Devlet Tiyatroları sanatçıları, “Günübirlik çalışanlarla aynı sözleşmeye sahibiz!”
Devlet Opera ve Balesi'nde 'Figüran' sözleşmeli 'Başrol' oyuncularının bulunduğu haberinin ardından bu kez tartışmalar Devlet Tiyatro'larında alevlendi. 23.01.2023 tarihli haberimiz sonrası 'figüran' sözleşmeli Devlet Tiyatrosu mensupları Habertürk'e ulaşarak "günübirlik müzisyen arkadaşlarımız ve bazı oyunlarda kullanılan hayvan dostlarımızın sahipleriyle aynı sözleşmeye ve haklara sahibiz ancak bizi büyük rollerde kullanıyorlar" şeklinde açıklamalarda bulundular.
2023 yılı EYT’liler, emekliler, asgari ücretliler ve hatta sözleşmeli kamu çalışanları için müjdelerle geldi. Ancak her sözleşmeli çalışanın bir diğeri kadar kendisini şanslı görmediği durumlar mevcut.
“Sözleşmelilerin kadroya geçiş müjdesi” ilk açıklandığında sanatçılar kadroya geçiş kapsamının dışında bırakılmıştı. Daha sonrasında 4B’li çalışanların bu kapsama eklenmesi kararı Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy tarafından açıklansa da, ‘figüran’ların kadroya geçemeyeceği bildirildi. Habertürk’te yayınlanan 23 Ocak 2023 tarihli haberimizde Devlet Opera ve Balesi’nde birçok ‘figüran’ sözleşmeli ‘başrol’ oyuncusu olduğu ve bu kişilerin sözleşmeleri sebebiyle kadroya geçemediğini vurgulamıştık.
“EVCİL HAYVAN DOSTLARIMIZLA AYNI SÖZLEŞMEYE SAHİBİZ”
Bu haberimiz sonrasında gelen destek talepleri büyüdü. Durumun Devlet Tiyatroları’nda da benzer olduğu ortaya çıktı. Habertürk’e ulaşan ve özel olarak demeç veren Devlet Tiyatrosu sanatçıları, “bizler de figürasyon sözleşmesinde çalışıyoruz fakat kimimiz başrol kimilerimiz de büyük rollerde oynuyoruz, bu süreçte öğrendik ki, bazı oyunlarımızda kullanılan hayvan dostlarımızın sahipleriyle ve günübirlik müzisyen arkadaşlarla da bizimle aynı sözleşme imzalanmıştır. Bu sebeple kadro sürecinde sözleşmelerimizde ki teknik problemden dolayı bizler de kadro kapsamı dışında kaldık” şeklinde konuştular.
1000’E YAKIN KİŞİ GEÇİŞ YAPTI!
Sanatçı, “Bazı genel müdürlük çalışanlarıyla görüştüğümüzde bize gerekçe olarak işe alımlarımızın sınavsız olduğundan bahsetti, fakat 2019 yılında herkes bir anda 4B’li yapıldı, sadece 2021 de bi sınav açıldı ve 80 kişi alındı, yani 1000 e yakın kişi bugün zaten sınavsız girmiş olmalarına rağmen kadrolu oluyorlar” dedi.
Opera ve Bale bünyesindeki çalışanlar ise, daha önceden Opera'ya giriş için sınavla giriş yaptıklarını belirtiyorlar. Bu nedenle 4B'ye geçiş sürecinde tekrar sınav zorunluluğu olmadığını vurguluyorlar.
Bakanlık kaynakları figüranların kısmi olarak görev yaptıkları ve günün her saatinde çalışmadıkları için kadroya geçişlerinin olmayacağını belirtiyor.
Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü Personel ve Eğitim Daire Başkanı Şahin Yiğit de, “Bu yasa sanatçılar, sahne arkası ve üstü grup ve sahne altında çalışan teknik personelin yanı sıra sahneyi destekleyen diğer kondüvit dramaturg gibi pozisyonları kapsıyor. Ancak figüranlar bu kapsamda değerlendirilmiyor. Figüranlar ayın ya da haftanın belli günleri çalışmakta ve günlük ücretle ücretlendirilmekte olduklarından bu kapsama alınmadılar” dedi.
“KISMİ ÇALIŞMIYORUZ, BAŞROLDEYİZ”
Konu ile ilgili değerlendirme yapan Devlet Tiyatrosu çalışanı, “2019 yılında birçoğumuzun oynadığımız oyunlar repertuardan bir anda kaldırıldığı için birçok kişi o dönemde de 4B’den kapsam dışı kaldı. Fakat sonrasında bazılarımıza yeniden ihtiyaç duyuldu ve kısmi zamanlı değil, büyük rollerde oynamaya başladık (Figüran sözleşmesiyle). Kurum hala o dönemde açılan mahkemelerle uğraşıyor. Bu süreç olumlu olmazsa bende dava yoluna başvurmak zorunda kalacağım” dedi. Bir diğer sanatçı ise, “2019 da oyunum devam etmediği için ‘tamamen şans eseri’ 4b sözleşmesinden faydalanamadığım, figüran olmadığım halde figüran sözleşmesiyle yevmiyeli çalıştığım yetmiyormuş gibi, bugün çıkan kadro yasasından figüran ve yevmiyeli çalıştığım gerekçesiyle dahil edilmiyorum” dedi.
OPERA VE BALE MÜCADELE ETTİ, DEVLET TİYATROLARI KARŞI ÇIKTI!
Habertürk’e özel konuşan Devlet Tiyatroları sanatçısı, “İş hep devlet tiyatroları tarafında tıkandı, zaten sürecin başında da Kültür Bakanlığı ve Devlet Opera ve Balesi ‘figüran’ kontratlı sanatçıların da kadro alabilmesi talebinde bulundu ancak Devlet tiyatroları tarafı buna karşı çıktı” açıklamasını yaptı.
TİYATRO’DA 250 CİVARI MAĞDUR VAR!
Sanatçı sendikadan kendilerine verilen rakamlara göre toplam kadroya geçemeyecek Devlet Tiyatroları sanatçısı sayısının 250 civarında olduğun belirterek, “Bunların içinden konservatuar mezunu olanların sayısı 100’e yakın. Bir de başka sanat okullarından mezun olanlar var. Pandomim, müzikal tiyatro, Müjdat Gezen Konservatuarı ve sahne sanatları gibi” dedi.
“YEVMİYELİ ÇALIŞIYORUZ”
12 senedir Devlet Tiyatroları’nda oyuncu olarak görev yaptığını belirten bir diğer sözleşmeli sanatçı, Kimi zaman başrollerden biri oldum, kimi zaman rol oynadım, kimi zaman oyunlarda mim performans sanatçısı olarak yer aldım, kimi zamansa Devlet Tiyatroları adına çeşitli festivallerde pandomim, drama ve tiyatro eğitmenliği yaptım. Biz hiçbir sosyal güvencemiz olmadan ‘figüranlar’ diye anılarak, emeğimiz görmezden gelinerek, hayatta kalmaya çalışarak kurumdaki görevlerimize (yevmiyeli) devam etmek zorunda kalıyoruz” dedi.
ŞEHİR TİYATROLARI VE SENFONİ ORKESTRALARI DA DAHİL DEĞİL!
Türkiye Büyük Millet Meclisi Üyesi Utku Çakıözer, “Sunulan kanun teklifinde sözleşmeli Kültür ve Turizm Bakanlığı sanatçıları kapsama dâhil edilmelerine karşın aynı mevzuata tabi ve aynı unvanlarla belediyelerin Kültür ve Sosyal İşleri Dairesi Başkanlığı’na bağlı Şehir Tiyatroları ve Senfoni Orkestrası Şube Müdürlüklerinde 657 sayılı Kanunun ek geçici 12,13,14 ve 16’ncı maddeleriyle 5441 sayılı yasanın bazı maddelerini değiştiren 1310 sayılı yasa hükümleri ve devlet sanatçıları ve sanatçıların sözleşmeli çalışmasına ilişkin esaslar başlıklı 7/5/1987 ve 87/11782 sayılı Bakanlar Kurulu kararı dayanak alınarak akdedilen sanat ve sahne uygulayıcıları hizmet sözleşmeli statüde çalıştırılan kamu emekçileri kapsam dışında bırakılmıştır” şeklinde konuşmuştu.
BAŞROLE OTOMATİK KADRO MADDESİ
Devlet Opera ve Balesi mevzuatında 2 sene tüm eserlerde başrol veya solo rollerde adının yazması ve temsil etmesi doğrultusunda sözleşme kapsamı ne olursa olsun sanatçının kadroya geçme hakkının olduğu belirtiliyor. Ancak bu maddeye rağmen 5 yıl süreyle bu hizmeti veren sanatçılar bile kadroya geçememiş. Sebebi ise sonradan eklenen, 'Yurtdışı temsil veya yarışma kazanma' zorunluluğu maddesi.
