Adlaşmış sıfat nedir? Örnekler ile adlaşmış sıfat konu anlatımı ve özeti
Sıfatlar, Türkçe'nin en önemi sözcük türleri arasında değerlendirilmektedir. İsimleri renk, şekil, sayı ve durum gibi birçok farklı açıdan niteleyen ve belirten kelimeler olarak tanımlanan sıfatlar aynı zamanda ön ad olarak da isimlendirilmiştir. Saydığımız bu birçok belirtme ve niteleme özelliklerine göre farklı türlere sahip olan sıfatlardan biri de adlaşmış sıfattır. Ayrıntılar içeriğimizin devamında…
Bazı durumlarda isimlerin sıfat görevini üstlenmesi olarak tarif edilen adlaşmış sıfatlar, adlaşmış sıfat fiil ile sıklıkla karıştırılmaktadır. Bu karışıklığı ortadan kaldırmak adına, adlaşmış sıfat fiilimsi midir ve adlaşmış sıfat fiil nedir sorularına da cevap verdiğimiz bu içeriğimizde, adlaşmış sıfat konu anlatımı hakkında her şeyi bulabilirsiniz. İşte, adlaşmış sıfatlara dair tüm detaylar…
Adlaşmış Sıfat Nedir?
Türkçede niteleme sıfatları, çekim eki alarak ya da almayarak niteledikleri isimlerin yerine geçebilmektedir. Özellikle sıfat tamlamalarında isim kısmı bazen düşer, ismin görevini sıfat yüklenir. Bu durumda sıfat, ismin görevini yüklendiği için sıfat olmaktan çıkar, adlaşır. Böyle sıfatlara adlaşmış sıfat adı verilmektedir.
Birinci cümlede “yaşlı” kelimesi “insanlar” kelimesini niteleyen bir niteleme sıfatıyken, ikinci cümlede ise “insanlar” kelimesi düşmüş ve “yaşlı” kelimesi hem düşen ismin yerine geçmiş hem de bir nitelik bildirmiştir.
Verdiğimiz bu örneklerde de “bozuk” kelimesi “paralar” kelimesini niteleyen bir niteleme sıfatıyken, ikinci cümlede “para” kelimesi düşmüş ve “bozuk” kelimesi hem düşen ismin yerine geçmiş hem de bir nitelik bildirmiştir.
Önemli Not: Türkçede meslek isimleri yapan “-cı, -çı” eklerini alan kelimeler adlaşmış sıfatlarla karıştırılmamalıdır. Bu yapım ekleriyle oluşturulan kelimelerden sonra “kişi, kadın, çocuk” gibi kelimeler getirilemediği için bu sözcükler adlaşmış sıfat değillerdir.
Önemli Not: Adlaşmış sıfattan sonra bir isim geldiğinde anlam karışıklığı yaşanıyorsa, adlaşmış sıfat ile isim arasına virgül konulmalıdır.
Bu örnekte “genç” kelimesi bir başka ismin yerine geçerek adlaşmıştır. Eğer bu kelimeden sonra virgül konmazsa “genç memur” anlamı ortaya çıkacak ve bu durum da cümle içinde bir anlam karmaşasına yol açacaktır.
Adlaşmış Sıfat Fiilimsi Midir?
Konuyla ilgili araştırmalar yapan öğrencilerin cevabını en çok merak ettikleri sorulardan bir tanesi de adlaşmış sıfat fiilimsi midir sorusudur. Adlaşmış sıfatlar fiilimsi değillerdir çünkü adlaşmış sıfatlar, niteledikleri isimlerinin yerine geçerek sıfat olmak özelliklerin kaybetmişlerdir.
Adlaşmış Sıfat Fiil Nedir?
Sıfat fiil eklerinden (-an, -ası, -mez, -ar, -dik, -ecek, -miş) birini alan fiil kök ya da gövdelerinin, kendinden sonra gelen isimlerin yerini tuttuğu durumlarda, bu kelimeler adlaşmış sıfat fiil olmaktadır. Bu durumlarda sıfat fiiller, kendinden sonra gelen isimleri kendi bünyesine alırlar.
Adlaşmış Sıfat Örnekleri
Yukarda tüm detaylarıyla anlattığımız adlaşmış sıfat konusunu, aşağıdaki örnekleri inceleyerek pekiştirebilirsiniz:
