15 YIL 3600 GÜN İLE KAÇ DEFA KIDEM TAZMİNATI ALINABİLİR?
İlk defa çalışmaya 8 Eylül 1999 tarihinden önce başladım. Kasım 2019'da SGK'dan kıdem tazminatı yazısı alarak işimden istifa ederek tazminatımı aldım. Bu hakkım bir kereye mahsus mu, yoksa sınırsız mı? (Cengiz G.)
Cengiz bey, kıdem tazminatı alabilmek için bir iş yerinde en az bir yıl çalışmak ve kıdem tazminatı almaya hak kazanacak şekilde işten ayrılmak gerekir. İşçinin, kendi isteğiyle işten ayrıldığında kıdem tazminatı alabilmesi için ya haklı bir nedenle iş akdini feshetmesi, ya da yaş dışındaki emeklilik koşullarını sağlamış olması gerekir.
Kıdem tazminatı alınabilmesi için aranan yaş dışındaki emeklilik koşulları 8 Eylül 1999 tarihinden önce işe başlayanlar için 15 yıl sigortalılık, 3600 prim günüdür. 8 Eylül 1999 tarihinden sonra işe başlayanlarda ise 25 yıl sigortalılık 4500 prim günü veya sigortalılık süresine bakılmaksızın 7000 prim günü koşulu aranır.
SGK’dan yazı almak suretiyle kaç defa kıdem tazminatı alınabileceği konusunda mevzuatta bir sınırlama bulunmuyor. Dolayısıyla, bundan sonra çalıştığınız iş yerinden ayrılırken de SGK’dan söz konusu yazıyı almanız halinde kıdem tazminatınızı alabilirsiniz. Bu hakkı kullanacak kişilerin dikkat etmesi gereken birkaç ayrıntı bulunuyor. Birincisi, SGK’dan yazı alınmadan kesinlikle iş akdi feshedilmemeli. İş akdi, yazıyı işverene verdikten sonra feshedilmeli. İkincisi, bu hakkı kullanan kişilerin kıdem tazminatlarını almadan başka bir iş yerinde çalışmaya başlamamaları gerekir. İşveren bu durumu gerekçe göstererek kıdem tazminatı ödememe yoluna gidebilir.
PANDEMİDE ÜCRETSİZ İZNE ÇIKARTILAN İŞÇİ KENDİ İSTEĞİYLE AYRILIRSA KIDEM TAZMİNATI ALABİLİR Mİ?
Fuarcılık sektöründe çalışıyorum. Nisan mayıs aylarında sadece kısa çalışma ödeneğinden yararlandım. İş yerinden herhangi bir ödeme gelmedi. Haziran ayı için de aynı durum geçerli. Firma iş yerini açtı ama iş yok. Bu durumda ben işten çıkıp kıdem tazminatımı alabilir miyim, işsizlik maaşından yararlanabilir miyim? (İsmi saklı)
İşveren, kısa çalışma sırasında sadece işçiyi çalıştırdığı sürelerin karşılığı olan ücreti ödemek zorundadır. İşçiyi hiç çalıştırmamışsa, ücret ödeme yükümlülüğü bulunmuyor. Bir iş yeri kısa çalışmadan en fazla 3 ay yararlanabilir. Yeni bir düzenleme yapılmadığı takdirde pandemi döneminde özgü sağlanan kısa çalışma ödeneği ile ilgili kolaylıklar sona erecek. İşleri açılmayan işverenler bu dönemde işçi çıkartamayacaklar ancak ücretsiz izne ayırabilecekler. Rızası dışında ücretsiz izne çıkartılan işçi normalde haklı fesih yapabilir ve kıdem tazminatını alıp ayrıldıktan sonra işsizlik maaşından da yararlanabilir. Ancak, yasaya konulan geçici düzenleme uyarınca, işverenin bu dönemde ücretsiz izne çıkartması işçi açısından haklı fesih sebebi gösterilemiyor. Dolayısıyla bu koşullarda kendi isteğinizle işten ayrılmanız halinde kıdem tazminatı alamazsınız, işsizlik maaşından da yararlanamazsınız.
KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ ALAN İŞÇİ TAM ZAMANLI ÇALIŞTIRILABİLİR Mİ?
Eşim kısa çalışma ödeneğine hak kazandı ancak tam zamanlı işe gidiyor. Bununla ilgili ne yapabilir? (Hande Y.)
Hande Hanım, iş yerinde faaliyet tamamen durdurulabileceği gibi, işin en az 3’te 1 oranında azaltılması şeklinde de kısa çalışma yapılabilir. Örneğin haftalık 45 saat olan çalışma süresi 30 saate indirilmişse, işveren haftada 15 saat çalıştırabilir. İşveren, çalıştırdığı sürenin ücretini tam olarak ödemek ve sigorta primlerini yatırmak zorundadır. İşçinin tam zamanlı çalıştırılıp kısa çalışma ödeneğinden yararlanılması yasal değildir. Bu durum, işçi açısından haklı fesih sebebi oluşturur. İşverene noter aracılığıyla ihtar çekerek iş akdini feshettiğinde kıdem tazminatını talep edebilir. İşsizlik maaşından da yararlanabilir.
