Uçak elektrik ve elektroniği bölümü nedir, mezunları ne iş yapar ve nerelerde çalışır? Uçak elektrik ve elektroniği bölümü iş imkanları
Kokpitteki dijital göstergelerden kanat ucundaki anti icing sistemine, kabin içi eğlence ağından uçuş veri kaydedicisine kadar modern bir uçağın her elektroniği milisaniyelik senkronla çalışmak zorunda. Bu hassas senfoniyi perde arkasından yöneten uzmanlar kimdir? Uçak Elektrik ve Elektroniği Bölümü, 28 voltluk DC baradan yüzbinlerce aviyonik satır koduna uzanan bu karmaşık ekosisteme hâkim teknikerler yetiştirir. Peki öğrencileri hangi cihazları söküp takar, hangi sertifikalarla gökyüzünün kapılarını aralar ve kariyerlerini veri tabanlı bakım çağında nasıl ileri taşır? Cevaplar sizi bekliyor.
Havacılığın dijitalleşmesiyle artık gövde kadar elektrik‑elektronik altyapısı da uçuş emniyetinin anahtarı oldu. Fly‑by‑wire kumanda sistemleri, radar altimetreler, kablosuz kabin ağları ve lityum iyon acil aydınlatma bataryaları, her uçuşta sorunsuz çalıştırılmak zorunda. Uçak Elektrik ve Elektroniği Bölümü, bu kritik donanımın üretiminden bakımına kadar uzanan süreci yönetecek ara kademe profesyonelleri yetiştiren iki yıllık uygulama temelli bir önlisans programıdır. Öğrenciler, havacılık standardındaki kablo demeti montajından ARINC veri yoluna, güç dağıtım panolarından modüler aviyonik birimlerin fonksiyon testine kadar geniş yelpazede beceri kazanır. Mezunlar, havayolu bakım hangarlarından savunma sanayii projelerine, drone üretim tesislerinden uydu alt sistem atölyelerine uzanan zengin bir kariyer ağına adım atar.
UÇAK ELEKTRİK VE ELEKTRONİĞİ BÖLÜMÜ NEDİR?
Uçak elektrik ve elektroniği bölümü nedir sorusunun cevabı, havayolu filosunun “sinir sistemi”ni tasarlayan ve yaşatan disiplin şeklinde özetlenebilir. Program, EASA Part‑147 çerçevesinde temel elektrik ilkeleri, aviyonik mimari, uçuş kontrol elektronik üniteleri, akü ve jeneratör sistemleri, kablo tesisat onarımı, radyo seyrüsefer cihazları, dijital iletişim protokolleri ve havacılık kalite yönetimi modüllerini içerir. Atölye dersleri, MIL‑SPEC konnektör sıkma, fiber optik uç birleştirme, devre kartı lehimleme, pitot‑statik test donatımı ve niCAD batarya bakımı gibi elle yapılması zorunlu işlemlere odaklanır. Böylece öğrenci teorik bilgiyi, hat bakım standartlarına uygun pratikle pekiştirir.
UÇAK ELEKTRİK VE ELEKTRONİĞİ BÖLÜMÜ EĞİTİM SÜRESİ KAÇ YIL?
Uçak elektrik ve elektroniği bölümü eğitim süresi kaç yıl sorusuna verilecek yanıt: dört yarıyıl ve yaz stajından oluşan iki yıl. İlk yıl matematik, fizik, temel elektrik devreleri, havacılık kuralları ve insan faktörleri dersleri görülür. İkinci yıl aviyonik sistem entegrasyonu, dijital elektroniğe giriş, güç üretim ve dağıtım sistemleri, kabin ve aydınlatma devreleri, uçuş veri kaydedici bakımı, otomatik pilot sistemleri gibi branş dersleri öne çıkar. Öğrenciler zorunlu 45 iş günü stajla hat bakım (line) ve üs bakım (base) süreçlerini gerçek hangar ortamında deneyimler. İsteyenler Dikey Geçiş Sınavı ile Elektrik‑Elektronik Mühendisliği veya Uçak Mühendisliği lisans programlarına geçiş yapabilir.
