‘Figüran’ sözleşmeli ‘Başrol’ sanatçılar kadroya geçemeyecekler
Geçen hafta TBMM'de kabul edilen 'Sözleşmeli personele kadro' verilmesine ilişkin kanunla ilgili tartışmalar genişliyor. İlk etapta kanundan yararlanamayacağı söylenen ancak sonradan dahil edilen sanatçıların bir kısmının senelerdir 'figüran' sözleşmesine sahip olmasından dolayı bu haktan yararlanamayacakları belirtiliyor. Üstelik 'figüran' sözleşmesi ile başrollerde yer aldıkları halde...
1970 yılından bu yana Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı bir kuruluş olarak faaliyet gösteren, Devlet Opera ve Balesi, son günlerde ‘sözleşmeliye kadro’ kanununun kapsamı ile ilgili tartışmalarla çalkalanıyor. ‘Figüran’ sözleşmelilerin kadro alamayacağının açıklanması ile birlikte bu tartışmalar daha da alevlendi.
SANATÇILAR SONRADAN DAHİL EDİLMİŞTİ
Kamuda sözleşmeli çalışanlara kadro müjdesi ilk verildiğinde sanatçılar kapsam dışında tutulmuştu. Daha sonra, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy 30 Kasım 2022’de yaptığı açıklama ile kamu personel reformu kapsamında kadroya geçme hakkı elde eden sözleşmeli personele, Bakanlık bünyesinde görev yapan sözleşmeli sanatçıların da dahil edildiğini bildirdi.
SÖZLEŞMELERİ ‘FİGÜRAN’ KENDİLERİ ‘BAŞROL’
Uzun süredir figüran sözleşmeli sanatçıların başrollerde yer aldığı ve buna karşın normal sözleşmeye geçişlerinin olmadığı belirtiliyor. Geçtiğimiz günlerde de İstanbul Devlet Opera ve Balesi’nin sergilediği La Bayadère eserinin başrolünde yer alan Yılmaz Berkay Günay’ın ‘figüran’ sözleşmesine sahip olduğu belirtildi. İstanbul Devlet Opera ve Balesi resmi Instagram hesabından Berkay Günay için bir tebrik mesajı da yayınlanmıştı.
SOSYAL MEDYADAN TEPKİ GÖSTERDİLER!
Kendileri 4B sözleşmeli olan ve kadroya geçme hakkını kazanan Opera ve Bale mensupları, ‘figüran’ sözleşmesi ile başrol oyuncusu olarak sahneye çıkan arkadaşlarının kadroya geçemeyecek olmasına sosyal medya üzerinden tepki göstererek arkadaşlarının kadro hakkını alması gerektiğini savundular.
YILDA 300 GÜN ÇALIŞAN FİGÜRAN BULUNUYOR
Sözleşmeli personele kadro yasasının TBMM Plan Bütçe Komisyonu’ndaki görüşmelerinde figüranların kapsam dışında bırakılması konusu gündeme geldi. HDP Milletvekili Garo Paylan, figüranların neden yasaya dahil edilmediğini sordu.
Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü Personel ve Eğitim Dairesi Başkanı Şahin Yiğit, Kültür Bakanlığı sanat kurumlarına 2020 mali yılı başında 4/B kapsamına alınan 2.526 (sözleşmeli) personel bulunduğunu söyledi. Yiğit, sözleşmeli personel düzenlemesinin sanatçılar ve solist sanatçıların yanı sıra sahne üstü ve sahne arkasında çalışan personeli de kapsadığını anlattı. Sahne arkası ve üstü grupta teknik personelin yanı sıra sahneyi destekleyen kondüvit, dramaturg gibi diğer pozisyonların bulunduğunu kaydeden Yiğit, figüranların bu kapsamda değerlendirilmediğini, ayın ya da haftanın belli günleri çalıştıklarını ve günlük ücretle ücretlendirildikleri için kapsama alınmadıklarını söyledi.
