Moren toprak nedir, özellikleri neler?
Hava ve su ile birlikte yaşam için en gerekli üç ihtiyaçtan bir tanesi olan toprak; uzun yıllar içinde kayaçların fiziksel ve mekanik gibi çeşitli yöntemler ile parçalanması ya da ayrışması sonucunda oluşmaktadırlar. İçinde yer alan mikroorganizmalar ile yaşayan bir yapısı olan topraklar, üzerinde yaşayan tüm canlılar için gerekli olan besinlere de ev sahipliği yaparlar. Değişkenlere bağlı olarak zonal, azonal ve intrazonal olarak üç türe ayrılan toprakların her bir çeşidi garklı özellikler göstermektedir. Bu toprak çeşitlerinden bir tanesi olan moren toprak nedir? Moren toprak nerede görülür?
Türkçesi buzultaş olan moren topraklar, buzulların ilerlemesi ile taşınan materyallerin oluşturduğu bir toprak çeşididir. Kendi içinde de alt türleri olan moren toprak özellikleri nelerdir? Moren toprak Türkiye’de ve dünyada nerede görülür? İşte, tüm detaylar…
Moren Toprak Nedir?
Moren toprak nedir sorusuna cevap vermeden önce kısaca toprak türlerinden bahsetmek gerekmektedir. Topraklar üzerlerinde yer aldıkları kayaçlara, içinde bulundukları iklim şartlarına ve diğer çevresel etkenlere bağlı olarak farklı türlere ayrılmaktadırlar. Bugünkü yazımızın konusu olan moren topraklar da bu üç türden bir tanesi olan azonal topraklar ailesi içinde yer almaktadır.
Azonal topraklar kavramı, dış kuvvetler tarafından taşınarak biriktirilen toprakları ifade etmektedir. Moren topraklar da buzulların ilerlemesi ya da gerilemesi yönetimi ile taşınıp biriktirildiği için azonal toprak olarak değerlendirilmektedir.
Buzulların ilerlemesi ya da gerilemesi ile kopan buzul tabakalarının, yine buzullar tarafından taşınması ile oluşturulan moren topraklar, genel olarak toprak ve kaya parçalarından meydana gelmektedirler. Tıpkı alüvyal topraklar gibi taşınan ve biriktirilen moren topraklar da kendi içinde 6 ayrı başlıkta incelenmektedir.
Moren Toprak Özellikleri
Buzların taşıyıp biriktirmesiyle olan moren toprak özellikleri şu şekilde sıralanabilir:
Moren Toprak Dünyada Nerede Görülür?
Buzulların taşıyıp biriktirmesi ile oluşan moren topraklar; kalıcı bir kar sınırının olduğu kutup bölgelerinde sıklıkla gözlemlenmektedir. Bu özelliği sebebiyle buzultaş toprağı olarak da bilinen bu toprak türü aynı zaman dünyada en az bulunan topraklar arasında yer almaktadır.
Moren Toprak Türkiye’de Nerede Görülür?
Moren topraklar Türkiye’de nadir olarak görülse de bazı dağların yüksek kesimlerinde morenlere rastlamak mümkündür. Türkiye’de ender görülen moren topraklardan biri, Munzur Dağı’nın doğusunda yer alan Şergülü morenidir.
