Yık, yap, sat anlayışı ... Cemal Gökçe: Haksız rekabet işini doğru yapanları devre dışı bıraktı
Deprem felaketinin ardından tartışmaların önemli bir kısmı sorumlular zinciri üzerinde yoğunlaşıyor. "Bizim ülkemizde yık, yap, sat anlayışı vardır. Bu anlayışta özne müteahhitlerdir, halbuki özne sağlıklı planlama olmalıdır" diyen İnşaat Mühendisleri Odası eski başkanı Cemal Gökçe "Bu anlayış haksız rekabeti ortaya çıkardı ve işini doğru yapan müteahhitler, mühendisler, mimarlar, kent plancıları devre dışı kaldı" şeklinde konuştu. Gökçe "Ülkemizde denetim mekanizmaları yeterli değildir, kapsamlı bir sistem bütünlüğü yoktur. Bugüne kadar deprem yönetmeliklerine uygun yapılmış ve denetlenmiş yapıların hasar aldığını gördüm ama can kayıpları ortaya çıkardığını görmedim" dedi
Kahramanmaraş'ta meydana gelen ve 11 ilde büyük yıkıma neden olan depremlerin ardından yaşanan felaketin boyutu dikkatleri bir kez daha bu sonuca yol açan sorumlular zincirine çekti.
Her depremin ardından yaşanan 'deprem değil bina öldürür' tartışmaları, 'Neden yönetmeliğe uygun ve denetimi yapılmış binalar inşa edilemiyor, sorumlular zincirinde kimler var, deprem ülkesinde yaşıyoruz ama bu gerçeğe uygun hareket ediyor muyuz, sistemin düzeltilmesi için neler yapılmalı' gibi soruları gündeme taşıyor.
Konuyla ilgili Burçak Orçun'un sorularını yanıtlayan İnşaat Mühendisleri Odası eski başkanı ve Türkiye Deprem Vakfı Yönetim Kurulu Üyesi Cemal Gökçe "Üzgünüm yine sonuçları konuşuyoruz. Her depremin sonucu afet olacak diye bir şey yok. Afet olayın kendisi değil sonucudur" dedi.
YIK, YAP, SAT ANLAYIŞI
Bir olayın afet olabilmesi için ortaya can ve mal kayıplarının çıkmış olması gerektiğini belirten Gökçe "Hiç itirazım yok arka arkaya büyük depremler yaşadık. Ama depreme karşı güvenli yapılarınız varsa o depremi çok az kayıpla atlatırsınız. Bugüne kadar deprem yönetmeliklerine uygun yapılmış ve denetlenmiş yapıların hasar aldığını gördüm ama can kayıpları ortaya çıkardığını görmedim" dedi. Cemal Gökçe "Bizim ülkemizde yık, yap, sat anlayışı vardır ve bu yeni değildir. Bu anlayış içerisinde de özne olarak müteahhitler vardır. Halbuki özne olması gereken sağlıklı planlamalardır. Siyasi gücünüz, paranız ne olursa olsun istediğiniz yere istediğiniz yapıyı yapamazsınız" şeklinde konuştu.
"HAKSIZ REKABET DOĞRU İŞ YAPANLARI DEVRE DIŞI BIRAKTI"
Her yapının yıkılmasının doğru olmadığını, eğer mümkünse yapının güçlendirilerek geleceğe devredilmesinin doğru olduğunu ifade eden Gökçe "Yık, yap, sat anlayışı haksız rekabet ile kuralsız ve sistemsiz bir anlayışı ortaya çıkarır, işini doğru yapan müteahhitler, mühendisler, mimarlar, kent plancıları devre dışı kalır" şeklinde konuştu. Müteahhitleri denetleyen mekanizmaların yeterli olmadığını söyleyen Cemal Gökçe "Denetlemeyi yapan yapı denetim kuruluşlarındaki mühendis ve mimarlardır. Projeler mutlaka o projeyi yapan insandan daha deneyimli ve bilgili biri tarafından incelenmeli ve denetlenmelidir. Dünyanın hiçbir yerinde mühendis ve mimarın sadece diploma almış olması yeterli görülmez, bu kişiler sertifikalandırılmış olmalıdır" şeklinde konuştu.
"HALKANIN EN BAŞINDA SİYASET VAR"
Belirli aralıklarla çıkarılan imar affı yasalarına değinen Gökçe "Bu sorumlular zincirinin en başında siyaset halkası, ardından sırasıyla mühendislik, müteahhitlik, yapı denetim halkası gelmektedir. Apartmandan bozma binalarda mühendislik eğitimi yapılmaz. Kampus yok, yeterli laboratuvar ve öğretim üyesi yok ama diploma var" ifadelerini kullandı. İnşaat Mühendisleri Odası eski başkanı ve Türkiye Deprem Vakfı Yönetim Kurulu Üyesi Cemal Gökçe "Ülkemizde mühendislerin ve mimarların nasıl hizmet üreteceklerini belirleyen yasa, çok üzülerek söylüyorum, 1938 yılında çıkarılmış olan yasadır. Dönemine göre son derece önemlidir ama mühendislerin sadece diplomaya dayalı olarak hizmet üretmesini söyler. Örneğin çok katlı bir yapının şantiye şefi bir jeoloji mühendisi olabilir. Artık bu yasa da mutlaka değiştirilmelidir" dedi.
