Yüzlerce öğrenci neden hastaneye kaldırıldı?

Tarım Bakanlığı ve Milli Eğitim Bakanlığı'nın ortak projesiyle, ilköğretim okullarında 5'inci sınıfa kadar öğrencilere süt dağıtımına bu sabah başlandı. Ama ilk günün faturası oldukça ağır geldi; 10 ilde yüzlerce ilköğretim öğrencisi, dağıtılan sütten zehirlenerek rahatsızlandı ve hastaneye kaldırıldı.

Olayın ardından Diyarbakır Valisi Mustafa Toprak'ın yaptığı "zehirlenme değil, alerjik reaksyon" açıklaması tartışma yarattı. Biz de bu açıklamayı konunun uzmanı doktorlara ve gıda mühendislerine sorduk.

"Laktoz tahammülsüzlüğü var"

Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta

Birincisi: Süt çocuklarda alerji yapan besinlerin ilk sırasında yer alır. Bu genellikle ilk 3 yaşta görülür. 3 yaşından sonra süt alerjisi tedavi edilmediği hâlde geçer. Alerjisi olan küçük çocuklar çok az, mesela birkaç yudum hatta birkaç damla süt içtiklerinde bile alerji belirtileri ortaya çıkar. Bunlar daha çok mide-bağırsak (ishal, karın ağrısı, bulantı), deri (döküntü ve kaşıntı) ve solunum sistemini (öksürük, hırıltı, nefes darlığı) ilgilendiren belirtilerdir. Bu belirtiler süt içtikten hemen sonra ortaya çıkar; nadiren tüm vücudu ilgilendiren anaflaksi (alerjik şok) şeklinde de olabilir.

İkincisi: Süt içersinde laktoz diye bir şeker vardır. Sütün sindirilebilmesi için laktozun ince bağırsaklarda bulunan laktaz enzimi ile parçalanması gerekir. Türk milletinde ve bazı ırklarda, özellikle Asya kökenli insanlarda, bu enzim eksik oluyor. Dolayısıyla bu insanlar biraz fazla süt içtiklerinde, laktoz parçalanamadığı için bulantı, kusma, gaz ve karın ağrısı, ishâl gibi şikâyetler çıkıyor ama yoğurt yiyen insanlarda bu belirtiler görülmüyor. Yoğurt da sütten yapılır ama yoğurdun içinde laktaz yapan bakteriler vardır. Dolayısıyla laktaz enzimi eksik olanlar yoğurt yediklerinde laktoz parçalanabildiği için kusma, gaz, mide bulantısı gibi şikayetler ortaya çıkmaz. Bu insanlar; sütten yapılan yoğurt, peynir gibi sütten yapılan ürünleri rahatlıkla tüketebilirler. Laktoz tahammülsüzlüğü olarak adlandırılan bu durum ergenlikten sonra başlar.