Asgari ücrette neler oldu?

Asgari Ücret Tespit Komisyonu 2024 yılında uygulanacak asgari ücreti belirlemek üzere aralık ayının ilk günlerinde toplanacak. Komisyonda işçi tarafını temsil eden TÜRK – İŞ bu yıl 5 kişilik heyete 4 asgari ücretli işçi verecek. TÜRK – İŞ heyetinde sadece, heyete başkanlık edecek üye sendikacı olacak. Komisyonda işveren kesimini Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) temsil edecek. Komisyonda TİSK ve kamu adına da 5’er kişilik üye görev yapacak.

SORULARINIZ İÇİN: akivanc@haberturk.com

Asgari ücret 2016’dan beri yıllık olarak belirleniyor. Ancak, yüksek enflasyon dolayısıyla son iki yıldır temmuz ayında ara zam yapıldı. 2022 yılı ocak ayında 5.004 TL olan brüt asgari ücret temmuz ayında 6.471 liraya yükseltildi. Bu yılın ocak ayında ise geçen yılın temmuz ayına göre yüzde 55, ocak ayına göre yüzde 100 artış yapılarak 10.008 TL oldu. Temmuz ayında ise asgari ücret 13.414,50 TL’ye çıktı. Böylece ocak ayına göre yüzde 34, geçen yılın temmuz ayına göre de yüzde 107 oranında artış oldu.

Euro bazında brüt asgari ücret 2022 ocak ayında 328.49, temmuzda 373.57, bu yılın ocak ayında 501.28, temmuz ayında ise 473.69 oldu. Brüt asgari ücret ocak ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 53, temmuz ayına göre yüzde 34 oranında artış kaydetti. Temmuz ayında yapılan ara zamma rağmen seçim sonrası kurdaki hızlı artış dolayısıyla brüt asgari ücret Euro bazında ocak ayına göre temmuzda yüzde 5.5 oranında azalırken, geçen yılın temmuz ayına göre yüzde 27 oranında arttı.

Yıllara göre Avrupa'da asgari ücretteki değişim:

Kaynak: Eurostat

(*) Boş bulunan kutucuklarda veri bulunmamaktadır

(**) Brexit sonrası İngiltere verileri yayımlanmıyor

EURO BAZINDA 20 YILDA YÜZDE 150 ORANINDA ARTIŞ

Türkiye’de brüt asgari ücret 2003 yılından bu yana 20 yıllık dönemde ise yüzde 150 oranında artış kaydetti. 2003 yılında 189 Euro olan asgari ücret 2010’da 239 Euroya, 2015’te 338 Euroya, 2020’de ise 383 Euroya yükseldi.

Türkiye’deki asgari ücret artışı oransal olarak yüksek görünmekle birlikte 20 yıllık dönemde Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkeler ile sonradan üye olan veya aday ülkelerde de yüksek oranlı artışlar yaşandı.

ROMANYA’DA YÜZDE 749 ORANINDA ARTIŞ OLDU

Brüt asgari ücret 2003 yılına göre Romanya’da yüzde 749, Bulgaristan’da yüzde 608, Litvanya’da yüzde 574, Letonya’da yüzde 444, Estonya’da yüzde 425 oranında arttı.

AB sahnesine sonradan giren üyeliğe aday Balkan ülkelerinde de asgari ücret 2010-2023 yılları arasında yüksek oranlı artış kaydetti. Arnavutluk’ta yüzde 401, Sırbistan’da yüzde 297, Makedonya’da yüzde 149 artış oldu.

TÜRKİYE’NİN YARISINDAN AZ ASGARİ ÜCRET OLAN ROMANYA BİZİ GEÇTİ

2003 yılında Türkiye’de 189 Euro asgari ücret uygulanırken Romanya’da 71, Letonya’da 114, Litvanya’da 125, Slovakya’da 134 Euro idi. 2023 yılında asgari ücret Romanya’da 604, Letonya’da 620, Litvanya’da 840, Slovakya’da 700 Euro oldu. Bu ülkelerin tamamı 2003 yılında asgari ücrette Türkiye'nin gerisinde iken şimdi Türkiye'yi geçtiler.

Bulgaristan’daki asgari ücret 56 Euro ile yirmi yıl önce Türkiye’nin 3’te 1’i seviyesinde idi. 2023 yılında Türkiye’nin yüzde 84’ü seviyesine ulaşarak 399 Euro oldu.

Temmuz ayı itibarıyla AB üyesi ve aday 26 ülke arasında Türkiye’den düşük asgari ücret uygulayan 3 ülke bulunuyor. Bu ülkeler Sırbistan (461 Euro), Bulgaristan (399 Euro) ve Arnavutluk (376 Euro) olarak sıralanıyor.

2010 yılında ise 27 ülke arasında Doğu Avrupa ve Balkanlardan 12 ülke Türkiye’nin gerisinde yer alıyordu.

ASGARİ ÜCRETLİLERİN ORANINDA AVRUPA’NIN NERESİNDEYİZ?

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, TBMM Plan Bütçe Komisyonu’ndaki bütçe görüşmelerinde yaptığı açıklamada 4/a (SSK) statüsünde 16.4 milyon çalışan bulunduğunu, bunların 6.6 milyonunun asgari ücretli olduğunu söyledi. Işıkhan, asgari ücretle çalışanların oranının öyle söylendiği gibi yüzde 50-60 değil yüzde 40 olduğunu belirtti.

Ancak, AB verilerine baktığımızda asgari ücretin yüzde 5 fazlasından az ücret alan çalışanların oranı 2018 yılında sadece 5 üye devlette yüzde 10’un üzerinde yer alıyor. Bu ülkeler Slovenya (yüzde 15.2), Bulgaristan (yüzde 14.1), Romanya (yüzde 13.3), Polonya (yüzde 12.1) ve Fransa’dan (yüzde 11.6) oluşuyor. İspanya’da bu oran yüzde 0.8, Belçika’da yüzde 0.9, Malta’da ise yüzde 1.8 düzeyinde bulunuyor.

Avrupa Birliği İstatistik Bürosu (EUROSTAT) bu çalışmayı dört yılda bir yayımlıyor. 2022 yılı istatistikleri henüz yayımlanmadığı için en son 2018 yılı verileri kullanılıyor.