Enflasyon tek haneye nasıl iner?

Adım Adım Ekonomi Trabzon-İş Dünyası Buluşması'na katılanHazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak"Önümüzdeki dönemde mevsimsel koşullar ve yapısal tedbirlerle eylül ayı gibi tek haneli rakamları göreceğiz. İkinci çeyrekle birlikte olumlu gelişmeleri göreceğiz. En kötüsü geride kaldı” diye konuştu.

Şubatta cari açığın 17, Nisanda 13 milyar dolara ineceğini ve“yaz aylarında Türkiye’nin cari fazla süreceğine gireceğini”belirten Bakan Albayrak, geçen yılın ağustos ekim ayları arasında 6-7 TL’den döviz alanlar için,“(kurda yükselişi) daha çok beklersiniz”dedi.

İLK ÇEYREKTE 3 ÇEYREKLİK KAYNAK

-Bu arada Hazine’nin dün yeni eurobond ihracına çıktığı açıklandı. 10 yıllık dolar eurobondu Hazine’nin bu yılki dördüncü dış borçlanması oluyor. Ocak’ta 2 milyar dolar ve 1.25 milyar Euro, şubatta 2 milyar dolar sukuk ihraç edenHazine iki ayda 5.4 milyar dolarlık dış borçlanma yaptı.

-Son borçlanmanın da asgari 1 milyar dolar civarında olması beklenir. Böyleceyılın ilk çeyreğinde Hazine 6.5 milyar dolarlık dış kaynak sağlayacak. Bu yıl 8 milyar dolar dış kaynak amaçlayan Hazine ilk çeyrekte hedefin dörtte üçünü gerçekleştirmiş olacak.

-Bakan Albayrak da konuşmasında bu konuya değindi ve“Türkiye Hazinesi’nin parası bol, çok rahat, hatta 2019 borçlanmasını bitirdik, uygun maliyetle gelen varsa bakarız”dedi.

ENFLASYON DÜŞÜŞÜNE DESTEK

-Bakan’ın enflasyon konusunda tarih vermesini önemli buldum. Geçen yılı yüzde 20.30’la bitiren enflasyonun bir ekonomik durgunluk yılında bile 4.4 puan gerilemesinin hedeflenmesini naif bulmuştum. Şimdi bu söylemle taşlar biraz daha yerine oturuyor.

-Öyle ya, yurtiçi talep zaten durgun. Talep kaynaklı enflasyonist baskının azalması beklenir.

-Döviz kurunda enflasyonu sıçratacak düzeyde bir artışı Bakan beklemiyor. Hatta bu beklenti içinde olanlara“siz daha çok beklersiniz”diyor. Çünkü ekonominin yavaşlamasıyla cari açık da düşüyor, hatta cari fazlaya dönüleceğini söyledi.

-Petrol ve emtia fiyatlarında enflasyonu çığırından çıkartacak bir artış beklenmiyor.

-Sebze ve gıda fiyatları daha ne kadar artacak diye sormak lazım.Şimdiye kadar iki yıl üst üste çok yüksek artışlar yaşamadık.Geçen yıl tarım üretiminin zayıf olduğu bir yıldı. Eğer tarımda yeni bir yok yılı yaşamayacaksak, gıdanın enflasyona yapacağı katkının biraz olsun normalleşmesini beklemek gerek.

NEDEN DAHA AŞAĞI DÜŞMESİN?

-Aşağı yukarı böyle geçmesi beklenen bir yılda zaten yüzde 25.24’le tepe yapmış ve yüzde 20’nin altına inmiş bir enflasyon neden yüzde 15.9’dan daha aşağıya düşmesin?

-Bakan’ın dünkü açıklamalarından sonra rakamlara yeniden baktım. Eğerhükümet seçim sonrası zamlarını makul düzeyde tutarsa eylül ve ekim aylarında enflasyon pekala tek haneli rakamlara düşebilir.

-Bunu gösterebilmek için aşağıya bir tablo koyduk. Tabloda şubat ayına kadar enflasyonun aylık ve yıllık bazda gerçekleşmeleri yer alıyor. Marttan itibaren her ay enflasyonun yüzde 1 artacağını varsaydık.

-Elbette bazı aylar yüzde 1’in altına kalınacak, bazı aylar da üstüne çıkılacak. Ama yüzde 1 aylık artış yıllık yüzde 12 enflasyon demek ve yüzde 15.9 hedefi yüksekse bu da makulü denilebilir.

-Aylık yüzde 1’le gittiğimizde hazirana kadar enflasyon yüzde 17-19 aralığında seyrediyor. Yaz aylarında yüzde 15-16 oranlarına iniyor.

GERİLEMENİN TEMEL FAKTÖRÜ

-Tek haneye düşüş ise eylülde yüzde 9.3 ile gerçekleşiyor. Ekim ayında düşüş biraz daha devam ederek yüzde 7.5’e kadar iniyor.Kasım ve aralıkta enflasyon yeniden çift haneye yükseliyor.

-Bu hesabın önce yüksek baz etkisinin devreden çıkmasına, sonra düşük baz etkisinin devreye girmesine dayanıyor.Eylülde enflasyonu tek haneye geriletecek temel etken yüzde 6.30’luk Ekim 2018 enflasyonu.Yıllık hesaptan bu oran çıkıp yerine yüzde 1 gelince bir ayda 5.3 gerileme meydana geliyor. Enflasyon yüzde 15’ten 10’un altına iniyor.

-Ekim 2018 enflasyonu da yüzde 2.67 ile yüksek düzeyde. Bu rakam da endeksten çıkıp yerine yüzde 1 geldiğinde enflasyon 7.5’e kadar iniyor. Sonraki 2 ay ise baz etkisi tersine çalışıyor.

-Hükümetin ekonomiye yapabileceği en büyük katkı düşük tek haneli enflasyona ulaşmak ve orada istikrarı sağlamaktır.