Göç etmek için doğdular: Chelsea altyapı oyuncuları...

Roman Abramovich'in 2003'te 140 milyon sterlinlik bedelle satın almasından sonra Chelsea, uzun bir süre futbol kamuoyunun tartışmalı kulüplerinden biri oldu. Yıldız oyuncu transferleriyle kulübün çehresini değiştiren milyarder kimilerince futbolun doğasını aykırı işler yapıyordu. 1905 yılında kurulan ve asırlık tarihinde Abramovich'ten önce sadece 1 lig şampiyonluğu elde eden Chelsea, Rus milyarderin yatırımından sonra İngiltere'nin en başarılı kulüplerinden birine dönüştü.

Londra temsilcisi genellikle para saçmasıyla anılırken 2013'ten bu yana transferde farklı bir politika izlemeye başladı. 2004-05 sezonunda 160 milyonu aşkın bonservis bedeli ödeyen Chelsea, o sezon transferde döneminde 163 milyon Euro zarar ederken 2014-15'ten bu yana geçen 6 sezonda toplamda 96 milyon Euro zarar etti. O tarihten itibaren oyuncu satışından tam 750 milyon Euro gelir elde etti.

Londra temsilcisi uzun yıllardır sanıldığı gibi sadece yıldız transferi yapmıyor. Dünyanın dört bir yanında oyuncular izliyor, gelecek gördükleri genç yetenekleri altyapısına katmak için tereddüt etmiyor. Henüz ergenlik çağında olan 'bilinmedik' futbolcuları milyonlarca Euro bonservis bedeliyle transfer ederek gelecek yatırımı yapıyor. Bu politikası sonrasında da kadrosu hemen hemen her sezon oldukça şişkin bir vaziyet alıyor.

Şubat 2019'da 18 yaş altından küçük futbolcuların transferinde kural ihlali yaptığı gerekçesiyle önce iki dönem transfer yasağı cezası alan Chelsea, bu kararı CAS'a taşıdı ve Aralık 2019'da cezasını yarıya indirdi. Menajerliğe kulübün efsanelerinden Frank Lampard'ı getiren Chelsea, bu yasakla da birlikte gözlerini iyiden iyiye akademisine çevirdi ve meyvelerini de almaya başladı. Lampard, 2019-20 sezonu kadrosunda altyapısından yetişen 9 oyuncuya yer verdi. Bu oyunculardan Fikayo Tomori, Andreas Christensen, Reece James, Mason Mount, Callum Hudson-Odoi ve Tammy Abraham, ilk 11'de düzenli olarak yer buldu.

Madalyonun bir de diğer yüzü var. Yıllardır altyapısına İngiliz ya da yabancı birçok oyuncu transfer eden Chelsea, son sezon tam 49 oyuncusunu başka kulüplere kiraladı. Bu 49 oyuncunun 30'u A Takım için yeterli görülmeyen ya da istenmeyen oyunculardı. Abramovich'in yatırımının ardından akademinin başına getirilen Neil Bath ve ekibi yaklaşık 20 yıldır her sezon onlarca oyuncunun takibini, gelişimini ve kiralandığı kulüpteki durumunu takip ediyor. Yıllar süren çalışmaların ardından bugün iki farklı Chelsea'den söz ediliyor: Bildiğimiz Chelsea ve kiralananlar...

Google'a "Chelsea" ve kiralıklar anlamına gelen "Loans" yazarsanız negatif içerikleri görürsünüz. Hemen hemen her sezon onlarca oyuncuyu kiralayan bir kulübün imajının böyle olması da normal bir durum. Peki kazın ayağı öyle mi?

Chelsea, 2011 yılında Belçika ekibi Genk'ten Thibaut Courtois'yı yaklaşık 9 milyon Euro'ya transfer etti ve aynı yaz Atletico Madrid'e kiraladı. Diego Simeone'yle çalışan Belçikalı file bekçisi 3 yılın ardından dünyanın en iyi kalecilerinden birine dönüştü ve 2018 yazında 35 milyon Euro bonservis bedeliyle Real Madrid'e transfer oldu. Courtois kadar parlak geçmişi olmasa da Tomas Kalas, Çekya temsilcisi Sigma Olomouc'tan 2010 yılında transfer edildi. Çekyalı savunmacı aradan geçen 9 sezonda birçok kez kiralanmasının ardından 2,8 milyon Euro kârla Bristol City'ye satıldı. Chelsea açısından böyle 'Başarı'lı yatırımları okumak güzel ancak bir de beklenen gelişimi henüz gösterememiş oyuncular var.

