Burun kanaması neden olur? Burun kanaması tehlikeli midir?
Burun kanaması, her yaşta insanın başına gelebilir ve farklı nedenleri vardır. Burunda çok küçük damarlar bulunur ve bunlar ufak bir darbeyle kanayabilecek kadar hassastır. Peki, burun kanamasının nedenleri neler? Burun kanaması tehlikeli midir? İşte detaylar...
Kendi kendinize tedavi edebileceğiniz ve oldukça yaygın rastlanan burun kanamaları, burnun bir ya da her iki deliğinden birden kan gelmesidir. Hafif ya da yoğun bir kanama şeklinde görülebilir ve birkaç saniye ile 10 dakika arasında bir süre devam edebilir.
Burun kanamasının tıptaki adı 'epistaksis'tir. Her yaşta insanın başına gelebilir ve farklı nedenleri vardır. Burunda pek çok küçük damar bulunur ve bunlar en ufak bir darbeyle kanayabilecek kadar hassastır. Kanamalar burnun ön tarafında (anterior) ya da arka tarafından (posterior) kaynaklanır. Anterior burun kanaması alerji, nezle ya da ufak bir yaradan dolayı olabilir ve hafiftir. Genellikle evde tedavi edilebilir. Öte yandan daha çok yetişkinlerde görülen, yüksek tansiyon, tümör ya da ilaç kaynaklı olabilecek posterior burun kanamaları tıbbi müdahale gerektirebilecek, ciddi kanamalardır.
KURU HAVA
Burun kanaması nedenleri üzerine kafa yorarken hemen akla gelmeyebilir ama kuru hava en çok rastlanan burun kanaması nedenleri arasındadır. Kuruyan burun zarları, kanama ve enfeksiyonlara karşı hassaslaşır. Çok soğuk havalarda burun mukozasının kuruyup çatlaması sonucu, kişilerde burun kanaması görülebilir.
DARBELER, YARALANMALAR, KIRIKLAR
Pek çok burun kanamasında, kanamanın sorumlusu farklı şekillerde oluşan darbe veya yaralardır. Bunlara bir çocuğun burnuna bir cisim sokmaya çalışması ya da bir yetişkinin sürekli burnunu karıştırması örnek verilebilir. Özellikle küçük çocuklar burunlarını kurcalamaya bayılırlar ve burnu koruyan tabakayı tahriş ederler. Bu nedenle çocuklarda burun kanamalarına sık rastlanır.
Kaza ya da kavga sonucu burna alınan şiddetli bir darbe sonucu oluşan kırıklar da burunda şiddetli bir kanamaya ve şekil bozukluğuna neden olabilir. Çok nadir olarak, burun kanaması kafatasında başka bir yere alınan darbeden kaynaklanır. Burun veya diğer yüz ameliyatlarından sonra da burun kanamasına rastlanabilir.
BURUN KEMİK EĞRİLİĞİ
Burun eğriliğinin tıptaki adı 'septum deviasyonu'dur. Bu terimi duymadıysanız bile, çoğu kez estetik ameliyatlara mazeret olarak gösterilen 'deviasyon' ameliyatını duymuş olabilirsiniz. Burun delikleri arasında yer alan ince duvar, ideal olarak burnun merkezindedir ve her iki burun boşluğunu eşit şekilde ayırır. Ancak birçok kişide bu bölme, bir tarafa doğru eğik olabilir ve burun boşluklarından birini daraltır. Bu şekilde burnun bir tarafındaki hava akışı azalır, nefes almakta zorlanma ve burun kanaması gibi çeşitli semptomlar görülür. İnce burun duvarındaki kuruma, kanamaya karşı burnu hassaslaştırır.
SÜMKÜRME
Tıkalı burnumuzu açıp rahatlamak için var gücümüzle sümkürmeye çalıştığımızda, ne yazık ki rahatlamak yerine bir de çatlayan burun damarlarından kaynaklanan kanamaya yol açabiliriz. Çocuklarda ve yetişkinlerde güçlü bir sümkürme nedeniyle burun kanaması sık görülür. Burun tıkanıklığı ne kadar rahatsız edici olsa da, sümkürürken burnu fazla zorlamamakta fayda var.
SOLUNUM HASTALIKLARI
Sinüzit iltihabı ve saman nezlesi burun kanamalarına yol açabilir. Soğuk algınlığı veya grip benzeri daha ciddi bir solunum enfeksiyonu da kanamaya neden olabilir. Bu durum daha çok, burun içinde mukozanın kuruması ve kabuk oluşturmasından kaynaklanır. Öksürük, hapşırma, sümkürme gibi nedenlerden dolayı kabuk çatlar ve yara oluşur. Bu da kanamaya yol açar.