UÇAK ELEKTRİK VE ELEKTRONİĞİ MEZUNLARI NE İŞ YAPAR?
Uçak elektrik ve elektroniği mezunları ne iş yapar? Hat bakım teknisyenleri, apron arası kısa süreli duruşlarda seyrüsefer ışıklarının, pitot ısıtıcılarının, APU marş akımının ve kabin güç sistemlerinin kontrollerini gerçekleştirir. Üs bakım tarafında çalışanlar, uçuş kontrol bilgisayarının yazılım güncellemesini yapar, kablo demeti süreklilik testlerini gerçekleştirir, IDG jeneratörleri söküp AC güç parametrelerini ayarlar. Satış‑sonrası teknik destek mühendis yardımcısı rolünde, üretici firmaların yayımladığı service bulletin’leri yorumlayarak modifikasyon kitlerinin kurulumuna katılır. Ayrıca hava aracı kablosuz ağ (WIFI) ve IFE sistemi entegrasyonu, li‑ion batarya retrofit programları ve elektrikli taksi sistemi projelerinde de görev alabilirler.
UÇAK ELEKTRİK VE ELEKTRONİĞİ MEZUNLARI İŞ OLANAKLARI
Uçak elektrik ve elektroniği mezunları iş olanakları havayolu bakım merkezleri, bağımsız MRO kuruluşları, kompozit uçak üreticileri, avionik üreticileri, savunma‑havacılık şirketleri ve drone start‑up’larını kapsar. SHY‑145 veya EASA Part‑145 yetkili kuruluşlar, kabin içi sistemler ve uçuş kontrol avionik modüllerinin bakımı için lisanslı teknisyen talep eder. Simülatör merkezlerinde uçuş eğitimi cihazı bakım teknisyeni, hava taksi şirketlerinde küçük gövdeli uçak elektrikçisi veya helikopter servis merkezlerinde aviyonik sorumlusu olmak da diğer seçeneklerdir. Yükselen hibrit‑elektrikli hava aracı projeleri, yüksek voltaj batarya paketleri üzerinde uzmanlaşan teknisyenlere yepyeni kariyer sayfaları açmaktadır.
UÇAK ELEKTRİK VE ELEKTRONİĞİ MEZUNLARI NEREDE ÇALIŞIR?
Uçak elektrik ve elektroniği mezunları nerede çalışır diye bakıldığında İstanbul, Ankara, İzmir ve Antalya havalimanlarındaki büyük hangarlar ilk sırayı alır. Bunun yanında TUSAŞ, TEI, ASELSAN ve Roketsan gibi savunma sanayii tesislerinde uçak alt sistem kablolama ve test bölümlerinde çalışırlar. Airbus, Boeing, Collins veya Thales’in Türkiye ve Avrupa’daki bakım‑onarım merkezleri uluslararası deneyim fırsatı sağlar. Ayrıca hava aracı kiralama firmalarının teknik departmanlarında teknik kayıt analisti olarak görev alarak filonun elektrik‑elektronik geçmişini yönetirler.
UÇAK ELEKTRİK VE ELEKTRONİĞİ BÖLÜMÜ DERSLERİ
Uçak elektrik ve elektroniği bölümü dersleri arasında temel elektrik bilgisi, dijital devreler, aviyonik sistemlere giriş, seyrüsefer ve haberleşme cihazları, güç üretim‑dağıtım, kablo demeti tasarımı, tahribatsız test yöntemleri, insan faktörleri, havacılık mevzuatı, bakım kayıt yönetimi, ESD koruma teknikleri, LRU değişim prosedürleri ve kalite güvence gibi modüller bulunur. Öğrenciler atölyelerde ARINC 404 teçhizat rafı montajı, coax kablo konnektör sıkma, pitot‑statik sızdırmazlık testi ve VHF com anten VSWR ölçümü gibi uygulamalarla yetkinlik kazanır.