"Ben gençken kulübün eski sportif direktörü Michael Emenalo beni Vitesse Arnhem'a (2015 yılında) kiralık göndermeye zorladı" diyor Izzy Brown. "Ben İngiltere'de kalmak ve ikinci lige kiralanmak istiyordum. Açıkçası İngiltere'den ayrılmaktan korkuyordum ancak sornadan farkına vardım ki Emenalo ne yaptığını biliyordu. Genç oyuncuysanız ve sizle ilgilenen birden fazla kulüp varsa Chelsea, gideceğiniz yer konusunda tercihi size bırakıyor"

SON 10 SENEDE 420 KİRALIK TRANSFER!

Chelsea 2009-10 yılında Hollanda'ya 3, Hırvatistan'a 1, İngiltere'deki kulüplere ise 17 kiralık oyuncu gönderdi. 2010-11'de İngiltere'deki rakam 19'a çıktı, Brezilya, Uruguay, Çekya, İskoçya'ya birer ve Hollanda'ya 3 oyuncu kiraladılar. 11-12'de kiralanan 22 oyuncunun 9'u İngiltere, 5'i Hollanda, 2'si Belçika, birer futbolcu ise İspanya, Almanya, Çekya, Galler, ve İskoçya'nın yolunu tuttu. 2012-13'te 39 oyuncu kiralanırken bu haritaya Portekiz ve Şili eklendi. 13-14'te 42 oyuncu kiralık gönderilirken Bosna, İtalya, Sırbistan ve Kolombiya da Chelsea'den oyuncu alan ülkeler arasına eklendi. 14-15'te 43 oyuncu kiralanırken bu ülkeler arasına Yunanistan katıldı, 2015-16'da Türkiye de Chelsea'nin kiraladığı 44 oyuncunun 2'sine ev sahipliği yaptı. 2016-17 sezonunda kiralanan oyuncu sayısı 49'a çıktı ve bir futbolcu Meksika'nın yolunu tuttu. 2017-18'de 45 oyuncu kiralık gönderildi, 2018-19'da bu sayı 54'e çıktı!

Küçük yaştan itibaren Chelsea altyapısında bulunan ve İngiltere 20 Yaş Altı Milli Takımı'nda da boy gösteren Dujon Sterling, salgın öncesinde Wigan'a kiralandı. "Küçükken birçok kulüpten teklif almıştım. Menajerim, annem ve ben Chelsea'nin en iyi seçenek olduğunu düşündük" diyor Sterling. "Kiralanma durumum olduğunda Chelsea, istersem yurt dışına da gidebileceğimi söyledi, İngiltere'de kalmayı tercih ettim"

ESKİ FUTBOLCULAR, GENÇLERİ TAKİP EDİYOR

Bu kadar oyuncu kiralayan bir kulübün, her oyuncuyu takip etmediğini düşünüyorsanız yanılıyorsunuz. "Gözden ırak olan, gönülden de ırak olur" sözü, Chelsea için pek geçerli görünmüyor. Bunu da ikinci ya da üçüncü şahıslar değil, kiralanan oyuncular söylüyor! Chelsea, eski oyuncuları Carlo Cuducini, Paulo Ferreira, Tore Andre Flo ve Claude Makelele'den oluşan bir ekiple kiralanan oyuncuların durumunu düzenli olarak takip ediyor.

Galler ekibi Swansea'de top koşturan 20 yaşındaki Conor Gallagher, parlak bir sezon geçirdi. Championship'te 36 maçta 6 gol 9 asistlik performansıyla bir orta saha olarak göz doldurdu. Gallagher'la sadece kiralık oyunculardan sorumlu ekip değil aynı zamanda A Takım antrenörleri hatta Frank Lampard da yakından ilgileniyor. "Daha önce de antrenörlüğümü yapan Joe Edwards'tan sürekli mesajlar alıyorum" diyor Gallagher. "Aynı zamanda Frank Lampard'dan benimle sürekli ilgileniyor. Tüm teknik kadro büyük destek veriyor"

Defalarca kiralanan ve en sonunda Watford'a satılan abisi Nathaniel Chalobah'ın izinden giden 20 yaşındaki Trevoh da Chelsea'nin sıkı takibinde olduğunu söylüyor. "Paulo Ferreira sürekli maçlarımı izlemeye geliyor" diyor Chalobah. "Kasım ayında bir maçta kırmızı kartla atılmıştım. Ferreira'yı gördüğümde biraz çekinmiştim ancak hareketleri oldukça güven vericiydi. Sadece başımı dik tutmamı ve çalışmaya devam etmemi istedi. Çalışmam için düzenli olarak videolar gönderirlerdi. Aynı pozisyonda oynadığımız için Jorginho'nun ve benim yaptıklarımdan oluşan kesitlerle onun futboluna da odaklanır, neleri geliştirmem gerektiğinin farkına varırdım"

