Kanuna göre, hizmet akdiyle çalışanların haftalık çalışma süresi 45 saat. Haftalık 45 saati aşan çalışmalar fazla çalışmaya giriyor. Fazla çalışan işçilerin çoğu, paralarını alamıyor. Aile, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı müfettişleri, programlı ve program dışı denetimlerinde fazla çalışma ücretlerinin ödenip ödenmediğine ilişkin de inceleme yapıyor. Fazla çalışma ücretini alamayanlar şikâyette bulunduğunda da denetim konusu yapılıyor.
Sözleşmesinde fazla mesailerin ücrete dahil olduğuna dair hüküm bulunmayanlar, haklarını daha kolay alabiliyor. Sözleşmede, fazla mesailerin ücrete dahil olduğu ifadesi bulunanlar veya bordro imzalatılırken “fazla mesai ücretlerimi aldım” şeklinde beyanı alınan işçiler mağduriyet yaşayabiliyor.
İş Kanunu’na göre 45 saat olan çalışma süresi, haftanın 6 günü çalışılan işyerlerinde günde 7.5 saat olarak uygulanıyor. Haftada beş gün çalışılan işyerlerinde ise günde 9 saat çalışma yapılabiliyor. İşçi ve işveren anlaşırsa haftalık normal çalışma süresi, haftanın çalışılan günlerine, günde 11 saati aşmamak koşuluyla dağıtılabilir. Bu durumda, iki aylık süre içinde işçinin haftalık ortalama çalışma süresi, 45 saati aşamaz. Bu şekilde denkleştirme yapılan işyerlerinde, haftalık ortalama çalışmalar 45 saati aşmadıkça fazla çalışma ücreti ödenmez. Haftalık ortalama 45 saati aşan çalışmalar için ise fazla çalışma ücreti ödenmesi gerekir.
GÜNLÜK 11, YILLIK 270 SAATE DİKKAT
İşveren ile imzaladığı sözleşmede “Fazla çalışma parası ücrete dahildir” şeklinde özel hüküm bulunanları veya bordroya “fazla çalışma ücretini aldım” şeklinde imza attırılan çalışanlar, günlük 11 saate kadar olan fazla çalışmanın parasını alamıyor. Ancak, günlük 11 saati, yıllık 270 saati aşan süreler için fazla çalışma ücretini alabilirler. İşveren ödemediği takdirde dava açarak talep edilebilir.
BEŞ YILLIK ZAMAN AŞIMI
Fazla çalışma alacakları için, diğer ücret alacaklarında olduğu gibi beş yıllık zaman aşımı süresi bulunuyor. On yıl boyunca çalıştığı işyerinde sürekli fazla mesai yapmış kişi, ancak dava açtığı tarihten geriye dönük son beş yıldaki fazla çalışmalarının parasını alabilir.
Fazla çalışma yaptığını ileri süren işçi, bu iddiasını ispat etmek zorunda. Tercihen, işverenle davalı olmayan iş arkadaşlarını veya komşu işyerlerinde çalışanları tanık olarak gösterebilirler. Ayrıca işyeri kayıtları, işyerine giriş çıkışı gösteren belgeler, iç yazışmalar delil olarak kabul ediliyor.
İşyeri dışında çalışan kişiler, işlerinin saat kaçta bittiğini işverenine veya amirine elektronik postayla bildirerek sakladıklarında, ileride delil olarak gösterebilirler.
İşçilerin fazla çalışma, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının yazılı belgelere ve işyeri kayıtlarına dayanması halinde, mahkemeler kararlarını bu kanıtlar üzerinden veriyor. Yazılı bir kanıt olmadığı için sadece tanıkların anlatımlarına dayanarak fazla mesai tespiti yapılıyorsa mahkemeler yüzde 25-30 oranında hakkaniyet indirimi yapabiliyor.
FAZLA ÇALIŞMA SÜRELERİNİN HESABI
Fazla mesai hesabında yarım saate kadar olan süreler 30 dakika, yarım saati aşan süreler ise 60 dakika kabul ediliyor. 1 saat 10 dakika fazla mesai yapan kişinin 1 saat 30 dakika çalıştığı; fazladan 40 dakika çalışanların da 1 saat fazla mesai yaptığı hesaplanıyor.
