Ulusal hazinelerimiz anavatana dönüyor

Özellikle 19'uncu yüzyılın sonlarıyla 20'nci yüzyılın başlarında ülkemizde kazı yapan arkeologlar veya ekipte yer alan yetkililer, Anadolu'nun binlerce yıllık hazinelerini yurt dışına kaçırdı.

Dönemin otoritelerinin zaaflığından yararlanılarak deyim yerindeyse ulusal hazinelerimiz kaçır kaçır bitmemiş.

Kamuoyunun daha da bilinçlenmesiyle yıllardır hukuk ve diplomasi alanında verdiğimiz mücadeleler sonucunda bazı ulusal hazinelerimizin iadesi sağlandı.

Kültür ve Turizm Bakanlığı, Türkiye'den kaçırılan tarihi eserlerimizin iadesi için çalışmalarını sürdürürken 1700 yıllık 'Kybele Heykeli', 12 Aralık'ta ABD'den Türkiye'ye dönecek.

Son 16 yılda çeşitli ülkeler 4.437 tarihi eserimizin iadesini sağladı. Ne var ki hâlâ birçok ülkenin müzelerinde sergilenen veya depolarında tutulan tarihi eserlerimiz bulunuyor.

TÜRKİYE'YE İADE EDİLEN BAZI TARİHİ ESERLER

Afyonkarahisar Tatarlı Tümülüsünün Mezar Odasına ait Ahşap Parçalar

İade Eden Ülke: Almanya (2010)

M.Ö 450 yıllarına tarihlendi.

Boğazköy Sfenksi

İade Eden Ülke: Almanya (2011)

Boyu 258 cm, ağırlığı 1.700 kg olan Boğazköy Sfenksi M.Ö 1300 yıllarına, Hitit İmparatorluk Dönemi'ne tarihlendi.

Yorgun Herakles Heykeli

İade Eden Ülke: ABD (2011)

Heykelin alt kısmı Perge Örenyeri'nden 1980'de çıkarıldı. Üst kısmının ise Boston Güzel Sanatlar Müzesi'nde olduğunun öğrenilmesi üzerine iade çalışmaları 1990'da başladı.

Truva Eserleri

İade Eden Ülke: ABD (2012)

Erken Tunç Çağı'na tarihlenen eserler 24 parça altın takıdan oluşuyor.

Orpheus Mozaiği

İade Eden Ülke: ABD (2012)

Roma dönemine ait mozaik, Antik Yunan mitolojisinde müzik, şiir gibi kavramlarla özdeşleştirilen ozan Orpheus'un vahşi hayvanları ehlileştirme sahnesi yer alıyor.

Kanatlı Denizatı Broşu

İade Eden Ülke: Almanya (2013)

Uşak Müze Müdürlüğü'nden sahtesiyle değiştirilerek Almanya'ya kaçırıldı.

Aksaray Ulu Camii Minber Kapısı Kanatları

İade Eden Ülke: ABD (2013)

Minber kapısının kanatları 1998'de yerinden sökülerek götürüldü. Kapı kanatları, Interpol'ün aranan tarihi eserler listesinde yer alıyordu.

At Gemi

İade Eden Ülke: ABD (2014)

Roma dönemine tarihlenen at koşum parçası M.S 2'nci yüzyıla tarihlendi.

Yortan Kabı

İade Eden Ülke: Avustralya (2014)

M.Ö. 3 bin yıllarına tarihlendi. Truva, Semahöyük, Beycesultan, Afyon - Kusura, Aphrodisias gibi merkezlerdeki kazılarda benzerlerine rastlandı.

Türk Bayrağı

İade Eden Ülke: İngiltere (2014)

208cm x 169 cm ebatlarındaki Türk bayrağı iki ayrı kumaşın ortadan dikilerek bir araya getirilmesiyle oluşturuldu.

I.Dünya Savaşı esnasında, Şam şehrindeki Osmanlı Karargâhı'nın İngiliz kuvvetlerince işgal edilmesinin ardından gönderden indirilerek İngiliz General Edmund Allenby tarafından büyük dedesi Başçavuş Edgar Turner'e teslim edildi.

Boğa Figürini

İade Eden Ülke: Avusturya (2015)

M.Ö 3000 - M.Ö 1200 Tunç Çağı'na ait olup pişmiş topraktan yapılmış olup 9 cm yüksekliğinde ve 7 cm enindedir.

Sarık

İade Eden Ülke: İngiltere (2016)

Osmanlı İmparatorluğu dönemine ait olup ipekten yapıldı.

İnsan Kemiği

İade Eden Ülke: Avustralya (2017)

Gelibolu Yarımadası'ndaki açık mezarlardan alınarak yasa dışı olarak ülke dışına çıkarıldı.

Altın Taç

İade Eden Ülke: İskoçya (2018)

M.Ö. 4'üncü yüzyıla tarihlendi.

Çingene Kızı

İade Eden Ülke: ABD (2018)

2000 yıllık olan mozaik 50 yıl aradan sonra Türkiye'ye döndü

Antik Taş Yazıt

İade Eden Ülke: İtalya (2019)

1800 taş yazıt, 1997'de İtalya'da bir antika tüccarına yapılan baskında ele geçirilmişti.

Saraçhane Kökenli Kafatası Parçası

İade Eden Ülke: İngiltere (2019)

İstanbul Saraçhane semtinde yürütülen arkeolojik kazılarda ortaya çıkarılıp yasa dışı yollarla ülke dışına çıkarıldı.

Tunç Boğa Arabası Modeli

İade Eden Ülke: İngiltere (2020)

M.Ö 2 - 3 bin yıllarına tarihlendi.

YURT DIŞINDA BULUNAN TÜRKİYE'YE AİT BAZI TARİHİ ESERLER

Zeus Sunağı / Zeus Altarı

Bulunduğu Ülke: Almanya

Helenistik Dönemi'nin en görkemli eserlerinden biri.

Alman mühendisler tarafından Berlin'e götürüldü.

Nereidler Anıtı

Bulunduğu Ülke: İngiltere

M.Ö 400 yıllarına tarihlendi.

Charles Fellows tarafından 1840'da bulundu.

Halikarnas Mozolesi Frizleri

Bulunduğu Ülke: İngiltere

Mozole, dünyanın 7 harikasından biri olarak kabul ediliyor.

İhtiyar Balıkçı Heykeli

Bulunduğu Ülke: Almanya

1904'de Fransız arkeolog tarafından bulundu.

Athena Tapınağı Propylon Girişi

Bulunduğu Ülke: Almanya

M.Ö 190'lı yıllara tarihlendi.

Knidos Aslanı

Bulunduğu Ülke: İngiltere

1858 - 1859 yıllarında Knidos'taki kazılarda bulundu. Uzunluğu 3.01 metre, yüksekliği 1.80 metre ve genişliği 1.17 metre olan heykel Geç Klasik ve Hellenistik Dönem'e ait bazı aslanlarla özdeşleşiyor.