

Bu bilgilerden de açıkça görüleceği üzere

Yeniden Değerleme Oranı, Tüketici Fiyat

Endeksi (TÜFE) değildir.

Yeniden Değerleme Oranı; vergi artışları,

maktu harçlar ve damga vergisi, trafik para

cezaları, diğer bazı cezalar, pasaport ve diğer

değerli kâğıt bedelleri, emlak vergisi tutarı gibi

pek çok vergisel unsurun ücret ve bedelinin

belirlenmesinde dikkate alınan bir göstergedir.

Ancak Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) gibi

doğrudan enflasyonu ifade etmemektedir. Zira

TÜFE oranı belirlenirken ortalama bir bireyin

satın alacağı ürün ve hizmetlerin fiyatlarının yer

aldığı geniş bir sepet ele alınmaktadır.

Vergi mevzuatı gereğince Cumhurbaşkanının

yeniden değerleme oranında artırılacak olan vergi

ve harçların tutarında yüzde 50’ye kadar artırma

veya indirme yetkisi bulunmaktadır.

Ancak trafik para cezası gibi Kabahatler Kanununa

tabi idari para cezalarında ise Cumhurbaşkanına

verilmiş bir yetki bulunmamaktadır.

Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı

tarafından hazırlanan Vergi Usul Kanunu Genel

Tebliği’nin Resmi Gazete'de yayımlanmasıyla yeniden

değerleme oranı 2022 yılı için yüzde 122,93 olarak

tespit edilmiştir.

Ancak Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’ın

yetkilerini kullanıp kullanmayacağı henüz netleşmediği

için şimdiden vergi ve harçlara %122,93 zam geldi

ifadesini kullanmak doğru değildir.

YENİDEM DEĞERLEME ORANI BELLİ OLDU

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) ekim ayı enflasyon verileri ile birlikte 2022 yılı yeniden değerleme oranı da belli oldu. Yeniden değerleme oranı yüzde 122.93 olarak açıklandı. Geçen yıl yeniden değerleme oranı yüzde 36.20 seviyesinde çıkmıştı. Bu yıl açıklanan yeniden değerleme oranı 1984 yılından bu yana açıklanan en yüksek oran. Daha önce en yüksek oran 1994 yılında yüzde 107.6 olmuştu.

CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN'IN İNDİRİM YETKİSİ BULUNUYOR

Bazı vergiler ile harç ve cezalar yeniden değerleme oranına göre belirleniyor. Cumhurbaşkanı’nın bazı vergi ve harçlarda farklı oranlarda indirme yetkisi bulunuyor. Ancak, trafik cezasında indirim yetkisi bulunmuyor.

2023 OCAK'TA VERGİ, CEZA VE HARÇLAR NE KADAR ARTACAK?

Cumhurbaşkanı’nın indirim yetkisi konusunda yılsonuna kadar bir yasa değişikliği yapılmadığı takdirde, gelecek yıl vergi, harç ve cezalardaki asgari artışlar şöyle olacak:

TRAFİK CEZALARINA DİKKAT!

Trafik para cezaları yeniden değerleme oranında artırılıyor. Cumhurbaşkanı’nın cezaları indirme veya artırma yetkisi bulunmuyor. Cumhurbaşkanı, her yıl yeniden değerleme oranında artırılan araç muayene ücretlerini ve cezalarını 5 yılda bir yüzde 20 oranında artırmaya veya eksiltmeye yetkili.

Bazı trafik cezaları şöyle olacak:

Ruhsatsız araç kullanma: 370 TL (166 TL)

Emniyet kemeri takmamak, park yasağını ihlal: 436 TL (196 TL)

Engelli otoparkını işgal: 874 TL (392 TL)

Seyir halinde cep telefonu kullanmak, kırmızı ışık ihlali, muayene yaptırmamak: 952 TL (427 TL)

Kış lastiği taktırmamak: 2.534 TL (1.137 TL)

Alkollü araç kullanmak (ilk defa): 4.064 TL (1823 TL)

(Parantez içi rakamlar 2022 yılına aittir)

PASAPORT HARÇLARI

Harçlar Kanunu uyarınca, harçlar o yıl için tespit edilen yeniden değerleme oranında artırılıyor. Cumhurbaşkanı, yeniden değerleme oranında artırılmış olan harçları 20 katına kadar artırmaya, yarıya kadar indirmeye yetkili.

Cumhurbaşkanı’nın indirim yetkisini kullanmaması halinde pasaport harçları şöyle olacak:

6 aya kadar: 689.74 TL (309.40 TL)

1 yıl: 1083.12 TL (452.30 TL)

2 yıl: 1646.11 TL (738.40 TL)

3 yıl: 2338.53 TL (1049.00 TL)

3 yıldan fazla: 3295.70 TL (1478.30 TL)

YURT DIŞINDAN TELEFON GETİRMENİN BEDELİ ARTACAK

Yurt dışından yolcu beraberi getirilen telefonlar için alınan harç 2 bin 732.40 TL’den 6 bin 91.33 TL’ye çıkacak.

SÜRÜCÜ BELGESİ HARÇLARI

A sınıfı sürücü belgesi harcı 370.40 TL’den 825.73 TL’ye, otomobil sürücülerinin kullandığı B sınıfı sürücü belgesi harcı ise bin 116.90 TL’den 2 bin 489.90 TL’ye yükselecek.

MOTORLU TAŞITLAR VERGİSİ NE OLACAK?

Araç sahiplerince her yıl ödenen motorlu taşıtlar vergisi (MTV) yeniden değerleme oranında artırılıyor. Cumhurbaşkanı, YDO’nun yüzde 50 fazlasını geçmemek, yüzde 20’sinden az olmamak üzere yeni oran tespit etmeye yetkili bulunuyor. Cumhurbaşkanı geçen yıl yetkisini kullanarak MTV’yi yüzde 25 oranında artırdı.

Cumhurbaşkanı indirim yetkisini kullanmaması halinde silindir hacmi 1300’ün altında olan sıfır otomobillerde en düşük vergi bin 313 liradan 2 bin 927 liraya çıkacak.

EMLAK VERGİSİ

Emlak vergisine esas arsa ve arazi birim değerleri dört yılda bir komisyonlarca belirleniyor. Ara yıllarda ise yeniden değerleme oranının yarısı oranında artırılıyor. Cumhurbaşkanı artış oranını sıfıra kadar indirmeye veya yeniden değerleme oranına kadar artırmaya yetkili bulunuyor.