Habertürk
    Takipde Kalın!
      Günlük gelişmeleri takip edebilmek için habertürk uygulamasını indirin
        Haberler Gündem Kronoloji nedir, neyi inceler? Kronoloji biliminin sağladığı faydalar nedir?

        Kronoloji bugün bilinen tarih olarak adlandırılan tarihsel süreci beli bir sıra yani zaman içinde düzenler. Böylece biz olayların, olguların aslında ne zaman gerçekleştiğini biliriz. Buradaki zaman kritik noktadır ve hedeftir. Daha genel ifadeyle tarihle ilgili edindiğimiz her yeni bilgi kendi konusu içinde kronolojik sıralamalarda tarihsel yerini alır. Peki kronoloji biliminin sağladığı faydalar nedir? Kronoloji örnekleri nelerdir? Kronoloji hazırlamanın ne tür faydaları vardır? İşte kronoloji ile ilgili bilinmeyenleri sizler için derledik.

        Kronoloji Nedir?

        Kronoloji olayları zaman içindeki oluş sıralarına göre düzenleme bilimidir. Kronoloji kelimesi eski Yunancadaki “chronos” zaman, “logos” mantık sözcüklerinden türetilmiştir. Bu bilim, zaman ölçümü olarak bilinen kronometri ve tarih yazımına dayanır. Eskiden yaşamış canlıların yaşını tahmin etmek için kullanılan radyo karbon tarihleme tekniği, kronoloji alanında da kullanılmaktadır. Aynı şekilde, dendrokronoloji, ağaçların yaşını, odunlarındaki çeşitli büyüme halkalarının ve iklimsel değişimleri yansıtan bilinen referans dizileriyle ilişkilendirilmesi yoluyla tahmin eder. Dendrokronoloji, radyo karbon tarihleme eğrileri için bir ölçümleme referansı olarak kullanılır.

        REKLAM

        Kronoloji tarihçi için kritik öneme sahip olmakla birlikte, kronoloji belirleme yöntemleri başta astronomi, jeoloji, paleontoloji ve arkeoloji olmak üzere birçok bilim dalında kullanılmaktadır. Yazılı tarihin yokluğunda, 19. yüzyılın sonlarında arkeologlar çanak çömlek teknikleri ve stillerine dayalı göreceli kronolojiler geliştirebileceklerini keşfettiler. Mısırbilim alanında William Flinders Petrie, mezarlarda tek bir zamanda bir araya getirilmiş çağdaş eser gruplarını kullanarak ve Mısır'ın en erken tarihsel evrelerinden geriye doğru metodik olarak çalışarak, hanedan öncesi Neolitik dönemlere nüfuz etmek için sıralı tarihlendirmeye öncülük etmiştir. Bu tarihleme yöntemi serileme olarak bilinir.

        Kronoloji Neyi İnceler?

        Kronoloji esası itibariyle bir belgeleme metodudur denebilir. Tarihsel süreçleri belgelerken kullanılan bu yöntem özellikle tarih araştırmacıları ve arkeologlar tarafından sıkça kullanılır. Tarihsel olayları, belgeleri, buluntuları gerçekleşme ve var olma bakımından tarihsel süreklilik içerisinde sıralama yöntemi kronolojidir. Dolayısıyla kronoloji bilimsel yöntemleri kullanarak geçmişteki objelerin, belgelerin ait oldukları tarihi bulmaya çalışır ve onları kronolojik olarak sıralar. Peki kronolojik zaman nedir?

        Kronolojik Zaman Nedir?

        Kronolojik zamanda, zamansal olguların, olayların oluş sırasına göre sıralanması kastedilmektedir. Bir nevi sıralı zaman veya zamanın sürekliliği dâhilinde sıralanması da denilebilir.

        Kronoloji Biliminin Sağladığı Faydalar

        Kronoloji biliminin en öneli faydaları şüphesiz tarih alanında olmaktadır. Tabi ki kronoloji yalnızca tarih alanında değil hemen hemen hayatın ve bilimin tüm alanlarında kullanılır ve hayati öneme sahiptir.

        REKLAM

        Kronoloji Hazırlamanın Ne Tür Faydaları Vardır?

        Belirli bir konuya ait olguların oluş sıralarına göre düzenlenmesi o konuyla ilgili daha net bir görüş kazanmamızı sağlar. Kronoloji zamana yayılmış araştırma bulgularını, tarih, arkeoloji gibi, oluş sırasına göre düzenleyerek konunun bütünselliğinin algılanması ve ortaya konmasına yardımcı olur.

        Kronoloji Örnekleri

        Kronoloji örneğini insanlık tarihinden vermek gerekirse orta paleolitik (eski taş devri) dönemde insanlığa ait bilgilerin sıralaması şu şekilde olacaktır;

        • 000 yıl önce: Fas 'da Homo sapiens'in olası ilk görünüşü.
        • 000 yıl önce: "Y kromozom Âdem'i". Sadece erkekleri (baba) takip eden en yakın ortak ata.
        • 000 yıl önce: Neandertal insanın ilk görünüşü
        • 000-200.000 yıl önce: Batı Asya'da modern insan olması (Misliya mağarası)
        • 000-150.000 yıl önce: "Mitokondriyal Havva". Sadece kadınları (anne) takip eden en yakın ortak ata.
        • 000 yıl önce: (Etiyopya), anatomik modern insanlar ortaya çıkmıştır.
        • 000 yıl önce: Homo Sapiens İdaltu (Sapiens’in bir alt türü)
        • 000 yıl önce: İnsanlar ilk defa bu tarihte tekstil eşyası giymeye başladılar.
        • 000 yıl önce: Afrika'nın Halkı.
        • 000 yıl önce: Eemian buzullar arası dönemin zirvesi.
        • 000–90.000 yıl önce: Kuzey Afrika'da, Sahara Çölü bölgesi ıslak ve bereketliydi.
        • 000 yıl önce: Fas'taki Taforalt 'dan küçük delikli deniz kabuğu boncukları dünyanın herhangi bir yerinde bulunan kişisel süs eşyası yapımının en erken kanıtıdır.
        • 000 yıl önce: Toba Yanardağı neredeyse insanlığın soyunu tüketen süper volkan patlaması gerçekleşti. Tüm Dünya'da yaklaşık 3000-1000 kişi kalmış olabilir.
        • 000 yıl önce: Blombos Mağarası, Güney Afrika'dan soyut sanat veya sembolik sanatın en eski örneği — ızgara veya çapraz kapak desenleriyle kazınmış taşlar.
        • 000 ila 75.000 yıl önce: Khoisanid Güney Afrika'dan Doğu Afrika'ya geri göç.
        ÖNERİLEN VİDEO
        Haberi Hazırlayan: Tutku Bulut
        Şurada Paylaş!

        GÜNÜN ÖNEMLİ MANŞETLERİ