Parayla değil zamanla
Zumbara; para yerine zamanın kullanıldığı, yetenek ve tecrübelerin paylaşıldığı topluluk
Pınar ERBAŞ / HT PAZAR
Ayşegül Güzel ve Meltem Şendağ, Boğaziçi Üniversitesi'nde uluslararası ticaret okurken tanışmış iki arkadaş. Sonra biri İrlanda'da diğeri ispanya'da çalışmaya başlıyor. Hayatları işte geçiyor ve bir süre sonra bu kafalarını kurcalamaya başlıyor. Bu arada Ayşegül Güzel, bir şey görüp dikkat kesiliyor: Adı zaman bankası; dünyada 35 ülkede kullanılan bir sistem. Yurtdışında, küçük topluluklarda insan ilişkileri ve güveni güçlendirmek için kullanılıyor. Bu sistemi Türkiye'ye taşımak istiyorlar. Zumbara böyle doğuyor.
Farkıysa bu işi web ortamına taşımaları. İşleyiş kısaca şöyle: Ben birine 2 saat fotoğrafçılığa giriş dersi veriyorum. O da karşılığında bana ödeme yapıyor, ama parayla değil zamanla. Ben kazandığım bu saatleri kumbarama atıyorum ve ihtiyacım olduğunda çıkarıp mesela 1 saati ile sitedeki başka birinden web sitesi geliştirme hakkında bir danışmanlık alıyorum, diğer 1 saati ile yine başka birine evimdeki avizeleri taktırıyorum. Bu şekilde aylık 1000 saatten fazla servis değişimi oluyor. 15.000'den fazla üyeleri var. İşte Ayşegül Güzel'den detaylar...
Ekonomi okuyup sonra parayı ve ekonomik düzeni baltalayacak bir şey mi kurdunuz?
Pek sayılmaz. Zumbara ekonomik düzeni kötüleyip değiştirmektense, algılarımızı, önceliklerimizi, korku ve endişelerimizi keşfetmeyi sağlayan bir yolculuk.
'DERT DİNLERİM'
Peki gerektiğinde evime çağırdığım ya da hizmet almak için bir yerde buluşacağım kişiye nasıl güveneceğim?
Sistem tamamen saydam. Kişinin profilinde paylaşımlardan aldığı yorumları ve değerlendirmeleri görebiliyorsunuz. Bir sorunla karşılaşılırsa "raporlama" opsiyonu var.
İnsanlar genelde ne tür hizmetler almak istiyor?
Dil pratiği, bilgisayar tamiri, senaryo yazımı, photoshop, seramik tasarımı, dans dersleri, derslerde yardım, renklere göre karakter analizi, yoga, CV hazırlama vs.
Hizmet hanelerine "Dert dinlerim" yazan bile varmış. Başka uç örnekler var mı?
Göktaşı yağmuru izleme, boğazda tekneye binme, samandan ev yapma, anaokullarına oyun yazma...
Yetkinlik arıyor musunuz? Fransızca dersi veriyorum demek için eğitimini mi almak gerekiyor?
Hayır. Vereceğiniz hizmeti severek yapıyor olmanız en büyük öncelik. Ayrıca servis tecrübenizi açıklamak için cevaplanmasını istediğimiz sorular var. Bunlar o servisle ilişkiniz, tecrübeniz gibi konularda ip uçları veriyor.
'Hizmet vermek isteyen almak isteyenden çok'
Ya herkes hizmet almak isteyip karşılığında hizmet vermek istemezse...
Durum bunun tam tersi. Almak isteyenlerin sayısı vermek isteyenlerden az. Kendi kendimize yetmek zorunda olduğumuz algısının sürekli bizlere pomplandığı bir dünyadayız.
Parayı kaldırınca insanların genel davranışlarında bir değişiklik oluyor mu?
Kesinlikle evet. Bu Zumbara'nın en heyecanlı kısmı. Yapmayı sevdiğimiz şeyleri başkasına vermeye gönüllü olunca tamamen farklı bir ilişki modeli, bir bağ ortaya çıkıyor. Bu bağ arkadaşlığa, güvene, parçası olmak istediğimiz bir topluluk ilişkisine dönüşüyor.
