Potas nedir, nerelerde kullanılır?
Potasyum kelimesi potastan türemiştir. Potas, suda çözünür formda potasyum içeren, üretilmiş çeşitli tuzları içermektedir. Potas kelimesi, Sanayi Devrimi'nden önce üretilen pota külü, bitki külü veya odun külünden türemiştir. Potas nedir, nerelerde kullanılır ve özellikleri neler? Potas Türkiye'de nereden çıkarılır? İşte, detaylar...
Dünya çapında yılda 90 milyon tonu aşan miktarlarda üretilmektedir. En büyük üreticisi ise Kanada’dır. Çeşitli gübre türleri, potasyum elementinin dünyadaki en büyük endüstriyel kullanım alanını oluşturmaktadır. Potas nedir? Nerelerde kullanılır? Türkiye’de nereden çıkarılır? Potas madeni kullanım alanları nelerdir? Nerede kullanılır ve potas madeni ne işe yarar? İşte, detaylar.
Potas Nedir?
Potas, potasyum bileşiklerini ve malzemelerini; daha yaygın olarak ise potasyum karbonatı ifade eder. " Potaschen " anlamına gelen kelimeden türetilen potas cevherleri, potasyum klorür (KCl), sodyum klorür (NaCl), diğer tuzlar ve killer açısından zengindir. Tunç Çağı'ndan beri tekstil ağartma, cam, seramik ve sabun yapımında kullanılmıştır. Temel olarak kara ve deniz bitkilerinin küllerinin süzülmesiyle elde edilmekteydi. 14. yüzyıldan itibaren Etiyopya'da potas çıkarılmaya başlanmıştır.
Potas Nerelerde Kullanılır?
Potas kullanım alanı açısından farklı alternatiflere sahip olmakla birlikte yaygın olarak gübre türlerinde kullanılmaktadır. Potas, toprağın verimini ve kalitesini artırır; bitkileri aşırı sıcaklıktan korur. Bunun yanı sıra insan sağlığı için de oldukça önemlidir. Kasların ve organların büyümesi ve kalbin elektriksel aktivitesi için gereklidir. Potas; deterjanlarda, seramik yapımında, ilaçlarda, sabun yapımında, su düzenleyici ya da su yumuşatıcı olarak, gıda üretimi, patlayıcılar, kar ve buzu eritmek için potas kullanılmaktadır. Kullanım alanlarının çeşitlilik göstermesi onu endüstriyel üretiminde vazgeçilemez bir kaynak yapmaktadır.
Potas Türkiye'de Nereden Çıkarılır?
Manisa- Demirci 'de bulunan maden ocakları sodyum (Na) ve potasyum (K) feldspat rezervlerine sahiptir. Kırşehir Masifi ise önemli bir potasyum feldspat potansiyeline sahiptir. Ülkemizin potas gübresi ihtiyacının tamamı yurt dışından sağlanmaktadır.
Potas Madeni Kullanım Alanları
Potasın önemine pek çok insan tam anlamıyla hâkim değil. Oysaki bu eşsiz ürün hayati bir kaynak olarak karşımıza çıkmaktadır. Alkali metal grubunun bir üyesi olan potasyum doğada bol miktarda bulunmaktadır. Potas ise potasyum karbonat ve potasyum tuzunun saf olmayan bir bileşimidir. Milyonlarca yıl önce buharlaşan iç denizler potas içeren kaya yataklarını oluşturmuştur. Potas terimi ise, tuz ve mineralleri ayırarak bu kayalardan elde edilen potasyumun gübre formlarını tanımlamak için kullanılmaktadır. Peki, potas madeni kullanım alanları nelerdir? İşte, potas madeni kullanım alanları:
Potas Nerede Kullanılır?
Potas kullanım alanları açısından çeşitlilik göstermektedir. Potas temel olarak gübrelerin büyümesini desteklemek ve hastalık direncini arttırmak için kullanılır. Bunun yanı sıra seramik uygulamalarında da potastan yararlanılmaktadır. Potas, seramikte kullanılan tüm mineraller arasında en düşey yüzey gerilimine sahiptir. İnsülini saflaştırmak için rafine potasyum klorür kullanır. Sıvı deterjanlarda da potasyum karbonat formundan yararlanılmaktadır; giysilerin yumuşak kalmasına da yardımcı olur. Sudan alsiyum ve magnezyum iyonlarını uzaklaştırarak suyu yumuşatır. Buzu ve karı eritmek için de potas, bu çözücü tuzlara karşı oldukça iyi bir alternatiftir. Tipik buz çözücülerden daha az aşındırıcıdır.
Potas Madeni Ne İşe Yarar?
Potasın %94’ü zirai gübrelemede %6’sı ise endüstriyel sektörde kullanılmaktadır. Kimya, gıda ve seramik üretiminde de tercih edilen potas, eski iç denizlerin bıraktığı derin yeraltı yataklarından veya tuzlu su kütlelerinden çıkarılmaktadır.