İLAÇLAR VE KİMYASAL NEDENLER
Burun spreyleri ya da kokain gibi yasa dışı uyuşturucuların sürekli kullanılması burun kanaması nedenleri arasındadır. Özellikle reçeteli kan inceltici ilaçlar ya da reçetesiz satılan aspirinler de bu konuda sorun yaratabilir. Başka ilaç türleri de, nadir de olsa burun kanaması yapabilir. Endüstriyel ortamlarda kullanılan kimyasalların da burun kanamasına yol açtığı görülür. Burun kanamanızın nedensiz olduğunu düşünmeden önce sık kullandığınız ilaçları veya kimyasalların yoğun olarak solunduğu bir ortamda bulunup bulunmadığınızı gözden geçirin.
PIHTILAŞMA HASTALIKLARI
Hemofili gibi kanın pıhtılaşmaması ile ilgili hastalıkları olan kişilerde, durup dururken burnun kanaması sık karşılaşılan bir durumdur. Pıhtılaşma ile ilgili sorunlarda, kanın pıhtılaşmasını sağlayan faktörlerde eksiklik vardır ve vücut kendi kendini onarmak için gerektiği gibi kanamayı durduramaz. Uzun süreli kanamalar, ansızın ortaya çıkan kanamalardan sonra veya nedensiz büyük ve koyu renk morluklar, iç kanamadan kaynaklanan eklem ağrısı ve şişlikleri hemofilinin diğer belirtileri arasındadır.
Yaşlı kişilerde, kanın pıhtılaşması uzun sürebileceğinden, kan kaybına bağlı olarak burun kanaması tehlikeli bir durum haline dönüşebilir.
HİPERTANSİYON
Burun kanaması hipertansiyon belirtileri arasında yer alır. Vücuttaki su ve tuz oranları, böbrek, sinir sistemi ve kan damarlarının durumu ve farklı vücut hormonlarının seviyeleri, tansiyonu etkileyebilir. Fazla stres altında olanlar, şeker hastaları, obezler, aşırı tuz tüketenler, sigara veya alkol alışkanlığı bulunanlar ve ailede yüksek tansiyon hastası olan kişiler daha çok risk altındadır. Ancak bazı hastalarda hipertansiyonun ana nedeni anlaşılamayabilir. Hipertansiyon çoğu kez belirti göstermez. Ancak ciddi baş ağrıları, bulantı ve kusma veya burun kanamaları hipertansiyonu işaret ediyor olabilir.
K VİTAMİNİ EKSİKLİĞİ
Vücut sağlığını doğrudan etkileyen beslenme ile burun kanaması arasında bir bağ olabileceğini duymak sizi şaşırtabilir. Ancak K vitamini eksikliğinin basur, diş etleri kanaması gibi başka sorunların dışında, burun kanamasına da neden olduğu bilinmektedir. K vitamini kan pıhtılaşmasını kolaylaştırır. Yumurta sarısı, tereyağı, süt, peynir, marul, bamya, brokoli, kabak, lahana, ıspanak, yeşilbiber, kırmızı et, pirinç, muz, kivi, şeftali ve çilekte K vitamini bulunur.
BURUN KANAMASININ DİĞER NEDENLERİ
Karaciğer Hastalıkları
Alkol
Tümörler (ender olarak görülür)
BURUN KANAMASI NE ZAMAN TEHLİKELİDİR?
Alınan tedbirlere rağmen (kanaması olan kişi dik oturtulur, baş hafifçe öne eğik durmalıdır, burnun ön kısmı, her iki yanından yavaşça , tek elin baş ve işaret parmağıyla sıkıştırılır) kanama durmuyor ve 10 dakikadan fazla bir süredir devam ediyorsa,
Çok şiddetli bir kanama varsa,
Kanama nefes almayı engellemeye başladıysa,
Kanama durduktan kısa bir süre sonra tekrar başlıyorsa,
Burun kanaması çok sık tekrarlamaya başladıysa,
Kan inceltici ilaçlar kullanılıyorsa ya da kan pıhtılaşmasına neden olan bir rahatsızlık varsa,
Şiddetli bir darbe sonrası burun kanamaya başladıysa,
Burun kanamasına yüksek ateş, kalp çarpıntısı, fenalık geçirme hissi ya da vücutta başka bir kanama gibi diğer anormal belirtiler de eşlik ediyorsa, mutlaka bir doktora veya en yakın sağlık kuruluşuna başvurmanız önerilir.
