Özel yatırımlara ilişkin çerçeve bir hukuki düzenleme yapılacak

11. Kalkınma Planı'ndan ve 2021 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı'ndan yapılan derlemeye göre, plan ve program döneminde iş ve yatırım ortamını iyileştirecek adımlar atılacak.

İş ve yatırım ortamı reformları ile kamu politikaları ve düzenlemelerinde şeffaflık, istikrar, güvenilirlik ve öngörülebilirlik sağlanarak, piyasalarda rekabetçi ortamın geliştirilmesi, etkin teşvik programları uygulanarak üretim yapısının güçlendirilmesi, ekonomide teknolojik dönüşümü sağlayacak uluslararası doğrudan yatırımların artırılarak Türkiye'nin bölgesel üretim merkezi haline getirilmesi amaçlanıyor.

Bu kapsamda, özel yatırımlara ilişkin çerçeve bir hukuki düzenleme yapılacak. Kamu idareleri ile yatırımcılar arasında çıkan yatırım uyuşmazlıklarını karara bağlayacak "yatırım ombudsmanlığı" sistemi oluşturulacak. İlgili bakanlıklarda yatırımlara ilişkin izin, lisans, ruhsat gibi işlemlere dair başvuruları alacak ve bu süreçleri koordine edecek, yatırımcı taleplerini değerlendirecek ve çözüm önerileri geliştirecek, Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi ile temas sağlayacak "Yatırım Koordinasyon Birimleri" oluşturulacak.

Yatırımlara ilişkin izin, lisans, ruhsat gibi işlemleri sonuçlandırma süreleri ilgili idare tarafından önceden belirlenecek ve ilan edilecek. Öngörülen süreden sapma olması halinde belirlenen yeni süre gerekçesiyle birlikte yatırımcıya bildirilecek.

İş ve yatırım ortamını etkileyen bürokratik süreçler basitleştirilecek, mevzuat düzenlemelerinin etkinliği ve öngörülebilirliği artırılacak ve yatırım süreçlerini etkileyen maliyetler azaltılacak.

YATIRIM İZİNLERİ BASİTLEŞTİRİLECEK

Mahalli idarelerin yatırım izinlerine ilişkin uygulamaları gözden geçirilerek basitleştirilecek ve zorlaştırıcı uygulamalar kaldırılacak, e-belediye uygulaması yaygınlaştırılarak yeknesaklık sağlanacak. Kamu kurumlarının izin, onay, lisans gibi her türlü bürokratik iş ve işlemleri için yürüttükleri süreçler ile bu iş ve işlemler için talep ettikleri belgeler ve aldıkları ücretler fayda-maliyet açısından incelenerek rasyonel hale getirilecek.

İş ve yatırım ortamına ilişkin hukuki süreçlerin iyileştirilmesi amacıyla adalet hizmetlerinde ihtisaslaşma sağlanacak, basit yargılama usulünün uygulanma alanı genişletilecek. Çevre, imar ve enerji gibi alanlarda ihtisas mahkemeleri kurulacak, ticari, fikri ve sınai haklara ilişkin davaların il merkezlerindeki ihtisas mahkemelerinde görülebilmesine yönelik çalışmalar yapılacak.

Yatırım uyuşmazlıklarının çözümlenmesi için uluslararası tahkim, sulh, uzlaşma, arabuluculuk gibi uyuşmazlık çözüm yollarının kullanımı artırılacak.

Yeni icra dairesi modeli öncelikle iş yoğunluğu bulunan yerler olmak üzere yaygınlaştırılacak, sanal icra dairesi uygulamasına başlanacak, icra-iflas süreçlerindeki hata payı azaltılacak, haczedilen malın gerçek değerinde satılmasını sağlayacak prosedürler oluşturulacak, lisanslı yediemin deposu uygulamasına geçilmesi ve tasfiye usulünün yeniden düzenlenmesiyle yediemin müessesesi ıslah edilecek.

YATIRIMCI İHTİYAÇ DUYDUĞU DESTEKTEN YARARLANARAK

Teşvik ve destek programlarının etkinliğinin ölçülmesi, mevzuatın sadeleştirilmesi, teşvik ve destek uygulamalarında öncelikli sektör ve alanlara göre tasarımların yapılması sağlanacak. Mevcut yatırım teşvik sisteminde yatırımcıya sunulan sabit teşvik paketleri yerine yatırımcının ihtiyaç duyduğu destekten yararlanabileceği esnek bir sistem hayata geçirilecek.

Proje bazlı teşvik sisteminde Türkiye'ye ilk defa gelen, stratejik ürünlerin üretimini amaçlayan, küresel değer zincirine entegrasyon sağlayan, teknolojik seviyeyi ve ihracat kapasitesini artıran yatırımlara öncelik verilmesi sağlanacak.

Fikri mülkiyete ilişkin ticari sırların daha etkin korunmasına yönelik ilgili mevzuat gözden geçirilecek, fikri mülkiyet mevzuatı geliştirilecek ve uygulama güçlendirilecek.

SEKTÖREL YATIRIM YOL HARİTALARI HAZIRLANACAK

Türkiye'nin uluslararası doğrudan yatırımlarda rakip ülkelere göre konumunu ve gelişim alanlarını belirlemek için yatırım yeri seçim simülasyonu yapılacak. Yatırım ve işletme dönemlerine ilişkin izin, onay ve lisans süreçlerini içerecek ve yatırımcıya rehber olacak şekilde sektörel yatırım yol haritaları hazırlanacak.

İllerin ve bölgelerin öne çıkan yatırım fizibiliteleri kalkınma ajanslarının da katkısı alınarak belirlenecek ve bu yatırımlar Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi ile iş birliği içinde yatırımcılara tanıtılacak.

Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı kapsamında öncelikli sektörlerde desteklenecek ürünler stratejik öncelik, teknolojik gelişmişlik seviyesi, gelecek potansiyeli, teknolojik gelişime etki seviyesi, cari açığa etkisi, teknik yeterlilik ve yetkinlik, yerli üretim kriterleri çerçevesinde belirlenerek ilan edilecek.

Yüksek teknoloji içeren ürünlerin Türkiye'de üretilmesine ilişkin uluslararası doğrudan yatırımların artırılmasına yönelik teşvik programları uygulanacak. Yüksek teknoloji sektörlerinde faaliyet gösteren ve büyüme potansiyeli yüksek olan yerli şirketlerin uluslararası yatırımcılarla eşleştirilmesi sağlanarak bu şirketlerin teknoloji transferine dayalı yatırımları desteklenecek.

Uluslararası doğrudan yatırımların çekilmesi konusunda ülkenin avantajlı olduğu sektörler tespit edilerek, bu sektörlerde kümelenme çalışmaları desteklenecek ve kümeler özelinde Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca koordineli bir şekilde tanıtım faaliyetleri gerçekleştirilecek.

Öncelikli sektör yatırımlarında, yatırımın yapılması, yönetilmesi veya işletilmesiyle ilgili yabancı kişilere ve ailelerine ikamet ve çalışma izni verilmesinde öncelik ve kolaylık sağlanacak.

İhtisas serbest bölgelerine yabancı yatırımcı çekilebilmesine yönelik tanıtım faaliyetleri gerçekleştirilecek.