Düşük büyüme acı ama yan etkisi tatlı
"Büyüme oranı yüzde 7'nin üzerinde seyrederken, 2018 yazında kur, faiz, enflasyon şoku neticesinde yüzde 1.6'ya indiğini gördük. Türkiye'nin 8'li yıllardaki makus talihi değişmedi. 1988, 1998 ve 2008'in ardından 2018 de ekonomide kırılmanın yaşandığı, yüksek büyüme hızından düşük veya negatif büyümeye geçildiği bir yıl oldu"... Abdurrahman Yıldırım yazdı...
Üçüncü çeyrekte yüzde 1.6’ya inen büyümenin yılın son çeyreğinde negatif çıkması bekleniyor. Hem ithalattaki keskin gerilemeden, hem de sanayi üretimi ile tarımsal üretimde açıklanan öncü veriler buna işaret ediyor.
Büyümenin düşmesi elbette iyi bir durum değil. Ancakdüşen büyümenin bir yan etkisi olarak dış açığın azalması elbette iyi bir şey. Dün açıklanan ekim ayı verileri de gösterdi ki,cari denge üst üste üçüncü aydır ki, yüksek düzeyde fazla veriyor.Ekim ayındaki 2.77 milyar dolarlık rekor fazlayla son üç aydaki cari denge fazlası 6.45 milyar dolara vardı.
Bu azalmanın da etkisiyle yıllık cari açık son dönemin en yükseğine çıktığımayıstaki 58.14 milyar dolardan ekimde 39.40 milyar dolara indi.Yıllık cari açıkta5 ayda 18.74 milyar dolarlık azalma oran olarak yüzde 32.2’ye denk geliyor.Ekonominin yavaşladığı bu sürecincari açığı daraltıcı etkisi üçte bir düzeyinde gerçekleşti.
30 MİLYARIN ALTI BİLE MÜMKÜN
-Yılın 10 aylık dönemindeki cari açık tutarı da 27.17 milyar dolara indi. Geriye iki ay kaldı. İthalat kasım ayında yüzde 21.5 düştü, ihracat yüzde 9.5 arttı. İhracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 96.3 ile rekor düzeye çıktı. Yine iyi bir cari fazla ortaya çıkacağı netleşti. Geçen yılın kasım açığı 4.4 milyar dolar. Açık çıkacak, yerini fazla alacak.Yıllık cari açık da 30 milyara doğru ve belki de altına inmiş olacak.
-Aralık ayında ise durum bu kadar net değil. Çünkü konjonktüre ve kurun düzeyine göre şirketler ithalatlarını aralık ayında yoğunlaştırabiliyor. Bu eğilim bu yıl da geçerli olursa ortaya aralık ayında pek fazla çıkmayabilir.
-Ama geçen yılki açık 7.7 milyar dolardı. Yıllık toplamdan böylesi yüksek bir rakam çıkacak ve yerine çok daha düşük bir rakam girecek . Bu durumda muhtemelen cari açık 30 milyar doların altında gerçekleşecek.Bakan Berat Albayrakda hem bu baz etkisine hem de dış ticaret verine güvenmiş olmalı ki“Yıl sonunda cari açığın 30 milyar doların altında kalacağına yönelik sinyalleri almaya başladık”dedi.
30 milyar dolarlık cari açığın ise 763 milyar dolar olacağı tahmin edilen 2018
DIŞ KAYNAK İHTİYACINI AZALTIYOR
-GSYH’ya oranı yüzde 3.9’a düşüyor. Bu da uluslararası kabul gören yüzde 4’ün altında bir oran.Cari açığı akut bir sorun olmaktan bir süreliğine, en azından yeniden yüksek büyümeye dönene kadar çıkartıyor.Yine düşen cari açık tutarı kadar ülkenin dış kaynak ihtiyacı da azalıyor.Bunun tutarı nedir denirse geçen yılki açık miktarı 42.7 milyardı. Bu yılki 30 milyar olacaksa 17 milyar dolarlık bir azalma söz konusudur ki, bu da ciddi bir tutardır.
-Cari açığın azalması aynı zamanda azalması beklenen küresel likidite ve yükselmekte olan küresel faiz oranlarına ekonominin uyumunu kolaylaştırıyor ve böylece Türkiye’ninkırılganlığını azaltıyor.
