Sanayi 4.0’a hazır mısınız? Geleceğin meslekleri belli oldu

Buharlı makinenin icadı ve buna bağlı olarak mekanik üretim tesisleri kurulması ile dünyada birinci sanayi devrimi başladı. Bunu elektriğin keşfi ile gelen seri üretim dönemi ve otomasyona geçiş süreçleri izledi. Şimdi de sıra dördüncü sanayi devriminde. Dünyada büyük bir dijital dönüşüm yaşanırken, Covid – 19 pandemisi dönüşümü daha da hızlandırdı. Uzaktan çalışma, pandemi sonrasında da yaygın bir şekilde kullanılacak.

Sadece robotların çalıştığı, aydınlatma ihtiyacı olmayan karanlık fabrikalar ortaya çıkmaya başladı. Çin’de cep telefonu parçaları üreten bir tesisin karanlık fabrikaya dönüşmesiyle çalışan sayısı 650 kişiden 60 kişiye düştü. Siemens’in Almanya’nın Amberg kentindeki benzer fabrikada çalışan sayısında dramatik azalma olmadı ama üretim sürecinin yüzde 75’i robotlara devredildi.

Dördüncü sanayi devriminin temelini oluşturan dijital dönüşüm için trilyonlarca dolar harcanıyor. Üretimde kullanılan robot sayısı her geçen yıl katlanarak artıyor. Nesneler arası internet teknolojilerinin küresel boyutu hızla büyüyor. Çok da uzak olmayan bir gelecekte insanların işlerinin yarısını makine ve robotlarla birlikte yapacağı öngörülüyor.

Önceki sanayi devrimlerine baktığımızda birçok mesleğin tarih olduğu, milyonlarca kişinin işini kaybettiği, buna karşılık çok daha fazla yeni işlerin, mesleklerin ortaya çıktığı görülüyor. Kendini yenileyenler, yeni meslek edinenler dönüşümün olumsuzluklarından daha az etkilendiği gibi avantajlı da çıkabiliyor.

Teknolojik dönüşümün daha da hızlandığı günümüzde, çalışma hayatına atıldığı mesleği emekli oluncaya kadar devam ettirebilenlerin sayısı giderek azalacak. Hayat boyu öğrenmeyi yaşam felsefesi haline getirenler daha iyi uyum sağlayacaklar.

Ancak, dönüşüme ayak uydurmak için kişisel çabalar tek başına yeterli olmayacak. Sanayicisinden işçisine, sendikacısından işverenine, sivil toplum örgütlerinden ülkeyi yöneten hükümetlere kadar herkesin bir seferberlik içinde hareket etmesi gerekiyor.

Diğer taraftan dünyada çalışma biçimleri de hızla değişiyor. Uzaktan çalışma hızla yaygınlaşıyor. Özellikle gençlerin çalışma yaşamından beklentileri değişiyor. ABD’de milyonlarca kişi çalıştığı işini bırakıyor. Köle gibi çalışma düzeniyle bilinen Çin’de gençler arasında “tang ping – sırt üstü yatma” eğilimi giderek artıyor.

SANAYİ 4.0’A HAZIRLIK İÇİN TÜRKİYE’DE NELER YAPILIYOR?

Türkiye’de bu konuda neler yapıldığı ve yapılması gerektiği konusunda Gazeteci Hacer Boyacıoğlu’nun “İş’te Gelecek” kitabı önemli bir başvuru kaynağı niteliği taşıyor. Hacer Boyacıoğlu’nun Türk Metal Sendikası Araştırma ve Eğitim Merkezi Yayınları arasında çıkan kitabında, önde gelen sanayi şirketlerinin yöneticileri ile sendikacılar ve akademisyenlerin görüşlerine yer verildi. Kitapta, Sanayi 4.0’a yönelik hazırlıklarını, görüş ve önerilerini anlatan kişiler şöyle: Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) ve Metal Endüstrisi İşverenleri Sendikası (MESS) Başkanı Özgür Burak Akkol, Ford Otosan Genel Müdürü Haydar Yenigün, OYAK Renault Genel Müdürü Antoine Aoun, Arçelik CEO’su Hakan Bulgurlu, Türk Traktör Genel Müdürü Aykut Özüner, MAN Türkiye CEO’su Münür Yavuz, Siemens Türkiye Yönetim Kurulu Başkanı ve CEO’su Hüseyin Gelis, Marelli Mako Genel Müdürü Erol Bakan, Bosch Teknik Genel Müdürü Mustafa Bulut, ILO Türkiye Direktörü Numan Özcan, INDUSTRIALL (Küresel Sanayi İşçileri Sendikası) Genel Sekreter Yardımcısı Kemal Özkan, Prof. Dr. Seyhan Erdoğdu, Prof. Dr. Güven Sak, Türk Metal Sendikası Genel Başkanı Pevrul Kavlak.

Sanayi 4.0’ın istihdamı azaltacağı görüşüne karşılık, Sanayi 4.0 dolayısıyla Türkiye’de 2030 yılına kadar 3 milyondan fazla iş artışı beklendiğine ilişkin öngörüler de bulunuyor. İstihdam artışı beklense de bu artıştan, mesleki beceri bakımından kendisini dönüştürebilen kişilerin yararlanacağı bir gerçek.

Peki, Sanayi 4.0 ile öne çıkması beklenen meslekler neler?

İŞTE GELECEĞİN MESLEKLERİ

Robot tamircisi

Estetisyen

Yaşlı sağlık görevlisi

Erken çocukluk öğretmeni

Dijital terzi

Djital anma uzmanı ve arşivcisi

Yaşam boyu eğitim danışmanı

Su yönetimi uzmanı

3D baskılı bina tasarımcısı

Uydu ağı bakım mühendisi

Veri analisti

İnsansız hava aracı operatörü

Giyilebilir teknoloji mühendisi

Yeni malzeme mühendisi

Sanal mağaza asistanı

Yapay zekâ iş geliştirme uzmanı

Yapay zekâ eğitimcisi

Mobil aplikasyon ve oyun uzmanı

Endüstriyel veri bilimci,

3 boyutlu teknoloji mühendisi

Yapay zekâ sağlık teknisyeni

Kuantum bilgisayar programcısı

İnsan ve teknoloji entegrasyon uzmanı

Çocuk yardımcısı robot programcısı

Etik hacker -bilgisayar korsanı

Entegre ev teknolojisi uzmanları

Makine öğrenimi geliştiricisi

Yapay zekâ fikri mülkiyet uzmanları

Blokzincir yetenek analisti

Veriye dayalı tıbbi teşhis uzmanı

Genetik koçu

Sanal cerrah

Algoritma yorumlayıcısı

Veri gizliliği uzmanı

Veri atığı geri dönüştürücüleri

Adli veri analisti