Kurtuluş Savaşı Doğu Cephesi Savaşları: Kurtuluş Savaşı'nda Doğu Cephesi komutanı ve kahramanları kimdir?
Kurtuluş Savaşı Doğu Cephesi; 1920 ile 1921 yılları arasında Doğu Anadolu ve Güney Kafkasya Bölgesi'nde gerçekleşen savaşların meydana geldiği bir cephedir. Yaşanan savaşlar neticesinde Türkiye'nin doğu sınırının kesinlik kazandığı Kurtuluş Savaşı Doğu Cephesi muharebeleri nelerdir? Kurtuluş Savaşı Doğu Cephesi hangi antlaşma ile kapandı? Ayrıntılar içeriğimizin devamında…
1878 yılında Osmanlı Devleti’nin elinden çıkmış olan Kars ve çevresinin yeniden Türk sınırlarına dâhil edildiği Kurtuluş Savaşı Doğu Cephesi komutanı kimdir? Kurtuluş Savaşı Doğu Cephesi’nde kimlere karşı zafer kazanılmıştır? İşte, tüm detaylar…
Kurtuluş Savaşı Doğu Cephesi’nde Kimlerle Savaştık?
Kurtuluş Savaşı Doğu Cephesi’nde Türk ordusu Ermeniler ile savaşmıştır. 1. Dünya Savaşı sırasında, Çarlık Rusya’nın yıkılmasının ardından Sovyetler Birliği’nin kurulması üzerine 1918 yılında Ermeni Devleti ortaya çıkmıştır. Bu tarihten itibaren yeni kurulan bu devlet, doğudaki Türk sınırlarına saldırmış ve bölgedeki Türklere yönelik zulüm ve katliamlara girişmiştir.
Bölgedeki Ermeni yayılmacılığının engellenmesi, Kars ve çevresinin geri alınması için harekete geçen Türk ordusu ile Ermeniler arasında 1920 ile 1921 yılları arasında süren bir savaş yaşanmıştır.
Peki, Kurtuluş Savaşı Doğu Cephesi Komutanı kimdir? 15. Kolordu Komutanı Kazım Karabekir 20 Eylül 1920 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından Doğu Cephesi Komutanı olarak atanmıştır.
Kurtuluş Savaşı Doğu Cephesi Muharebeleri
20 Eylül 1920 tarihinde Doğu Cephesi komutanı olarak atanan Kazım Karabekir; emrindeki 15. Kolordu ile beraber 28 Eylül tarihinde Ermeniler üzerine harekete geçmiştir. Oltu Muharebesi ile başlayan çatışmalar, Sarıkamış ve Kars Muharebeleri ile devam etmiş; Ermeni kuvvetleri Kars’ı boşaltarak, doğuya çekilmek zorunda bırakılmıştır.
Kars’ın doğusuna çekilen Ermeniler, Amerika Birleşik Devletleri ve Sovyet Rusya’dan yardım talep etmiş fakat bu talepleri reddedilince Erzurum ve Kars çevresini Kazım Karabekir’e bırakarak günümüz Ermenistan’ının batısına çekilmişlerdir.
Geri çekilen Ermeni birliklerini takip eden Kazım Karabekir; önce Iğdır’ı işgalcilerden temizlemiş ve Ermeni birliklerini Gümrü’ye kadar takip etmiştir. İki kuvvet arasında gerçekleşen Gümrü Muharebesi’ni de kaybeden Ermeniler, Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne barış teklifinde bulunmuşlardır.
Tüm bu bilgiler ışığında, Kurtuluş Savaşı Doğu Cephesi’nde kimlere karşı zafer kazanılmıştır sorusunun cevabı Ermeniler olacaktır.
Kurtuluş Savaşı Doğu Cephesi Hangi Antlaşma İle Kapandı?
Ermenilerin barış isteği üzerine Ermenistan ile Türkiye Büyük Millet Meclisi arasında 2 Aralık 1920 yılında imzalanan Gümrü Antlaşması ile Kurtuluş Savaşı Doğu Cephesi kapanmıştır. Gümrü Antlaşması’nın öne çıkan maddeleri ise şu şekildedir:
Tüm bu bilgilere ek olarak, 1920 yılında imzalanan Gümrü Antlaşması; Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin siyasi ve askeri alanda kazandığı ilk uluslararası başarı olarak dikkat çekmektedir. Ayrıca bu antlaşma ile Ermenistan, TBMM’yi tanıyan ilk devlet olmuştur.
Bu antlaşmanın ardından TBMM ile Sovyet Rusya arasında da 16 Mart 1921 tarihinde Moskova Antlaşması imzalanmıştır. Bu antlaşma ile Batum Gürcistan’a bırakılmış ve Gümrü Antlaşması’nın geri kalan maddeleri kabul edilmiştir.
13 Ekim 1921 tarihinde ise TBMM ile Gürcistan, Ermenistan ve Azerbaycan arasında Kars Antlaşması imzalanmış ve bu üç devlet Moskova Antlaşması hükümlerini kabul etmişlerdir.
Kurtuluş Savaşı Doğu Cephesi Kahramanları
