Uçağı kim icat etti, kim buldu? Uçak ne zaman, nerede icat edildi?

Uçak nerede icat edildi sorusu da tek coğrafyayla sınırlı değildir: Dayton’daki bir bisiklet atölyesiyle Kuzey Carolina’nın rüzgârlı kumulları, insanlı uçuşu ortaklaşa sahaya taşıdı. Uçak ne zaman icat edildi denildiğinde ise 1903 üretim motorlu Flyer I başlangıç noktası sayılsa da 1905 ve 1908’teki sürekli kontrollü uçuşlar asıl ticarileşme eşiğini belirler. Havacılığın bugünkü küresel ölçeği, işte bu tarihsel kıvılcımların yavaş yavaş büyüyerek teknoloji yangınına dönüşmesiyle mümkün oldu.

Uçağı kim icat etti, kim buldu ve uçağın mucidi kim sorularının arka planı, 19. yüzyıl sonlarının yoğun çırpınışlarını barındırır. Otto Lilienthal’ın planör kazasında kaybettiği hayat, havacılık camiasına kontrolün daimi öncelik olduğunu göstertti; Wilbur ve Orville Wright tam da bu noktada üç eksenli kumanda fikrini tasarımın merkezine yerleştirdi. Dayton’da rüzgâr tüneli kurarak 200’den fazla kanat profilini test etmeleri, kaldırma katsayı grafiklerini bilimsel temele oturttu. 1902 planöründe kanat burulması ile kuyruk dümenini eşleştirdiklerinde yan rüzgâr düzeltmesi mümkün oldu; geriye yalnızca hafif ama güçlü motor problemi kalmıştı. Atölyedeki dörtsilindirli alüminyum motor 12 beygir ürettiğinde Flyer I’in 180 kilogram kalkış kütlesi yeterli kaldırmayı sağladı. Orville’in 17 Aralık 1903’teki 12 saniyelik ilk uçuşu, sembolik bir kapı araladı; Wilbur’un dördüncü denemedeki 59 saniyelik 260 metrelik uçuşu ise bu kapıyı ardına kadar açtı ve uçak çağını başlattı.