Maymun çiçeği virüsü Türkiye'de var mı, hangi ülkelerde var? Maymun çiçeği virüsü nedir, belirtileri neler ve tedavisi nasıl?
Maymun çiçeği virüsü tüm dünyayı alarma geçirirken Avrupa'nın pek çok ülkesine yayıldı. Afrikalı menşeli hastalık 20 günde 21 ülkeye yayılarak 200'ü aşkın kişide görüldü. Monkeypox olarak da bilinen Maymun çiçeği virüsü belirtileri arasında baş ağrısı, mide bulantısı ve halsizlik gibi semptomlar yer alıyor. Koronavirüs salgını bitmeden ortaya çıkan hastalığın Türkiye'de olup olmadığı araştırılıyor. İşte, Maymun çiçeği virüsü belirtileri ve hastalıktaki son durum…
Maymun çiçeği virüsü İspanya, Portekiz, Almanya, Belçika, Fransa, Hollanda, İtalya, İsveç, İsviçre, New York ve İsrail gibi birçok ülkede gözlemlendi. 20 günde 21 ülkede pozitif vakalara neden olan Maymun çiçeği hastalığı belirtileri arasında yoğun baş ağrısı, halsizlik ve kas ağrıları gibi semptomları bulunuyor. Afrika kökenli hastalık önce İngiltere’de sonra Afrika ve Amerika’da gözlemlenirken virüsün Türkiye’de olup olmadığı merak konusu oldu. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Türkiye’de korkuya neden olan hastalık hakkında açıklamalarda bulundu. İşte, Bakan Koca’nın açıklaması ve Maymun çiçeği virüsü belirtileri…
21 ÜLKEYE YAYILDI, 200'Ü AŞKIN KİŞİDE GÖRÜLDÜ!
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), ilk olarak İngiltere’de gözlemlenen sonrasında birçok Avrupa ülkesine oradan da Latin Amerika'ya kadar yayılan maymun çiçeği virüsü vakasının 200 kişinin üzerine çıktığını belirtti. Konuyla ilgili yapılan açıklamada virüsün takibi genişledikçe vakaların da artacağı vurgulandı.
İlk olarak 6 Mayıs günü İngiltere’de ortaya çıkan maymun çiçeği virüsü, son 20 günde toplamda 21 ülkeye yayıldı.
MAYMUN ÇİÇEĞİ TÜRKİYE’DE GÖRÜLDÜ MÜ?
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca konu ile ilgili açıklamasında; "Maymun çiçeği hastalığı konusunda kamuoyu müsterih olmalı. Hayvan kaynaklı olan bazen insanlara da bulaşan bu hastalık bir pandemiye yol açmaz. Semptomların genellikle 2, 3 hafta içinde kendiliğinden düzeldiği bilinmektedir. Afrika'da görülen hastalığa ülkemizde rastlanmamıştır." İfadelerine yer verdi.
MAYMUN ÇİÇEĞİ HASTALIĞI NEDİR?
Hastalığa, Poxviridae ailesindeki Orthopoxvirus cinsinin bir üyesi olan maymun çiçeği virüsü Monkeypox hastalığına neden olur.
Monkeypox, öncelikle Orta ve Batı Afrika'nın tropikal yağmur ormanlarında ortaya çıkan ve zaman zaman diğer bölgelere ihraç edilen viral bir zoonotik hastalıktır.
Monkeypox ilk olarak 1958'de laboratuvar maymun kolonilerinde çiçek benzeri bir hastalık salgınının ortaya çıkmasıyla keşfedilmiştir, bu nedenle 'maymun çiçeği' adı verilmiştir. Maymun çiçeği virüsü vakası insanda ilk olarak 1970 yılında Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde görülmüştür. Söz konusu tarihten itibaren diğer Orta ve Batı Afrika ülkelerindeki insanlarda maymun çiçeği virüsü vakası bildirilmiştir.
Maymun çiçeği virüsünün Orta Afrika ve Batı Afrika olmak üzere iki farklı genetik grubu vardır. İnsanlarda görülen Orta Afrika maymun çiçeği virüsü, Batı Afrika virüsüne göre daha şiddetlidir ve daha yüksek ölüm oranına sahiptir.
MAYMUN ÇİÇEĞİ HASTALIĞI BELİRTİLERİ NELERDİR?
Ateş, yoğun baş ağrısı, lenfadenopati (lenf bezlerinin şişmesi), sırt ağrısı, kas ağrıları ve şiddetli halsizlik ile karakterize invazyon dönemi 0-5 gün arasında sürer. Lenfadenopati, başlangıçta benzer görünebilen diğer hastalıklarla (suçiçeği, kızamık, çiçek hastalığı) karşılaştırıldığında maymun çiçeği virüsü vakasının ayırt edici bir özelliğidir.
