Habertürk
    Takipde Kalın!
      Günlük gelişmeleri takip edebilmek için habertürk uygulamasını indirin
        Haberler Gündem Mümtaz Soysal hayatını kaybetti! Mümtaz Soysal kimdir, kaç yaşında ve nerelidir?

        Eski Dışişleri Bakanı veAnayasa Hukuku'nun önde gelen isimlerinden olan Prof. Dr. Mümtaz Soysal 90 yaşında hayatını kaybetti.

        Uluslararası Af Örgütü’nün Türkiye’den seçilen ilk ve son genel sekreteri olan Soysal, uzun süredir İstanbul’da alzheimer tedavisi görüyordu. PekiMümtaz Soysal kimdir, kaç yaşında ve nerelidir? İşteMümtaz Soysal'ın kısaca hayatı...

        MÜMTAZ SOYSAL KİMDİR?

        Mümtaz Soysal(d. 15 Eylül 1929,Zonguldak),1961 Anayasası'nın imza sahiplerinden biri olarak isim yapan hukukçu ve siyaset adamıdır.

        1929 yılındaZonguldak İli'nde doğdu.Galatasaray Lisesi'ni (1949), ardındanAnkara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’ni (SBF) (1953) bitirdi. Ortadoğu Amme İdaresi Enstitüsü'nde asistan olarak görevliyken fark dersi sınavlarını vererekAnkara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nden de mezun oldu (1954). 1956'da SBF'de asistan olarak çalışmaya başladı; 1958'desiyasal bilimleralanında doktora çalışmasını tamamladı. SBF'deAnayasa Hukukuprofesörü olarak uzun yıllar ders verdi.

        REKLAM

        Temsilciler MeclisiCumhuriyet Halk Partisi(CHP) temsilcisi (6 Ocak1961-25 Ekim1961) olarak Anayasa Komisyonu üyeliği yaptı. 1963'teSBF'dedoçent, 1969'daprofesörolan Soysal, 1971 yılında aynı fakültenindekanlığınaseçildi.12 Mart Muhtırası'ndan sonra 18 Mart 1971'de dekanlığı esnasında, Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı'nca gözaltına alınıp tutuklandı. 1968'den beri okuttuğuAnayasa'ya Girişders kitabındakomünizmpropagandası yapmakla suçlandı, 6 yıl 8 ay ağır hapis, 2 ay 20 günKuşadası'nda emniyet gözetimi altında bulundurulmaya ve kamu haklarından ebediyen mahrumiyete mahkûm edildi. Toplam 14.5 ayMamak Cezaevi'nde kaldı. Mamak Cezaevi'nde iken yazarSevgi Soysalile evlendi (Sevgi Soysal1976yılında ölmüştür).

        Hukukçuluğunun yanı sıra gazete yazılarıyla da tanınan SoysalForum,Akis,Yön,Ortamgibi dergilerde,Yeni İstanbul,Cumhuriyet,Ulus,Barış,MilliyetveHürriyetgazetelerinde yazarlık yaptı. Milliyet gazetesinde 1974'te "Açı" başlığıyla yayımlamaya başladığı köşe yazılarını 1991-2001 yılları arasında Hürriyet'te, 2001'den beri de Cumhuriyet'te sürdürmektedir.

        1962 yılında arkadaşlarıyla birlikteSosyalist Kültür Derneği'ni kurdu. 1969-71'de Akdeniz Sosyal Bilim Araştırma Konseyi Başkanlığı, 1974-78 arasındaUluslararası Af Örgütüikinci başkanlığı görevlerini yürüttü. 1979'da BM Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) Uluslararası İnsan Hakları Öğretimi Ödülü'nü aldı.

        15 Temmuz 1983 günü Paris yakınlarındaki Orly Havaalanı'nın THY bürosu önünde patlayan bir bombanın neden olduğu sekiz kişinin ölümüne ve altmış dolayında kişinin de yaralanmasına yol açanOrly Havalimanı saldırısı'nı gerçekleştirmekten dolayı tutuklananASALAmensuplarının yargılandığı davaya Türk mağdurları temsilen müdahil taraf uzman tanık olarak katılmıştır.

        REKLAM

        1991 seçimlerindeSosyaldemokrat Halkçı Parti(SHP) listesindenAnkara'dan kontenjan adayı oldu veTBMM'ye seçildi. TBMM'deÇekiç Güç,OHAL,demokratikleşme,Kıbrıs,özelleştirmegibi konularda hükümet politikalarını eleştiren Soysal, özellikle özelleştirme konusundaki yetki yasaları içinAnayasa Mahkemesi'ne yaptığı başvurularla koalisyon ortağıDYP'lilerin tepkisini çekti. Bu başvuruları sonucunda Anayasa Mahkemesi tarihinde ilk kez bir yürütmeyi durdurma kararı verdi. Anayasa Profesörü Soysal, SHP'nin hükümet ortaklığı içindeki pasif tutumuna sürekli tepki gösterdi, "vuruşarak çekilme" yaklaşımıyla Türk siyasi literatürürne geçti.Murat Karayalçındöneminde kısa bir süre için dışişleri bakanı olarak görev yaptı. Ancak bir süre sonra bakanlıktan istifa etti.

        1995 yılındaki anayasa değişikliği çalışmaları esnasında özellikle DYP'liCoşkun Kırcaile tartışmalarıyla yine gündemde kaldı. Seçim yasasının Anayasa Mahkemesi'ne götürülmesinde başrolü oynadı. Sonrasında CHP'ten koptu,DSPsaflarına geçti.1995 genel seçimleri'nde DSP’denZonguldakmilletvekili seçildi. Daha sonraBülent EcevitveRahşan Ecevit’le anlaşmazlığa düşerek DSP’den ayrıldı (1998). 2002'deBağımsız Cumhuriyet Partisi'ni kurdu ve parti genel başkanı oldu.

        Kıbrıs'taki toplumlararası görüşmelerde anayasa danışmanlığı görevini üstlenen uzun yıllarKuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti(KKTC) cumhurbaşkanıRauf Denktaş'a danışmanlık yaptı.

        Soysal, evli ve 2 çocuk babasıdır.

        MÜMTAZ SOYSAL'IN ESERLERİ

        • Avrupa Birliği ve Türkiye (1954)
        • Demokratik İktisadi Planlama İçin Siyasi Mekanizma (1958)
        • Dış Politika ve Parlamento (1964)
        • Halkın Yönetime Etkisi (1965)
        • Dinamik Anayasa Anlayışı (1969)
        • 100 Soruda Anayasanın Anlamı (1969)
        • Güzel Huzursuzluk (1975)
        • Demokrasiye Giderken (1982)
        • Düşünceler Günlüğü (1995)İdeoloji Öldü Mü?
        • Aklını Kıbrıs'la Bozmak
        • Öpülesi Gemiler
        • Anayasa'nın Püf Noktası
        • İçgüveysinin Encamı
        • Balinanın Böcekleri
        Haberi Hazırlayan: Fatih Berktaş
        GÜNÜN ÖNEMLİ MANŞETLERİ