İşte Türkiye'nin merak edilen depo kapasitesi
Petrol fiyatlarının koronavirüs salgını sonrasında çakılması, başta Çin olmak üzere değişik ülkelerin stratejik depolarını doldurma hamlelerine sahne oldu. Bazı uzmanlar, Türkiye'nin bu fiyat avantajını kullanarak, depolarını doldurması önerisinde bulundu. Bazıları ise ihtiyatlı… Fiyatların daha da düşebileceği olasılığına işaret ederek, "Petrol sektörü otomatik olarak nitelendirilebilecek bir yaklaşımla faaliyetlerini sürdürmez. Mevcut fiziki fiyatlarla vadeli piyasalarda oluşan fiyatların farkının açılması özellikle ticaret firmalarını bu farkın avantajından yararlanmak üzere fiziki stok yapmaya yöneltir. Piyasada bu yönde pozisyon alınır" dedi. Peki, Türkiye'nin stratejik depo kapasitesi ne kadar? Rafinerilerin ve dağıtım şirketlerinin sahip olduğu depoların kapasitesi, 7 milyon metreküp düzeyinde bulunuyor. Türkiye'nin günlük petrol ürünleri tüketimi yaklaşık 100 bin metreküp. 70 günlük depo kapasitesi söz konusu. Diğer yandan Bakü-Tiflis-Ceyhan (BTC) ve Irak boru hatlarının taşıdığı petrolün uluslar arası pazarlara transfer edildiği Adana-Ceyhan'da da 13-14 milyon varillik bir depo olanağı bulunuyor.
Petrol fiyatları, “OPEC+” olarak nitelendirilen üretici ülkelerin, günlük 10 milyon varillik üretimi kısma kararından etkilenmedi. Brent petrol 27-28 dolardan, Batı Teksas tipi petrol 15 dolardan işlem görüyor.
Başta Çin olmak üzere bazı ülkeler, tarihi bir düzeye gerileyen petrol fiyatlarından yararlanmak için hamle yaptı. Bu ülkeler, stratejik depolarını dolduruyor.
Petrol uzmanı Dr. İbrahim Palaz, dünyadaki ve ABD’deki gelişmeleri çok yakından takip ediyor. Palaz, HABERTÜRK’e daha önce yaptığı bir açıklamada, ABD’de stratejik ham petrol depolarında 70 milyon civarında bir kapasite bulunduğuna işaret ederek, “Bunun, ABD üreticilerinin ürettiği petrol ile doldurulması için girişimler yapılmakta. Ay sonuna doğru iki hafta içerisinde dünyadaki bilinen mevcut depoların çoğu doluya yakın bir seviyeye gelecek” demişti.
Palaz, Türkiye’nin de stratejik depolarını doldurması önerisinde bulunmuştu.
İHTİYATLI UZMANLAR DA VAR
Bazı uzmanlar ise daha ihtiyatlı bir yaklaşık sergiliyor. Fiyatların daha da düşebileceği olasılığına işaret eden uzmanlar, “Petrol sektörü otomatik olarak nitelendirilebilecek bir yaklaşımla faaliyetlerini sürdürmez. Mevcut fiziki fiyatlarla vadeli piyasalarda oluşan fiyatların farkının açılması özellikle ticaret firmalarını bu farkın avantajından yararlanmak üzere fiziki stok yapmaya yöneltir. Piyasada bu yönde pozisyon alınır” görüşünü dile getirdi.
Bu uzmanlara göre petrolde gelişmeler belli bir dönemsellik dahilinde takip edilir, strateji geliştirilir ve hamle yapılır.
TÜRKİYE’NİN DEPO KAPASİTESİ
Türkiye’nin stratejik depo kapasitesi ne kadar? Petrol sektöründe uzun yıllar görev yapan bir uzmana bu soruyu yönelttik. Söz konusu uzman, rafinerilerin ve dağıtım şirketlerinin sahip olduğu depoların kapasitesinin 7 milyon metreküp düzeyinde bulunduğuna işaret ederek, “Türkiye’nin günlük petrol ürünleri tüketimi yaklaşık 100 bin metreküptür. Demek oluyor ki 70 günlük depo kapasitesi söz konusu” dedi.
Uzman, gerek rafinerilerin gerekse de dağıtım şirketlerinin sermaye durumlarını ve bu döneme özgü riskleri-avantajları göz önünde bulundurarak, belli bir oranda stok kapasitelerini artırmalarının beklenebileceğini kaydetti.
Diğer yandan Bakü-Tiflis-Ceyhan (BTC) ve Irak boru hatlarının taşıdığı petrolün uluslar arası pazarlara transfer edildiği Adana-Ceyhan’da da 13-14 milyon varillik bir depo olanağı bulunuyor. Uzmanlar, bu depoların petrol ihracatçısı ülkeler Irak ve BTC ortaklarının kullanımında olduğunu söyledi.
