Tesla ile Edison arasındaki rekabet! Hadi sorusu ipucu: Akım rekabeti, doğru ve alternatif akım nedir?
Tesla ile Edison arasındaki en büyük rekabet olarak tarihe geçen akım rekabeti nedir? Akım rekabeti, Hadi bilgi yarışmasının bu akşamki ipucu olarak duyuruldu. Hadi sorusu için yayınlanan ipucu bu akşam yarışmaya katılacak, yarışmacılar için önem arz ediyor. İşte Hadi sorusu için Tesla ve Edison arasındaki akım rekabetinin detayları
Hadi sorusu için ipucu, Hadi ekibi tarafından sosyal medya üzerinden yayınlandı. Canlı para ödüllü bilgi yarışması Hadi, AppStore ve Google Play üzerinden oynanıyor. Yarışma hergün saat 20.30'da, Salı, Çarşamba ve Perşembe günleri ise 12.30 ve 20.30'da düzenleniyor. Katılımcılar canlı olarak sorulan sorulara cevap veriyor. 12 soruya da doğru cevap veren katılımcılar büyük ödülü aralarında paylaşıyor. Hadi'de bu akşam bilim tarihinden bir soru sorulacak. Hadi ekibi bu akşamın ipucusunu Tesla ve Edison arasındaki akım rekabetini işaret etti. Peki akım rekabeti nedir? Tesla ve Edison arasındaki akım rekabeti nasıl sonuçlandı. İşte detaylar...
EDİSON VE TESLA ARASINDAKİ AKIM REKABETİ
National Geographic'te "akım rekabeti" şu şekilde özetleniyor:
1884'te New York'a taşınan ve çalışmalarına burada devam eden Tesla, burada Edison'la çalışmaya başladı, fakat Edison'un Tesla'nın alternatif akım sistemlerine ilişkin buluşlarına mesafeli durmasıyla iki bilim insanı çok geçmeden yollarını ayırdı. Edison'dan önce ABD'de hiçbir evde elektrik yoktu; dolayısıyla elektriğin evlere girmesi, Edison'un geliştirdiği doğru akım sistemiyle mümkün olmuştu ve Edison ekonomik kaygılardan dolayı bu sistemi değiştirmek istemiyordu.
Yeni çeşit elektrik motorları ve jeneratörleri üzerinde çalışmaya başlayan Tesla, çok geçmeden alternatif akım sistemini geliştirdi. Tesla'nın geliştirdiği üç fazlı alternatif akım indüksiyon motoru, elektrik enerjisini mekanik enerjiye, doğru akıma göre çok daha başarılı bir şekilde çeviriyordu. Ayrıca alternatif akım daha yüksek voltaj üretmeyi mümkün kılıyor, elektriğin çok daha uzağa, çok daha ucuz bir şekilde taşınmasını mümkün kılıyordu.
Edison'la yollarını ayıran Tesla, geliştirdiği alternatif akım üreteçleri, transformatörleri ve motorlarına ilişkin buluşlarının patentlerini 1885 yılında George Westinghouse'a sattı. Böylece alternatif akımı yaymaya çalışan Westinghouse ve Tesla, doğru akım sistemlerinde ısrar eden Edison ile doğrudan rakip oldu. Bu rekabet kısa sürede büyük bir ticari savaşa dönüştü; hatta bu dönem "Akım Rekabeti" olarak anılır oldu. Chicago'daki 1893 Kolomb Dünya Fuarı, Akım Rekabeti için önemli bir muharebe oldu: Westinghouse ve Tesla, Edison'a kıyasla çok daha ucuz bir teklif vererek fuardaki Elektrik Pavyonu'nu aydınlatırken bütün dünya alternatif akımın bu başarısına tanık oluyordu. Zaman içinde alternatif akımın güvenilir, ucuz ve başarılı olduğu kabul edilir oldu nihayet dünyaya kanıtlanmış oldu ve doğru akım sistemleri kademeli olarak terk edildi.
Niagara Şelaleleri'nde 1896 yılında kurulan elektrik santrallerinde de alternatif akım kullanıldı (burada akan sudan elektrik üretmek Tesla'nın çocukluk hayaliydi) ve burada üretilen elektriğin Buffalo kentine iletiminde de Tesla'nın geliştirdiği sistemler kullanıldı.
Alternatif akım, Tesla'yı kimi kaynaklara göre dünyanın en zengin insanı yapabilecek bir buluştu. Westinghouse ve Tesla arasındaki kontrat, Tesla'nın üretilen enerjiyle doğru orantılı olarak para almasını öngörüyordu (ve Tesla birim başına oldukça yüksek bir rakam alıyordu). Alternatif akımın büyük başarısı yüzünden Westinghouse'un, Nikola Tesla'ya oldukça büyük bir miktar borcu olmuştu. Bu mali yük o kadar büyüktü ki Westinghouse Electric Company 1907'de batma noktasına geldi. George Westinghouse sorunu çözmek için Tesla ile konuşunca, sonradan çokça anlatıldığına göre Tesla kontratı yırttı ve alacaklarından vazgeçti.
