2024 asgari ücret senaryoları

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nu 2024 yılında uygulanacak asgari ücreti belirlemek üzere bugün toplantıya çağırdı. İşçi, işveren ve hükümetin 5’er üye ile temsil edildiği komisyon saat 13.30'da toplanacak. En geç dört toplantıda karar açıklanması bekleniyor. Toplantılarda TÜRK – İŞ heyetine Genel Başkan Yardımcısı ve YOL – İŞ Sendikası Genel Başkanı Ramazan Ağar, Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) heyetine ise Genel Sekreter Akansel Koç başkanlık edecek. TÜRK – İŞ heyetinde bu yıl diğer 4 üye asgari ücretli işçilerden oluşacak. İşçiler kasiyer, sağlık, enerji ve karayolları çalışanlarından seçildi.

Yönetmeliğe göre, asgari ücretin en geç iki yılda bir belirlenmesi gerekiyor. Yıl içinde birden fazla asgari ücret belirlenmesinin önünde mevzuat engeli bulunmuyor.

TARAFLAR NE İSTİYOR?

Taraflar bu yılki asgari ücret toplantısı öncesinde henüz resmi görüş ve taleplerini açıklamadı. Ancak, önceki yıllardaki yaklaşıma bakacak olursak işçi tarafını temsil eden TÜRK – İŞ, geçmiş enflasyon farkının karşılanarak üzerine refah payının eklendiği bir asgari ücret zammı eklenmesini istiyor.

İşveren kesimini temsil eden TİSK ise dengeli ve sürdürülebilir asgari ücret zammını savunuyor. Asgari ücret zammı belirlenirken işçi ve işletme arasında denge gözetilmesini, istihdamı ve işletmelerin rekabet gücünü koruyacak şekilde sürdürülebilir olmasını istiyor.

HANGİ ENFLASYON DİKKATE ALINACAK?

Asgari ücret zammında enflasyon önemli parametrelerden birini oluşturuyor. Kimi işveren örgütleri gerçekleşen enflasyonun değil beklenen enflasyonun dikkate alınmasını istiyor. Gerçekleşen enflasyon konusunda ise iki farklı görüş bulunuyor.

Merkez Bankası en son enflasyon raporunda 2024 yılı enflasyon tahminini yüzde 36 olarak revize etti.

Merkez Bankası’nın 2023 yılı enflasyon tahmini ise yüzde 65. 2023 yılsonu enflasyonu tahmine uygun gerçekleşirse bu yıl temmuz – aralık arasındaki 6 aylık dönemdeki “geçmiş” enflasyon yüzde 37.76 olacak. Merkez Bankası’nın piyasa katılımcıları ile yaptığı ankete göre ise 2023 enflasyonu yüzde 67.23 olacak. Yılsonu enflasyonu piyasa katılımcıları anketine uygun çıkarsa 6 aylık dönemdeki geçmiş enflasyon yüzde 39.63 olacak.

İşveren kesimi geçmiş enflasyon farkının, son 6 aylık dönem için değil son bir yıl için hesaplanması gerektiğini savunuyor. Bu durumda, temmuz ayında asgari ücrete yapılan yüzde 34.04’lük ara zam dikkate alınarak enflasyon farkı hesaplanması gerekecek. Hesaplama temmuzdaki ara zamma göre yıllık enflasyon üzerinden yapılırsa Merkez Bankası tahminine göre yüzde 23.1’lik, piyasa katılımcıları anketine göre ise yüzde 24.76’lık enflasyon farkı ortaya çıkacak.

SENARYOLARA GÖRE ASGARİ ÜCRET NE OLUR?

Yukarıdaki beklenen veya geçmiş enflasyon farklarına refah payı eklenerek yuvarlama yapılacağı varsayımıyla çeşitli enflasyon senaryoları ortaya çıkıyor.

Buna göre, yüzde 23.1’lik geçmiş enflasyonun yüzde 25’e, yüzde 24.76’lık enflasyonun yüzde 30’a, yüzde 37.76’lık geçmiş enflasyonun yüzde 40’a, yüzde 39.63’lük enflasyonun yüzde 45’e yuvarlandığını varsaydık.

Asgari ücrete tek zam yapılacak olması nedeniyle işçi tarafının daha yüksek zam talebinde bulunması bekleniyor.

İşveren tarafının ise halen işçi başına aylık 500 TL olan asgari ücret desteğinin artırılmasını istemesi bekleniyor. Bu olasılıklar yüzde 50 veya yüzde 55 zam senaryolarını da gündeme getiriyor.

Zammın yüzde 45 olması halinde asgari ücret brüt 19.451, net 16.533 TL olacak. İşverene maliyeti ise 24.305 TL’ye ulaşacak. Zammın yüzde 50 olması halinde asgari ücret brüt 20.122 TL, net 17.103 TL, işverene maliyeti ise 25.143 TL olacak.

Yüzde 55 zam senaryosunda ise brüt asgari ücret 20.792 TL’ye, net asgari ücret 17.673 TL’ye, işveren maliyeti de 25.981 TL’ye çıkacak.