CHP’li Ömer Fethi Gürer’in, “Bir figüran bir yıl boyunca kaç gün çalışıyor” sorusu üzerine Yiğit, “Devlet Opera ve Balesi’nde bizim yaklaşık 300 gün çalıştırdığımız figüranlar da bulunmakta” cevabını verdi.
FİGÜRAN SÖZLEŞMELİ KÜTÜPHANE GÖREVLİSİ!
Opera binalarında görev yapan teknik ekip çalışanlarından aldığımız bilgiye göre, 'Kütüphane görevlilerine veya grafik bölümünde çalışanlara figüran kontratı yapılarak hem sahneye çıkmaları hem de diğer görevlerde çalışmaları da sağlanıyor.'
4B HAKKINI KAZANMIŞLARDI GERİ ALINDI!
Şubat 2021’de gerçekleştirilen sözleşme sınavı ile 3 farklı ilden toplam 24 sanatçı 4B sözleşmesi hakkını kazanmıştı. Ancak, gerçekleştirilen sınavın mevzuata aykırı olduğu gerekçesiyle açılan dava dolayısıyla kazananların sözleşmesi ‘figüran’ statüsüne düşürüldü.
Devlet Opera ve Balesi’nde ‘figüran’ sözleşmesi ile görev yapan bir sanatçı Habertürk'e özel verdiği röportajda, “Şubat 2021'de sınava girdik pandemide tüm illerden sanatçıları Ankara'ya topladılar ve orada sınav gerçekleşti. Normalde sözleşme sınavı her kurumun kendi ilinde yapılırdı ancak bu sefer böyle kadro sınavı gibi yaptılar ilk defa. Sınavdan sonra sonuçların açıklanmasını 3 ay bekledik, sözleşmeyi de ağustosta imzaladık” dedi.
ŞUBAT 2022’DE İKİNCİ BİR SINAV YAPILDI!
Hali hazırda hem dava süreci hem de hak kazananların sözleşmeleri sürerken, yeni bir sınav yapıldı. Bu kez mevzuata uygun olarak yapılan sınava sözleşme hakkı kazanmış olanlar katılmadı. Ancak daha sonradan hakları ellerinden alındı. Karar istinaf mahkemesine taşındı ve oradan henüz bir sonuç çıkmadı.
“GEÇİM DERDİNDEN DOLAYI KABUL EDİYORUZ”
Yaklaşık 5 senedir sözleşme beklediğini vurgulayan figüran sözleşmeli balerin, “Ağustos 2022’de dava süreci sebebiyle sözleşmelerimiz elimizden alındı. Yerine bizi ‘mağdur etmemek’ için figüran sözleşmesi verdiler. Sadece İstanbul’dan 11 kişiyiz kabul etmesek perde açılamayacaktı ama geçim derdinden dolayı kabul ettik. Her sene sözleşme yeniletiliyor. Şimdi normal sözleşme alsam da 3+1 yasası onaylandığı için 3 sene de kadro için bekleyeceğim” açıklamasını yaptı.
20 YILDIR SÖZLEŞMELİ ÇALIŞANLAR VARDI!
Bunun yanı sıra, çocukluktan bu yana hem bale hem de opera bölümlerinde görev yapanlar bulunuyor. 20 yıldır sözleşmeli olarak çalışan ve kadro bekleyenler olduğu da bildiriliyor. Son yasa ile birlikte 4B’ye geçmiş olanların tamamı bu uzun sürecin sonunda kadroya geçme hakkı kazanmış oluyorlar.
SON KADRO 2013’DE GELDİ!
Devlet Opera ve Balesi mensupları için en son 2013 yılında kadroya geçiş sınavı gerçekleştirilmiş ve toplamda 28 kişilik bir ekip tüm illerde kadroya geçiş için hak kazanmıştı. İstanbul’da bu rakam 4 olmuştu. O dönemden bu zamana kadroya geçiş için sınav açılmadığı belirtiliyor. Yeni karar ile sanatçılar bu uzun bekleyişin ardından sınavsız olarak kadroya geçiş yapmış olacaklar.
