Meteoroloji Genel Müdürü: Ani yağışların sebebi ısı adacıkları
Türkiye, son 38 yılın en yağışlı mayıs ayını yaşadı. Ani ve şiddetli yağışlar, başta Ankara pek çok kentte afete dönüştü. Meteoroloji Genel Müdürü Güneş, şehirleri vuran selleri Gazete Habertürk'ten Esra Nehir'e anlattı. Güneş, "Şehirlerde nüfus yoğunluğu arttı. Kalabalıklaştıkça vücut ısılarımız ısı adacıklarına yol açıyor. Isınan hava yükselip soğuk havaya çarpıyor ve şiddetli yağış başlıyor" dedi
Sonuçta bu tür hadiseler meydana geldi. Son 20 yıldır hava sıcaklıkları artıyor. Sürekli ısınıyoruz. İklim değişikliğinin ana belirtisi bu. İstanbul ve Ankara’da ortalama hava sıcaklığı artış gösterdi, bunun bilimsel çalışmasını yaptık. Büyükşehirlerde bir ‘ısı adacığı’ oluştu diyebiliriz. Yerleşim yerlerinin büyümesi ile sıcaklığın arttığını biliyoruz. İlkbahar mevsimleri, eğer tedbirler alınmazsa bu şekilde geçecek gibi görünüyor.”
‘YÜKSEK BİNALAR, ASFALT YOLLAR...’
Meteoroloji Genel Müdürlüğü’ne göre, özellikle İstanbul, Ankara gibi büyükşehirler, değişen yapı malzemelerine bağlı olarak güneşten gelen radyasyonu daha fazla tutuyor ve geri yansıtmada geciktirici rol oynuyor. Şehirlerin dikey gelişimi, gelen radyasyonun emilme sayısını artırarak şehir kanyonları üretiyor ve şehir ısı adası etkisini büyütüyor.
Şehirlerde oluşan ısı adaları, sadece hava sıcaklığını değil rüzgârı da etkiyor. İsmail Güneş de büyükşehirlerdeki gökdelen tipi yüksek yapıların da hava sıcaklığını etkilediğine dikkat çekiyor.
Şehircilikle ilgili bilimsel bir çalışma yapmadıklarını ancak sıcaklık artışlarında yüksek binaların da etkisi olduğunu düşündüklerini dile getiren Güneş, “Dışı tamamen cam ya da yansıtıcı maddeyle kaplanmış binalar sıcaklığı yansıtıyor ve mutlaka etkisi oluyor” diye konuştu. Güneş, şiddetli yağışların afete dönüşmesinde şehirlerdeki yetersiz altyapının etkili olduğunu vurguladı:
“Yollar asfalt, çatılar beton; düşen yağmur toprağa değmeden akışa geçiyor ve sel meydana geliyor. Türkiye’de su bilimi ve meteoroloji dikkate alınarak şehirleşme yapılmıyor. En büyük sıkıntılardan biri bu. Belediyelerin altyapıyı şiddetli yağışlara karşılık verecek şekilde dizayn etmesi lazım. Büyük kentlerde kentsel dönüşüm iklim değişikliğini de esas alarak planlanmalı.
Kanalizasyon ve yağmur suyu sistemi ayrı yapılmalı. Düşen yağmur sularını eğer ayırabilirsek tarım ve bahçelerde sulama suyu olarak kullanılabilir. Belediyeler maliyetli olduğu için iki ayrı sistem yapmak istemiyorlar ama yeni yapılan yerlerde bunları yapmak lazım.”
‘HAVA 3.7 DERECE ISINACAK, YAĞIŞ AZALACAK’
2100 yılına ilişkin 3 kademeli projeksiyon yaptıklarını anlatan Güneş, şunları söyledi: “Küresel ısınmayla ilgili önlem alınmazsa, kötümser senaryoya göre 2100 yılında sıcaklıklar, uzun yıllar ortalamasına göre 2.5-3.7 derece yükselecek. 2010’da 15.5 ile en yüksek ortalama sıcaklığı görmüştük.
Tahminimize göre 18.5 dereceleri görebiliriz 2100 yılında. 2050’den sonra Doğu Akdeniz ve Güneydoğu’da yağışlarda yüzde 15-20’lere kadar azalma görülecek. Doğu Karadeniz’de ise şiddetli yağış meydana gelecek. 4 yıl önceki verilere dayalı bu tahminler, bu yıl yenilenecek.”
HAVA NASIL OLACAK?
BU yaz Türkiye genelinde hava sıcaklıkları mevsim normallerinin üzerine seyredecek. Haziran, temmuz ve ağustosu kapsayan 3 aylık tahminlere göre, hava sıcaklıkları iç kesimlerde mevsim normallerinin 1-2 derece, diğer yerlerde ise 0.5-1 derece üzerine çıkacak.