ASGARİ ÜCRETLİNİN EMEKLİ AYLIĞI ÇALIŞTIKÇA DÜŞER Mİ?
23.03.1975 doğumluyum. 08.05.1998 sigorta girişim bulunuyor. Şu an 6045 günüm var. Asgari ücretli çalışmaktayım. Bundan sonraki süreçte sigortalı çalışırsam ileride emekli maaşım düşer mi? Düşerse ne yapmam gerekir? (Sefer A.)
Sefer Bey, çalıştıkça emekli aylığının düşüp düşmeyeceği kişiden kişiye değişir. Geçmiş yıllarda SGK’ya bildirilen prime esas kazançlarınız yüksek, şimdi asgari ücret düzeyinde ise olumsuz etkilenebilirsiniz. Ancak, geçmişte de şimdi de asgari ücret ile çalışıyorsanız, çalışmaya devam etmeniz emekli aylığınızı düşürmez, hatta artırır. Çalıştığınız her 360 güne karşılık aylık bağlama oranınız yüzde 2 oranında artar.
ÜCRETSİZ İZİN PARASI İŞSİZLİK MAAŞINDAN KESİLİR Mİ?
Son üç yıl içinde 1080 gün sigortalı çalışma ve son 120 gün hizmet akdi koşulunu sağlayarak işsizlik maaşına hak kazanmış bulunuyorum. İşveren ücretsiz izne çıkardı. Bu dönemde günlük 39.24 TL nakdi ücret desteğinden yararlanıyorum. İşten çıkarma yasağının sonunda işveren beni işten çıkartırsa, ücretsiz izinde geçen süreler son 120 gün hizmet akdi koşulunu etkiler mi? İşsizlik maaşından yararlanma hakkım devam eder mi? Ücretsiz izin döneminde aldığım günlük 39.24 TL, işsizlik ödeneği hakkımdan kesilir mi? (Anıl S.)
Anıl Bey, son 3 yıl içinde 1080 gün sigortalı çalışma ve son 120 gün hizmet akdiniz bulunuyorsa 10 ay süreyle işsizlik maaşı almaya hak kazanmışsınız demektir. Normalde sizin bu dönemde ücretsiz izin yerine kısa çalışmaya tabi tutulma hakkınız bulunuyor. Kısa çalışmaya tabi olsaydınız, son 12 aylık dönemdeki ortalama brüt ücretinizin yüzde 60’ı oranında kısa çalışma ödeneği alabilirdiniz. Bu haktan yararlandırılmamanız yanlış olmuş.
Ücretsiz izin döneminde iş akdiniz askıya alınır, ortadan kalkmaz. Dolayısıyla son 120 gün hizmet akdi ile çalışma koşulunu yerine getirmiş olursunuz. Ücretsiz iznin hemen ardından işten çıkartılsanız bile işsizlik ödeneği alabilirsiniz.
Son sorunuza gelince; kısa çalışma ödeneği işsizlik maaşı sürelerinden mahsup edilir. Ancak, ücretsiz izne çıkartılanlara ödenen günlük 39.24 TL’lik nakdi ücret desteği işsizlik maaşından mahsup edilmez. Pandemi öncesindeki hak ettiğiniz on aylık işsizlik ödeneğinin tamamını alabilirsiniz.
EVLENEN KADIN KIDEM TAZMİNATINI NASIL ALABİLİR?
14.9.2017 tarihinde işe girdim. 1.8.2019 tarihinde evlendim. Temmuz ayında işten ayrılmak istiyorum fakat kendi isteğimle işten çıkarsam işsizlik maaşından yararlanamıyorum. İşveren bana çıkış verebilir mi? Covid-19 dolayısı ile işleyiş bu dönemde nasıl oluyor? Evlilik dolayısıyla kendim çıkış yaptığımda haklarım nelerdir? (Ş. Kaya)
Kadın çalışanların evlilik dolayısıyla kendi isteğiyle ayrılıp kıdem tazminatı almasında, nikâh tarihi esas alınıyor. Nikâh tarihiniz 1 Ağustos 2019 ise 31 Temmuz 2020 tarihine kadar bu hakkınızı kullanabilirsiniz. Bu durumda, çalıştığınız süreye ait kıdem tazminatınız ile kullanmadığınız yıllık izinlerinize ait ücreti alabilirsiniz. İhbar tazminatı alamazsınız. İşten kendi isteğinizle ayrılırsanız işsizlik maaşı da alamazsınız.
Covid-19 dolayısıyla 17 Temmuz’a kadar işten çıkış yasağı uygulanıyor. Yasağın 17 Ekim’e kadar uzatılacağı açıklandı. Dolayısıyla işveren 17 Ekim’den önce sizi işten çıkartamaz. İşveren, yasak döneminde sadece ahlâk ve iyi niyet kurallarına aykırılık gerekçesiyle işten çıkartabilir ki, o durumda da kıdem tazminatı ve işsizlik maaşı alamazsınız.