Sterling, Wigan'da kiralıkken geçirdiği diz sakatlığının ardından tedavisini de Chelsea'de oldu. "Sakatlandığınızda kulübe geri dönersiniz" diyor Sterling. Burada kiralık ya da A Takım ayrımı yoktur, sakat oyuncularla birlikte çalışmalar yaparsınız. Ben Victor Moses'la birlikte çalışırdım. Sakatlıklarımız benzer olduğu için benzer çalışmalarımız vardı. Eğer tek başıma çalışsaydım, istenmediğimi anlardım. Chelsea de bunun tersini yapmaya çalışıyor."

SON 10 YILDA 21 KUPA KAZANANLAR KİRALANDIKLARI YERDE KÜLTÜR ŞOKU YAŞIYOR

Chelsea, alt yaş kategorilerinde İngiltere'nin en dominant kulübü. Son 10 yılda alt yaş gruplarında tam 21 kupa kazandılar. Onları geçebilen bir İngiliz takımı da olmadı. Peki altyapıda herkesten iyi olmak, profesyonel seviyede yeterli mi? Alt yaş gruplarında rakiplerine dominasyon kuran bu çocuklar, kiralık gittiklerinde ise tam olarak bir kültür şoku yaşıyor."

"Daha çok fiziksel bir fark" diyor Gallagher. "Altyapıdayken kendi yaşıtlarınızla oynuyorsunuz. Profesyonel düzeyde ise karşınızda bildiğin adamlar oluyor. Topu aldığınızda gevşek hareket edemezsiniz. Chelsea altyapısında sürekli olarak topa hakim olan bir oyun oynadık. Bu kolaydır. Ancak kiralandığınızda farklı takımlarda farklı anlayışlara adapte olmanız gerekiyor."

"Arada kalite ve seviye farkı olduğunu çok net şekilde görebilirsini" diyen Sterling de arada birçok fark olduğunun altını çiziyor. "Kiralandığım bu sezonda öğrendiğim en iyi şey her zaman yüzde 100 konsantre olmak. Championship'te üst düzey futbolcular var, en ufak dalgınlığınızda cezayı kesebiliyorlar. Fiziksel gelişim göstermemiz de zorunlu. Önceden maçın 60 dakikasını oynamam yetiyordu ancak Championship'te kondisyonumu 90 dakikaya göre ayarlamak zorundayım. Uzun süredir ciddi fiziksel antrenmanlar yapıyorum. Daha önce bunun farkına varmamıştım."

Burton'da kiralık olan Richard Nartey de başka bir farkındalığa dikkat çekiyor: "Kazanmak zorunda olan insanlarla oynuyoruz. Çünkü hepsinin bakmaları gereken aileleri var. Altyapıdayken daha az sorumluluk hissedersiniz. Profesyonelliğe adım attığınızda ise gerçek dünyayla karşılaşıyorsunuz."

CHELSEA YANLIŞ BİR POLİTİKA MI İZLİYOR?

Chelsea'nin bu politikası özellikle İngiltere'de çok eleştiriliyor. Altyapıya yapılan ciddi yatırımların, Frank Lampard öncesinde A Takıma katkı sağlamadığı şeklinde eleştiriler yapılıyordu. Transfer yasağından sonra bu algı kırılsa da futbolcuların bu konuda hissettikleri önemli. "Chelsea'nin politikası eleştiriliyor" diyor Plymouth Argyle'de kiralık olan 21 yaşındaki Josh Grant. "Altyapıdan yetişip üst düzey liglerde oynayan oyuncuların sayısına bakmak gerekiyor. Bu başlı başına bir başarıdır. Evet, Chelsea'de oynayamıyor olabilirsiniz ancak profesyonel futbolcu olma şansı sunuyor. Kiralanmanın oyuncuya yardım ettiğini düşünüyorum. Asıl amaç A Takıma çıkmak ancak gerçekçi olmak gerekirse bunu da çok az kişi başarabiliyor"

