Habertürk
    Takipde Kalın!
      Günlük gelişmeleri takip edebilmek için habertürk uygulamasını indirin
        Haberler Ekonomi İş-Yaşam Hallerde meyve-sebze fiyatı düştü ama vatandaşa yansımadı - İş-Yaşam Haberleri

        Sebze meyvede yeni mahsul ve tarla ürünlerinin piyasaya çıkmasıyla birlikte üretici ve hal çıkış fiyatlarında yüksek oranda düşüş yaşanmasına rağmen, market ve pazarlarda tüketici, haklı olarak yüksek fiyatlardan şikayet ediyor. Sofraların değişmez bazı ürünlerini geçen yılın aynı dönemine ait fiyatlarla karşılaştırdığımızda yüzde 20, 30; hatta bazı ürünlerde yüzde 50'ye varan oranlarda fiyat düşüşleri yaşandığı görülüyor. Peki aradaki fark nereden kaynaklanıyor. İşte ürün fiyat değişimleri ve detaylar:

        KAPYA'NIN YÜKSELİŞİ

        Geçen yılın aynı dönemi ve bir önceki aya göre neredeyse bütün sebze ve meyvede fiyat düşüşleri var. Bunun en büyük istisnası ise Kapya olarak bilinen kırmızı biber. Marketlerde 15 liraya satılan Kapya'nın Antalya hal çıkış fiyatı 8-9 lira arasında. Domates de fiyatı artan ürünler arasında. İhracat sınırlaması getirilmesine rağmen, limonun fiyatında da artış göze çarpıyor. Antalya, Alanya ve Kumluca üretici hallerinden çıkan ürünlerin tüketici hallerine ulaşmasına kadar ürünlerin fiyatında kilo başına 80 kuruş ile 1 lira arası bir maliyet biniyor. Bunun nedenlerini Türkiye Halciler Federasyonu Başkanı Yüksel Tavşan ile konuştum. Yüksel Tavşan şunları söyledi:

        REKLAM

        "Tablodaki fiyatlar, Antalya bölgesinin fiyatları. Tüccar Antalya, Kumluca, Alanya halinden malı alıyor. Üreticinin getirdiği şekliyle 25 kiloluk plastik kaplarda dökme şekilde alıyor. Bu hallerin yakın yerlerinde ardiye denilen mağazalar var. Orada çalışan işçiler, dökme malı paketlerler; içinden bir kısmını ayırabilirler, fireler olabilir. Bazısı ürünü üretici de geri alabilir. Az da olsa zayi olabiliyor. Paketleme, ardiye, mağaza masrafı var. Bu mal; Ankara, İstanbul, İzmir'e anlaşmalı hallere gelir; Nakliye gideri olur. Komisyoncuya gelene kadar 80 kuruş- 1 lira üzerine koyar."

        ZİNCİR MARKETLER

        Büyük market gruplarının çoğunun hallerden mal almadıklarını, doğrudan üreticiden aldıklarını, komisyon ve ardiye masraflarının olmadığını belirterek, normal şartlarda daha ucuza ürün satmaları gerektiğini söyledi.

        Koronavirüsle mücadele takvimi, sokağa çıkma yasakları nedeniyle hallerdeki yoğunluğun ve ürün fiyatlarının da değişken olduğunu vurgulayan Tavşan, "Dün ve bugün haller çok kalabalık. Bazı ürünlerin fiyatlarında talep bazlı yükselmeler de görülüyor. Yarın bu kadar olmayacak gibi görünüyor. Tüketici malını yasağın başladığı günden önce alıyor. Talebe bağlı olarak bazı ürünler pahalı. Mesela silor salatalık ve çileğin fiyatı artmış durumda. Fiyat artışları; yüzde 20-30, 50'ye kadar çıkabiliyor" dedi.

        "ÖZEL ZAMANLARDA KONTROL DENETİM ARTMALI"

        REKLAM

        Sebze ve meyvede hal çıkışla-son tüketici arasındaki yüksek fiyat farkının, paketli-markalı ürüne geçilmemesi ve büyük market zincirlerinden kaynaklandığını ifade eden Tavşan, şunları söyledi:

        "Özellikle büyük marketlere kimse dokunamıyor. AVM'ler ve marketçiler en büyük lobiciler. Ulusal ve uluslararası marketler, piyasaya hakim gruplar ve nihai tüketici gruplarına hakimler. Bunların bu kadar nihai tüketim piyasasına hakim olmalarını doğru bulmuyoruz. Kamunun; küçük esnafı, geleneksel pazar yerlerini, yerel marketçileri koruyucu bir yaklaşımda olması lazım. Bunlar, dünya devleriyle mücadele ediyorlar. Büyüklerin hepsi, avantajları nedeniyle ucuz ürün satmalı.

        Hal kayıt sistemi diye bir şey var. Üretimin tüketime kadar takip edilmesi modeli. Satıcı; şu fiyata aldım, şu fiyata satacağım diyecek. Ticaret Bakanlığı, Rekabet Kurumu izliyor. Kamu, böyle zamanlarda gücünü ve kontrolünü biraz hissettirecek. Yüksek-fahiş fiyat varsa, fırsatçılar varsa her türlü kanun, yönetmelik ellerinde. Her türlü cezai müeyyideyi uygulayabilirler. Fırsatçılar böyle günlerde ortaya çıkıyor. Sistem süper ama yeteri kadar çalıştırılmıyor."

        "BİLİNÇLİ TÜKETİCİ ÖNEMLİ"

        Bilinçli tüketicinin de fiyat dengelemesinde önemli olduğunu hatırlatan Tavşan, sözlerini şöyle sürdürdü:

        "Patateste yeni mahsul çıkacak. Vatandaş birkaç gündür, adeta depoluyor patatesi. Bunu anlamak mümkün değil. Tüketici, yüksek fiyatlı marketlere refleks gösterecek; gerekirse başka markete yönelecek. Bunun dışında bakanlık, kısmen belediye sistemleri kontrol edecek. Yarın belki de düşecek fiyatlar. Toptancı esnafında şöyle bir savunma var. Ürün fiyatı düşerken, biz zarar ederken, bizim yanımızda duran yoktu. Yarın ürün elimde kalabilir. 2-3 gün kapalı haller, marketler. Bugün 8 liraya sattığım çileği yarın 4 liraya satıp elimden çıkarmak zorunda kalabiliyorum. Yükselirken niye mani oluyorsun? diyebiliyor esnaf..."

        Şurada Paylaş!

        GÜNÜN ÖNEMLİ MANŞETLERİ