Sosyal medyada gözler AYM'de! 2014 Twitter kararı gündemde

Bilişim Hukuku Derneği Başkanı Avukat Ergün, HABERTÜRK’ün 1 Ekim’de yürürlüğe giren sosyal medya düzenlemesi, bu düzenlemede öngörülen cezalar ve sürece ilişkin sorularını yanıtladı. Ergün’ün yanıtları şöyle:

Sosyal medya ile ilgili düzenlemeye neden gereksinim duyuldu?

Youtube, Facebook, Twitter gibi sosyal medya platformları yasada belirlenen internet aktörlerinden tam olarak birine girmiyordu. Bu da bu platformların sorumluluklarının belirlenmesi noktasında bazı sorunlara neden oluyordu. Bu nedenle yeni bir aktör olarak “sosyal ağ sağlayıcı” aktörüne yer verildi ve birtakım değişikliklerle birlikte bu platformların sorumlulukları belirlendi. Sosyal medya platformları ile ilgili yaşanan iki temel sorun vardı. Bunlardan birincisi bu mecralarda bir suç işlendiğinde failinin tespit edilememesiydi. Zira IP bilgisi gibi teknik veriler, bu firmalarca çocuk pornografisi gibi istisnai suçlar haricinde ülkemizle paylaşmıyordu.

İkincisi sorun bir mahkemenin verdiği erişim engelleme kararını bu firmaların uygulamamasıydı. Bu sorunların çözümü için bu firmalara ülkemizde temsilci bulundurma zorunluluğu getirildi. Temsilci bulundurmazlarsa birtakım yaptırımlar öngörüldü.

Bu yaptırımlar sırasıyla idari para cezaları, reklam yasağı, internet bant genişliğinin daraltılması. Nihai aşamada bu yaptırım yüzde 90 oranında daraltma biçiminde uygulanırsa Türkiye’den sosyal medya platformlarına erişim fiilen mümkün olmaz.

BTK, geçen hafta sosyal medya şirketlerine 30’ar milyon TL daha ceza kesti. Bundan sonra ne olacak?

Sosyal medya platformlarına, 1 Ekim 2020’den itibaren temsilci atamaları için 30 günlük süre verilmişti. Temsilci atama süresi, 2 Kasım 2020 tarihinde doldu. Söz konusu tarihe kadar temsilci atamayan Facebook, Instagram, Twitter, Periscope, Youtube ve Tiktok olmak üzere sosyal ağ sağlayıcılarına 10’ar milyon lira idari para cezası düzenlendi. Bu cezanın tebliğinden itibaren 30 gün içinde halen temsilci atamayan sosyal medya platformlarına bu kez 30 milyon Türk Lirası daha idari para cezası düzenlendi.

İkinci kez düzenlenen idari para cezasının tebliğinden itibaren 30 gün içinde yine temsilci atanmaması halinde Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu Başkanı tarafından Türkiye’de mukim vergi mükellefi olan gerçek ve tüzel kişilerin ilgili sosyal ağ sağlayıcısına yeni reklam vermesi yasaklanacak. Bu yasaklama kapsamında yeni sözleşmeler kurulamayacak ve buna ilişkin para transferi yapılamayacak.

Son aşamada yaptırımlarda sulh ceza hakimliği devreye girecek öyle değil mi?

Evet. Reklam yasağı kararının verildiği tarihten itibaren 3 ay içinde temsilci atama yükümlülüğünün yerine getirilmemesi durumunda Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu Başkanı, sosyal ağ sağlayıcının internet trafiği bant genişliğinin yüzde 50 oranında daraltılması için sulh ceza hâkimliğine başvurabilir. Başvurunun kabulüne ilişkin hâkim kararının uygulanmasından itibaren 30 gün içinde temsilci atanmaması hâlinde Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu Başkanı, sosyal ağ sağlayıcının internet trafiği bant genişliğinin yüzde 90 oranına kadar daraltılması için sulh ceza hâkimliğine yine başvurabilir.

CHP, söz konusu yasanın iptali istemiyle AYM’de dava açtı. Bunun sürece etkisi ne olur?

Yüzde 90 oranında bant daraltma yaptırımının Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmesi durumu söz konusu olabilir. Daha önce Twitter isimli sosyal medya platformu, tamamen erişime engellenmişti. Bunun üzerine Anayasa Mahkemesi, 2014 yılında bireysel başvuru yoluyla önüne gelen uyuşmazlıkta Twitter’ın tamamen kapatılmasının ifade özgürlüğünü ihlal ettiği sonucuna varmıştı. Burada her ne kadar tamamen bir kapatma değil yüzde 90 oranında bir bant daraltmadan söz edilse de esasen fiili anlamda kullanıcıların bu internet sitelerine ulaşması pek mümkün olmayacaktır. Dolayısıyla Anayasa Mahkemesi daha önceki içtihatlarına uygun olarak bant daraltma yaptırımının iptaline karar verebilir.