Altyapıdan yükselen ve genç oyuncuların fazla olduğu takımlara "kolej takımı" yakıştırması sadece Türkiye'de yapılmaz. İngiltere'de de belli jenerasyonlara benzer sıfatlar konulmuştu ancak bu kadar kalabalık ve birbirinden uzak bir oyuncu grubuna 'aile gibi' demek oldukça güç. Grant ise farklı düşünüyor: "Bunun parayla alakalı olduğunu düşünmüyorum. Gerçekten aile gibi bir ortam vardı. Onlar için oynamıyor olsanız da her zaman yardım etmek istiyorlar. Bu sadece futbolla sınırlı da değil"

Chelsea'nin Vitesse Arnhem'la kurduğu bağlantı da zaman zaman alay konusu oldu. Abramovich'in Vitesse'nin sahibi Alexander Chigirinsky'yle bağ kurmasının ardından iki kulüp arasında anlaşma sağlandı. Son 10 yılda Chelsea'den 28 kişi, Vitesse'nin yolunu tuttu. 2019'da Vitesse'ye kiralanan Jamal Blackman bu anlaşmanın alay konusu olmasına karşı. "Birçok futbolcu Vitesse'ye gitmek istiyordu" diyor 26 yaşındaki file bekçisi. "Eleştiren insanların unuttu bir şey var. Vitesse'ye kiralananlar, Ajax, PSV ve Feyenoord'a rakip olarak o standartta futbol oynama fırsatı elde ediyor. Vitesse'yi kendimizi geliştirme açısından fırsat olarak görüyoruz. Pozitif bir ortamın olduğu yerde futbol oynamak güzel bir şey. Güzel bir lig. Mount'un nasıl geliştiğine bakın"

21 yaşındaki kaleci Nathan Baxter da Chelsea'nin kiralama modeline sıcak bakıyor. "Bu tecrübelerle ilgili oalrak her zaman güzel şeyler söyleyeceğim" diyor Baxter. "Bana yardım etti, birçok oyuncuya yardım ediyor. Bu, altyapıdan A Takıma geçiş için bir basmak. Tecrübe kazanmanız için sürekli oynamanız gerekiyor. Kiralandığım süreçte 135 maça çıktım, birçok şeyi tecrübe ettim. Benimle irtibatlarını hiç koparmadılar, her zaman yanımda olduklarını hissettirdiler. Artık Chelsea için oynamaya hazırım"

TÜNELİN UCUNDA IŞIK VAR MI?

"Chelsea altyapısındaki yeteneklerden herkesin haberi vardı" diyor ilk maçına 2017'de çıkan Charlo Musonda. "Ancak fırsat bulmak oldukça zor. Barcelona'dan gelen Pedro, Brezilya'nın en iyi yeteneklerinden biri Willian'la henüz 19 yaşındayken mücadele etmek zorundasınız. Bu oldukça zor bir süreç"

2017'de Chelsea altyapısında antrenörlük yaptıktan soonra Derby'nin başına geçen Frank Lampard, Championship'te Chelsea altyapısından oyuncuların da olduğu kadrolarla mücadele etti. Fikayo Tomori ve Mason Mount, Lampard'la birlikte Chelsea'ye dönerken 41 yaşındaki menajerin yönünü akademiye çevirmesi hem altyapıdaki hem de kiralık durumdaki oyuncular için umut oldu. Gallagher, Sterling, Baxter ve Chalobah şu anda bitmekte olan sözleşmelerini uzatma için kulüple görüşmeler sürdürürken yine bu sezon forma şansı bulan Reece James, A Takıma yükselmesinin zor olmadığını düşünüyor.

"Başınızda gençlere güvenen bir idareci varsa fırsat bir gün gelecektir" diyor James. 2018'de Arsenal'i devirerek "Youth Cup"ı kaldıran Chelsea kadrosunun kaptanı olan James'in Crystal Palace'ın transferi son anlarda yattı ve bu sezon Avrupa'nın en iyi beklerinden birine dönüştü. "Siz kendinize inanıyorsanız, yeterince iyiyseniz bir gün A Takımda forma şansı bulursunuz"

Pandemi sonrasında futbol ekonomisinin daralacağı, kulüplerin transfer harcamalarından kısacağı ve altyapılarına yöneleceği modeller konuşuluyor. Transfer politikasını bir süre önce değiştiren ve Lampard'la da birlikte altyapısına önem veren Chelsea, yeşil sahada bunun tam karşılığını görmese de gelecek için umutlanma nedenleri de var. Yıllardır bir oraya bir buraya kiralanan futbolcuların da geçirdikleri tecrübe sonrası Chelsea vitriniyle birlikte profesyonel liglere adım atma şansı. Altyapıdan yetişen oyuncuların kaçı Premier Lig'de ya da Championship'te top koşturacak bilinmez ama çoğunun Chelsea'ye minnettar olduğu kesin.