Çavuşoğlu soruları yanıtladı: İsrail, Mısır ve Suriye ile beklenmedik hamle gelir mi?
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, 2019 yılı dış politika değerlendirme toplantısında basın mensuplarının sorularını yanıtladı. Toplantıda Libya'dan Irak'a, Kasım Süleymani suikastından İdlib'de yaşanan son gelişmelere kadar birçok önemli konu gündeme geldi. Mahir Kılıç'ın haberi...
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, 2019 yılına ilişkin dış politika değerlendirme toplantısı düzenledi.
Bakan Çavuşoğlu toplantıda, Irak'tan Libya'ya, Süleymani suikastından İdlib'de yaşanan son gelişmelere kadar önemli açıklamalarda bulundu.
IRAK MECLİSİ'NİN YABANCI ASKER KARARI
Irak Meclisi'nin aldığı yabancı askerlerin ülkeden çekilmesini talep eden kararı değerlendiren Çavuşoğlu şu ifadeleri kullandı:
"Irak Meclisi'nin kararı bağlayıcı değil ama en azından Şii grubunun tutumunun göstergesidir. Bizi ilgilendiren kısmı geçtiğimiz yıl içinde biz Ankara'da, MİT'in de katıldığı 3 artı 3 toplantı gerçekleştirdik. Çalışma grubu kurduk. Bunun amacı Irak'ta güvenlik işbirliği anlaşmasını imzalanmasıdır. İçinde Başika'da PKK ile mücadele de var. Başika konusunda ortak harekat merkezi olur mu konusunu konuştuk.
Bizim amacımız ikili anlaşma ile bunları düzene koymak, sorunların üstesinden gelmek. Irak'ta da aynı kararlılığı gördük. Dünkü karar ABD'yi hedef alarak herkesi ilgilendiriyor ama bağlayıcı değil."
Habertürk Ankara Temsilcisi Bülent Aydemir de toplantıyı takip eden isimler arasında yer aldı
KASIM SÜLEYMANİ SUİKASTI
İran Devrim Muhafızları Kudüs Gücü komutanı Kasım Süleymani'nin ABD güçleri tarafından öldürülmesini değerlendiren Çavuşoğlu, "Sadece Irak'ta değil İran'da da dengeleri değiştirdi. İran'da da radikal gruplar güç kazanacaktır. Ilımlı siyasilere zarar verdiklerini de söyledik. Bir başka endişemiz ise İran'ın nükleer anlaşmadan çekilmesi" şeklinde konuştu.
Türkiye'nin ABD ile İran arasında arabulucu rolü oynayıp oynayamayacağı yönünde değerlendirmelerde bulunan Çavuşoğlu, "Cumhurbaşkanımızın bugün de telefon görüşmeleri sürecek. ABD ön şartsız hazırım diyor diyalog konusunda. Fakat İran da mevcut yaptırımlar çerçevesinde bu olmaz diyor. Doğrudan temasın sağlanması için gerekli katkıları da vermek lazım. Biz son gelişmeden sonra çabalarımızı Cumhurbaşkanımızın liderliğinde yoğunlaştıracağız" ifadelerini kullandı.
İDLİB'DEN GÖÇ DALGASI
Esad rejimi ve Rusya'nın operasyonlarını yoğunlaştırmasının ardından İdlib'de yaşanan göç dalgasıyla ilgili konuşan Çavuşoğlu şu ifadeleri kullandı:
"İdlib'de 300 binden fazla yerinden edilen insan var. 100 bini sınırımız doğru geldi. Hazırlıklar var ama dalga sürerse Türkiye'nin tek başına üstesinde geleceği bir sorun olmaz. Suriye içinde gerekli çalışmalar yaptık ki ülkelerinde kalabilsinler.
Tel Abyad tarafından kapı açılması talebi var ama Suriye bunu istemiyor.