Fazla çalışılan süreler için işçilere saat başına, normal saat ücretinin yüzde 50 fazlasıyla ödenmesi gerekir. Bir saatlik normal çalışma ücretinin 15 lira olduğu işyerinde, bir saatlik fazla çalışma için 22.5 lira ödenir.
Geriye dönük fazla mesai ücretleri hesaplanırken, son ücret değil, çalışılan dönemdeki ücret esas alınıyor. Her dönemin fazla mesai ücreti ayrı ayrı hesaplanıyor.
İşçi kabul ederse fazla çalışma karşılığı ücret almak yerine fazla çalıştığı her saat başına bir saat 30 dakika izin yapabilir. Beş saat fazla çalışması bulunan işçi, bir gün izin yapabilir. İşçi bu izin hakkını 6 aylık süre içinde herhangi bir tarihte kullanabilir.
Haberturk.com ekibi olarak Türkiye’de ve dünyada yaşanan ve haber değeri taşıyan her türlü gelişmeyi sizlere en hızlı, en objektif ve en doyurucu şekilde ulaştırmak için çalışıyoruz. Yoğun gündem içerisinde sunduğumuz haberlerimizle ve olaylarla ilgili eleştiri, görüş, yorumlarınız bizler için çok önemli. Fakat karşılıklı saygı ve yasalara uygunluk çerçevesinde oluşturduğumuz yorum platformlarında daha sağlıklı bir tartışma ortamını temin etmek amacıyla ortaya koyduğumuz bazı yorum ve moderasyon kurallarımıza dikkatinizi çekmek istiyoruz.
Sayfamızda Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına ve evrensel insan haklarına aykırı yorumlar onaylanmaz ve silinir. Okurlarımız tarafından yapılan yorumların, (yorum yapan diğer okurlarımıza yönelik yorumlar da dahil olmak üzere) kişilere, ülkelere, topluluklara, sosyal sınıflara ırk, cinsiyet, din, dil başta olmak üzere ayrımcılık unsurları taşıması durumunda yorum editörlerimiz yorumları onaylamayacaktır ve yorumlar silinecektir. Onaylanmayacak ve silinecek yorumlar kategorisinde aşağılama, nefret söylemi, küfür, hakaret, kadın ve çocuk istismarı, hayvanlara yönelik şiddet söylemi içeren yorumlar da yer almaktadır. Suçu ve suçluyu övmek, Türkiye Cumhuriyeti yasalarına göre suçtur. Bu nedenle bu tarz okur yorumları da doğal olarak Haberturk.com yorum sayfalarında yer almayacaktır.
Ayrıca Haberturk.com yorum sayfalarında Türkiye Cumhuriyeti mahkemelerinde doğruluğu ispat edilemeyecek iddia, itham ve karalama içeren, halkın tamamını veya bir bölümünü kin ve düşmanlığa tahrik eden, provokatif yorumlar da yapılamaz.
Yorumlarda markaların ticari itibarını zedeleyici, karalayıcı ve herhangi bir şekilde ticari zarara yol açabilecek yorumlar onaylanmayacak ve silinecektir. Aynı şekilde bir markaya yönelik promosyon veya reklam amaçlı yorumlar da onaylanmayacak ve silinecek yorumlar kategorisindedir. Başka hiçbir siteden alınan linkler Haberturk.com yorum sayfalarında paylaşılamaz.
Haberturk.com yorum sayfalarında paylaşılan tüm yorumların yasal sorumluluğu yorumu yapan okura aittir ve Haberturk.com bunlardan sorumlu tutulamaz.
Haberturk.com yorum sayfalarında yorum yapan her okur, yukarıda belirtilen kuralları, sitemizde yayınlanan Kullanım Koşulları’nı ve Gizlilik Sözleşmesi’ni peşinen okumuş ve kabul etmiş sayılır.
Bizlerle ve diğer okurlarımızla yorum kurallarına uygun yorumlarınızı, görüşlerinizi yasalar, saygı, nezaket, birlikte yaşama kuralları ve insan haklarına uygun şekilde paylaştığınız için teşekkür ederiz.