Deri döküntüsü genellikle ateşin ortaya çıkmasından sonraki 1-3 gün içinde başlar. Döküntü, gövdeden ziyade yüz ve ekstremitelerde daha konsantre olma eğilimindedir. Döküntüler genelde yüzde başlayıp (vakaların %95'inde) ve avuç içlerini ve ayak tabanlarını (vakaların %75'inde) etkiler. Ayrıca oral mukozalar (vakaların %70'inde), genital bölge (%30) ve konjonktiva ile birlikte kornea da (%20) etkilenir. Döküntü, ardışık olarak maküllerden (düz tabanlı lezyonlar) papüllere (hafifçe kabarık sert lezyonlar), veziküllere (berrak sıvı ile dolu lezyonlar), püstüllere (sarımsı sıvı ile dolu lezyonlar) ve kuruyup dökülen kabuklara doğru değişiklik gösterir.
HASTALIK BULAŞICI MI, NASIL BULAŞIR?
Maymun çiçeği virüsü insanlara çoğunlukla kemirgenler ve primatlar gibi vahşi hayvanlardan bulaşır, ancak insandan insana bulaşma da gerçekleşebilir.
Monkeypox virüsü bir kişiden diğerine lezyonlar, vücut sıvıları, solunum damlacıkları ve yatak örtüsü gibi kontamine materyallerle temas yoluyla bulaşır. Yetersiz pişmiş et ve enfekte hayvanların diğer hayvansal ürünlerini yemek olası bir risk faktörüdür. Anneden fetüse plasenta yoluyla da bulaşabilir.
MAYMUN ÇİÇEĞİ ÖLDÜRÜCÜ MÜ?
Maymun çiçeği virüsü genelde 2 ile 4 hafta aralığında kendiliğinden iyileşiyor. Maymun çiçeği düşük bağışıklığa sahip insanlar ve küçük çocuklarda ağır seyredebiliyor.
Genellikle çocuklarda gözlemlenen hastalığın Orta Afrika türünde yüzde 11, Batı Afrika alt tipinde yüzde 1 oranında öldürücülük ihtimali bulunuyor.
MAYMUN ÇİÇEĞİ TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?
Henüz maymun çiçeği virüsü enfeksiyonu için kanıtlanmış, güvenli bir tedavi yoktur. Maymun çiçeği salgınını kontrol altında tutmak amacıyla çiçek hastalığı aşısı, antiviraller ve İntravenöz immün globulin (VIG) kullanılabilir. Bununla birlikte, şu anda, orijinal (birinci nesil) çiçek hastalığı aşıları artık halka açık değildir. 2019'da çiçek hastalığı ve maymun hastalığının önlenmesi için daha yeni bir aşı onaylanmakla birlikte henüz kamu sektöründe yaygın olarak mevcut değil.
MAYMUN ÇİÇEĞİ HANGİ ÜLKELERDE VAR?
İlk olarak İngiltere'de görülen Maymun çiçeği virüsü 20 gün içerisinde neredeyse tüm kıtaya yayıldı. İspanya, Portekiz, Almanya, Belçika, Fransa, Hollanda, İtalya, İsveç ve İsviçre'nin ardından Avusturya ve Avustralya'da da görüldü.
ABD Massachusetts'ta 18 Mayısta sonuç veren ilk testin ardından ikinci vaka New York'da görüldü.
Güney Amerika ülkelerinde daha önce hiç vaka tespit edilmezken hafta sonu İsrail'de hastalığa rastlanmasıyla birlikte Asya kıtasında ilk vaka görülmüş oldu.
İngiltere'de 106, Portekiz'de 49, Kanada'da 26, İspanya'da 20, Hollanda'da 12 ve ABD'de 10 vaka bulunurken Avusturya, Belçika, Fransa, Finlandiya, İsviçre, İsrail, İtalya ve Avustralya’da vaka sayısı 10’un altında seyrediyor.
MAYMUN ÇİÇEĞİ VİRÜSÜ AŞISI VAR MI?
Çiçek aşısının maymun çiçeği hastalığına etkinlik oranının yüzde 80-85 olduğunu dile getiren Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, "Dünyada 1970’ten sonra geliştirilmediğini hepimiz biliyoruz ama anlıyoruz ki Amerika başta olmak üzere bazı ülkelerin o dönemde canlı virüsü imha etmediği, aşı olarak geliştirdiğini görüyoruz. Biz de bu noktada arkadaşlarla Bilim Kurulu ile özellikle geliştirmek noktasında neler yapabiliriz, bununla ilgili de istişare halindeyiz" ifadelerini kullandı.