Kontrol edilen yerlerde rejimin yaşayan insanlara herhangi bir şey verememesini risk olarak görüyoruz. Açlık, işsizlik gibi sorunların olması önümüzdeki günlerde kırılganlığın süreceğini gösteriyor"
SURİYE, İSRAİL VE MISIR İLE SÜRPRİZ HAMLE
'2020'de Suriye, Mısır ve İsrail'le ilişkilerde sürpriz bir gelişme olabilir mi?' sorusunu yanıtlayan Çavuşoğlu şu şekilde konuştu:
"Esasında Suriye ile istihbarat düzeyinde görüşmelerin olabileceğini sayın Cumhurbaşkanımız açıklamıştı. Terörle mücadele konusunda istihbari düzeyde görüşmeler olabilir. Ama siyasi çözüm olmadan sizin beklediğiniz anlamda gelişmenin olamayacağını söyleyebilirim.
Mısır ile zaten bizim düzeyimizde görüşmeler oluyor. Mısır'ın ortaya koyduğu şartlar kabul edilebilir değil. Mursi'nin ölümyele ilgili Cumhurbaşkanımızın yorum yapmasını istemiyorlar. BM raportörü de konuştu. Efendim Türkiye yorum yapmasın. Öyle bir dünya yok.
İsrail ise biliyorsunuz hükümeti kuramadılar. Yeni hükümeti kim kuracak? Filistin ile ilgili olumlu tutum sergilerse düşünülebilir."
LİBYA'DA SAHADAKİ DURUM
Libya'da devam eden savaşta sahadaki durumu değerlendiren Çavuşoğlu, Hafter güçlerinin hava üstünlüğü bulunduğuna dikkat çekerken, BM'nin bölgeye barış gücü göndermesi gerektiğini söyledi.
Çavuşoğlu'nun Libya ile ilgili değerlendirmeleri şu şekilde:
"Havadan bakarsak biraz Hafter'in önde olduğunu söyleyebiliriz. Mısır'ın savaş uçakları ve BAE'nin İHA'larına sahipler.
Ama herkes şunu anlamalıdır ki karada bu savaşın kazananı olmaz eğer durdurmazsak uzun süre devam edecek. Hafter güçleri Trablus'un içine girerse sokak savaşına dönecek. Bu Libya'nın bölünmesine bile yol açabilir. Hafter, Trablus'a girmek istiyor ama her seferdeki püskürtülüyor.
BM'nin Libya'ya barış gücü göndermesi lazım ama öncelikle güvenlik konseyinden geçmesi lazım. Oradaki parçalanmayı siz de görüyorsunuz. Arzu ederiz çatışmalar dursun siyasi süreci hemen canlandıralım ama bu gerçekçi bir yaklaşım değil maalesef"
S-400 VE F-35
ABD ile yaşanan S-400 ve F-35 krizine de değinen Çavuşoğlu, "ABD ile S-400 konusunda belirsizlik sürüyor. Kongre konusunda çabaların sürdüğünü Pompeo iki gün önce söyledi. Kendisi konuyu açtı. Trump'da aynı şekilde bunu Cumhurbaşkanımıza söylemişti. Trump yönetiminin erteleme hakkı var. Burada yönetimin alacağı karar önemli. Biz aynı noktadayız. Bunları ilettik ortak çıkış yolu bulmamız lazım. Teklif ettiğimiz ortak çalışma önerimizin masada olduğunu kendisine hatırlattım. Ya hep ya hiç anlayışı olmaz." ifadelerini kullandı.
KANAL İSTANBUL VE MONTRÖ
Kanal İstanbul gündemiyle birlikte yaşanan Montrö Boğazlar Sözleşmesi'yle ilgili tartışmalara da değinen Çavuşoğlu şu ifadeleri kullandı:
"İç sularımızı bağlayan kanal olduğu için geçen gemilerden ücret alabiliriz. Boğaz'dan geçen gemilerden Montrö gereği ücret alamıyoruz. Kısıtlamalar var mı? Var. Gerekçesi ne? Güvenlik. Boğaz'lardan şu an likit gaz yüklü gemiler geçemiyor. Bu gemiler kanal İstanbul'dan geçebilir mi geçer. Ücret de alabiliriz.
Önemi olan burada Montrö ruhunun kalması. Savaş gemilerin nerden geçtiği önemli. Mesela Boğaz'da büyük şeyler var. Kanal İstanbul'dan geçse de Boğaz'dan geçse de bir şey farketmiyor. Kanal İstanbul'dan da geçebilir"