EMEKLİLİK İÇİN GEREKLİ ASGARİ SÜREYİ AŞAN PRİMLER İADE EDİLİR Mİ?
Eşim 01.12.1992 SSK girişli. Eylül ayında emekli olacak. 4842 gün 4/a primi, 1223 gün de 4/b primi bulunuyor. Toplam prim günü 6065’e ulaşıyor. Emekli olması için gerekli prim gün sayısı ise 5600. Bu durumda 5600 günün üzerindeki primleri alabilir miyiz? (Ercan H.)
Ercan Bey, sanırım tavanı aşan kazançlar için ödenen primlerin iadesi konusunu yanlış anlamışsınız. Eşiniz, işe giriş tarihi itibarıyla 5600 prim günüyle emekli olabilir, doğru. Ancak, 5600 gün, emekli olabilmek için gerekli asgari süredir. Prim günü daha fazla olduğu için bir iade söz konusu olmaz. Prim gününün asgari süreden fazla olması, daha yüksek emekli aylığı bağlanmasını sağlar.
Prim iadesi ise aynı anda birden fazla işverene bağlı olarak çalışan kişiler için Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) brüt asgari ücretin 7.5 katından fazla aylık kazanç bildirilirse söz konusu olur. Bu da örneğin 2020 yılı için ayda brüt 22 bin liranın üzerinde kazanç bildirilmesi demektir. Aylık kazanç bu tutarın üzerinde olursa, tavanı aşan kazançlar için ödenen primler iade edilir. Sonuç olarak, eşinize iade edilecek bir prim bulunmuyor.
Haberturk.com ekibi olarak Türkiye’de ve dünyada yaşanan ve haber değeri taşıyan her türlü gelişmeyi sizlere en hızlı, en objektif ve en doyurucu şekilde ulaştırmak için çalışıyoruz. Yoğun gündem içerisinde sunduğumuz haberlerimizle ve olaylarla ilgili eleştiri, görüş, yorumlarınız bizler için çok önemli. Fakat karşılıklı saygı ve yasalara uygunluk çerçevesinde oluşturduğumuz yorum platformlarında daha sağlıklı bir tartışma ortamını temin etmek amacıyla ortaya koyduğumuz bazı yorum ve moderasyon kurallarımıza dikkatinizi çekmek istiyoruz.
Sayfamızda Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına ve evrensel insan haklarına aykırı yorumlar onaylanmaz ve silinir. Okurlarımız tarafından yapılan yorumların, (yorum yapan diğer okurlarımıza yönelik yorumlar da dahil olmak üzere) kişilere, ülkelere, topluluklara, sosyal sınıflara ırk, cinsiyet, din, dil başta olmak üzere ayrımcılık unsurları taşıması durumunda yorum editörlerimiz yorumları onaylamayacaktır ve yorumlar silinecektir. Onaylanmayacak ve silinecek yorumlar kategorisinde aşağılama, nefret söylemi, küfür, hakaret, kadın ve çocuk istismarı, hayvanlara yönelik şiddet söylemi içeren yorumlar da yer almaktadır. Suçu ve suçluyu övmek, Türkiye Cumhuriyeti yasalarına göre suçtur. Bu nedenle bu tarz okur yorumları da doğal olarak Haberturk.com yorum sayfalarında yer almayacaktır.
Ayrıca Haberturk.com yorum sayfalarında Türkiye Cumhuriyeti mahkemelerinde doğruluğu ispat edilemeyecek iddia, itham ve karalama içeren, halkın tamamını veya bir bölümünü kin ve düşmanlığa tahrik eden, provokatif yorumlar da yapılamaz.
Yorumlarda markaların ticari itibarını zedeleyici, karalayıcı ve herhangi bir şekilde ticari zarara yol açabilecek yorumlar onaylanmayacak ve silinecektir. Aynı şekilde bir markaya yönelik promosyon veya reklam amaçlı yorumlar da onaylanmayacak ve silinecek yorumlar kategorisindedir. Başka hiçbir siteden alınan linkler Haberturk.com yorum sayfalarında paylaşılamaz.
Haberturk.com yorum sayfalarında paylaşılan tüm yorumların yasal sorumluluğu yorumu yapan okura aittir ve Haberturk.com bunlardan sorumlu tutulamaz.
Haberturk.com yorum sayfalarında yorum yapan her okur, yukarıda belirtilen kuralları, sitemizde yayınlanan Kullanım Koşulları’nı ve Gizlilik Sözleşmesi’ni peşinen okumuş ve kabul etmiş sayılır.
Bizlerle ve diğer okurlarımızla yorum kurallarına uygun yorumlarınızı, görüşlerinizi yasalar, saygı, nezaket, birlikte yaşama kuralları ve insan haklarına uygun şekilde paylaştığınız için teşekkür ederiz.