İnsanlar neden alarm çalmadan önce uyanır?
Erken kalkmanız gereken bir sabah için gece alarm kurarak yatağa giriyorsunuz ve ertesi sabah alarmdan önce uyandığınızı fark ediyorsunuz. Bu durum tamamen tesadüf mü yoksa beyin, saatin geldiğini anlıyor ve bizi uyandırıyor mu? Harvard Üniversitesi bu konuya dair çalışmalar yürüttü. İşte, sabahları neden alarmdan önce uyandığınızın cevabı...
NEDEN ALARMDAN ÖNCE UYANIYORUZ?
Harvard Tıp Fakültesi ve Beth Israel Deaconess Tıp Merkezi'den Dr. Robert Stickgold yıllar boyunca merak edilen bu soru hakkında çalışmalar yürüttü.
Konun görünenden karmaşık olduğunu belirten Dr. Stickgold, vücutlarımızın zamanı anlamasına yardımcı olan düzenli ve karmaşık bir iç sisteme sahip olduğunu söylüyor.
Biyolojik saatimiz, yani 24 saatlik bu süreç, güneş ışığı, kafein tüketimi, yemek alışkanlığı ve egzersizler gibi faktörlerle şekilleniyor.
Pennsylvania Üniversitesi'nden uyku bilimci Philip Gehrman, eğer yeterince uyursanız ve yaşam stiliniz 24 saatlik zaman dilimi ile uyumlu ise her sabah aynı saatlerde uyanabileceğinizi söylüyor.
GEÇ KALMA ENDİŞESİ TETİKLİYOR
Gehrman "Geç kalma endişesi de bu duruma katkı sağlıyor" diyor.
Uzun süredir alarmdan hemen önce uyanılmasına dair çalışmalar yürütüldü ancak yeterli kanıtlar elde edilemedi. Fakat yapılan araştırmalar arasından bir tanesi oldukça dikkat çekiyor.
SAAT DENEYİ YAPILARAK STRES HORMONU İNCELENDİ
Almanya'da Tubingen Üniversitesi'nde davranışsal sinirbilim proseförü Bron ve ekibi alarmdan hemen önce uyanmaya dair bir deney yürüttü.
Ekibin çalışmasındaki deneyde, normalde 7 veya 7:30 civarında uyanan 15 kişi bulundu. 15 kişi bir uyku laboratuvarına yerleştirildi ve üç gece boyunca kan örnekleri incelendi. Deneklerden üç farklı gruba bölündü.
3. GRUP HABER VERİLMEDEN UYANDIRILDI
İlk beş kişiye sabah 6'da, ikinci beşliye sabah 9'da kalkmaları gerektiği söylendi. Sabah 9'da kalkmaları söylenen 3. beşli ise sabah 6'da beklenmedik bir şekilde uyandırıldı.
ERKEN UYANAN GRUBUN STRES SEVİYESİ YÜKSEK ÇIKTI
Yapılan araştırma sonucunda ise belirgin bir fark ortaya kondu. Sabah 6'da uyanması istenilen grubun stres hormonlarında saat 5'ten itibaren kayda değer bir artış görüldü.
VÜCUT ADAPTE OLMAK İÇİN HAZIRLIK YAPIYOR
Born “Sanki vücutları daha erken kalkmaları gerektiğini biliyor gibiydi. Bu organizmanın adapte olmaya hazırlık tepkisidir çünkü o zaman kalkmakla başa çıkmak için yeterli enerjiniz olur ve ilk kahvenizi içene kadar dayanabilirsiniz" diyor.
ANİDEN UYANDIRILAN GRUBUN STRES SEVİYESİ DÜŞÜK ÇIKTI
Uyanmadan önce stres hormonlarında yaşanan artış, saat 9'da uyanacak ancak haber verilmeden 6'da uyandırılan grupta gözlemlenmedi.
Saat 9'da kalkacak olan son grupta ise belirgin bir stres hormonu artışı görülmedi, bunun nedeninin ise geç bir saat olduğu düşünüldü.
Nortwestern Üniversitesi Feinberg Tıp Fakültesi'nden Dr. Phyllis Zee, insanların erken kalkma endişesi ağır bastığı için bir şekilde iç saatimizi ayarlayabildiğimizi söylüyor.
