Asgari ücret zammı en çok hangi sektörleri etkiliyor?

Merkez Bankası'nın Enflasyon Raporu'na göre, Türkiye’de ücretli ve yevmiyeli çalışanların önemli bir kısmı asgari ücret ve komşuluğunda ücret alıyor. Genel ücret artışlarında büyük ölçüde asgari ücret artışları ve geçmiş tüketici fiyat endeksi (TÜFE) gerçekleşmeleri belirleyici oluyor.

Yıllar itibarıyla ücretli çalışanların yıllık ortalama net geliri ile asgari ücret artışları incelendiğinde, asgari ücrette 1 puanlık artış ortalama ücretlerde 0.93 puanlık artışa karşılık geldiği belirtildi. Buradan yola çıkarak hesaplama yapıldığında ise asgari ücrete yapılan yüzde 49’luk zammın ortalama ücretlerde yüzde 45.57 zam olarak yansıyacağını söylemek mümkün.

Ancak, Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirilen kazanç verileri, son bir yılda ortalama ücretlere yapılan artışın asgari ücretin üzerine çıktığını gösteriyor. Temmuz ayında yıllık bazda asgari ücrete yüzde 107 oranında zam yapılırken, ortalama ücretlerdeki artış yüzde 112 oldu.

ASGARİ ÜCRET ZAMMI EN ÇOK HANGİ SEKTÖRLERİ ETKİLİYOR?

Rapora göre, Türkiye İstatistik Kurumu’nun 2021 yılı Hanehalkı İşgücü Anketi mikro verileri, tarım dışı sektörlerde çalışanların yaklaşık yüzde 43.1’inin asgari ücretli ve altı çalışanlardan oluştuğuna işaret ediyor. Asgari ücret ve altı çalışanların oranı sanayi sektöründe yüzde 50.4, inşaatta yüzde 71.4, hizmetlerde ise yüzde 37.9 olarak hesaplandı.

Hizmet sektöründe bu oran diğer ana sektörlere göre düşük görünmekle birlikte alt kalemler itibarıyla oldukça farklılaştığı vurgulandı. Örneğin konaklama ve yiyecek hizmetlerinde bu oranın yüzde 73’e ulaştığı, toptan ve perakende ticaret sektöründe yüzde 64 olduğu kaydedildi. Söz konusu oran giyim sektöründe yüzde 70.5 ve gıda sektöründe yüzde 67.1 düzeyinde yer alıyor.

Raporda, ücret gelişmeleri kaynaklı maliyet yönlü baskılar değerlendirilirken sektörlerin emek yoğunluk derecesinin gözönünde bulundurulması gerektiği vurgulandı. Bunun için de personel maliyetinin üretim değerine oranına bakılması gerektiğine dikkat çekildi. Buna göre, asgari ücret artışına en duyarlı sektörler idari-destek hizmetleri, lokanta-otel, toptan-perakende ticaret, insan sağlığı, giyim, mobilya, inşaat ve bakım-onarım sektörleri olduğu kaydedildi.

Seçilmiş sektörlere göre asgari ücretle çalışanlar ve personel maliyetinin üretim değerine oranı