Rusya'dan gaz ithalatında tarihi fren
Türkiye, 2019 yılında Rusya'dan doğal gaz ithalatına tarihi nitelikte sert fren yaptı. 2017 yılında toplam 55 milyar 249 milyon metreküp doğal gaz ithalatının yüzde 51.93'ü Rusya'dan yapıldı. 2018 yılında 50 milyar 360 milyon metreküp doğal gaz ithal edildi. Bunun, yaklaşık yüzde 47'si Rusya'dan satın alındı. 2019 yılında gaz ithalatı 45 milyar 207 milyon metreküpe geriledi. Rusya'dan sadece 15 milyar 185 milyon metreküp gaz ithal edildi. Bu ülkenin toplam ithalat içindeki payı yüzde 33.5'e kadar indi. Fiyat yönünden daha esnek olduğu belirtilen LNG ithalatı ise önceki yıl olduğu gibi 2019'da da artış gösterdi.
Türkiye yıllık 50 milyar metreküp düzeyinde doğal gaz tüketiyor. İhtiyacın hemen hemen tamamı ithalat yoluyla karşılanıyor.
Rusya, Azerbaycan ve İran’dan boru hatları üzerinden uzun dönemli, birim fiyatın petrole dayalı olduğu sözleşmelerle gaz satın alınıyor. Rusya, gaz ithalatında “geleneksel” olarak yüzde 50 dolaylarında seyreden payıyla ilk sırada yer alıyor. Rusya’dan, Karadeniz’in altına döşenen boru hatları üzerinden Mavi Akım ve TürkAkım’dan gaz ithalatı yapılıyor.
ABD, Katar ve Cezayir gibi ülkelerden de sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) satın alınıyor. LNG, deniz yoluyla tankerlerle taşınıyor ve tesislerde gazlaştırılıyor. Bu gaz daha sonra BOTAŞ’ın ulusal boru hattı şebekesine veriliyor.
SERT DÜŞÜŞ
2019’da gaz ithalatında önemli bir gelişme yaşandı. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun (EPDK), 2019 doğal gaz sektörü raporu henüz çıkmadı.
HABERTÜRK, bu rapor öncesinde toplam gaz ithalatı ve Rusya’nın payına ilişkin verilere ulaştı.
Rusya’nın, 2019 yılında ithalattaki payı ciddi biçimde geriledi. 2017 yılında toplam 55 milyar 249 milyon metreküp doğal gaz ithalatının yüzde 51.93’ü Rusya’dan yapıldı. Türkiye, 2018 yılında 50 milyar 360 milyon metreküp doğalgaz ithal etti. Rusya, 23 milyar 642 milyon metreküp ile toplam içinde 47’lik paya sahip oldu.
2019 yılında toplam gaz ithalatı 45 milyar 207 milyon metreküp oldu. Geçen yıl Rusya’dan sadece 15 milyar 185 milyon metreküp gaz ithal edildi. Rusya’nın toplam ithalat içindeki payı yüzde 33.5’e kadar düştü.
Fiyat yönünden daha esnek olduğu belirtilen LNG ithalatı, önceki yıl olduğu gibi 2019’da da artış gösterdi.
“AL YA DA ÖDE”
Türkiye, bu veriler ışığında Rus Gazprom’a, taahhüt ettiği miktarda gazı çekmediği için “al ya da öde”ye girdi. Özel sektör ithalatçılarının 6-7 milyar, BOTAŞ’ın da 1 milyar metreküp dolayında “al ya da öde” faturası ile karşı karşıya olduğu hesaplanıyor.
