‘İstanbul’a açık değil laparoskopik ameliyat gerek’

Aslı ÖZTÜRK / GAZETE HABERTÜRK

3 3.Uluslararası Kazısız Teknolojiler Konferans ve Sergisi bu yıl Kazısız Teknolojiler Derneği (AKATED) tarafından ilk kez İstanbul’da düzenlendi. Konferansta gelişmiş ülkelerin altyapı inşaat sektöründeki pazar payı ve Türkiye’de yeni gelişmeye başlayan sektörün durumuyla ilgili değerlendirmeler yapıldı.

Konferanstaki konuşmacılardan biri olan AKATED Başkanı Yasin Torun ile kazısız teknolojilerin İstanbul’da hangi oranda ve nerelerde kullanıldığını konuştuk. Kentteki 39 ilçe belediyesine konuyla ilgili sunumlar yaptıklarını söyleyen Torun, belediyelerde şu an için pilot uygulama aşamasında olunduğunu söyledi. Kazısız altyapı çalışmaları İstanbul’da İSKİ ve İGDAŞ tarafından ise aktif olarak kullanılıyor. Torun, İstanbul gibi altyapısı oldukça eski ve sorunlu şehirlerde özellikle yenileme çalışmalarının bu yöntemle çok daha sağlıklı ve zahmetsiz bir şekilde gerçekleştirilebileceğini, aynı zamanda bu teknolojiyle kazıların trafik üzerindeki olumsuz etkisinin de minimuma indirileceğini söylüyor.

■ Kazısız teknolojiler şehir hayatında ne avantajlar sağlıyor?

Bu teknoloji sayesinde artık yolları kazmadan, çukurlar açmadan, toz çamur gibi kirliliklere meydan vermeden, trafiği engellemeden ve gürültü kirliliğine neden olmadan her türlü altyapı sistemini döşemek ve bakımını yapmak mümkün.

■ Hiçbir yerin kazılmasına gerek yok mu?

Ne yapılacağına göre değişir. Bazı durumlarda hiç kazı yapmıyoruz. Fakat bazı durumlarda yerin altına ulaşım için yeterli olacak genişlikte çok küçük bir alanı kazıyoruz.

■ Yeni bir teknoloji mi yoksa biz mi Türkiye’de yeni duyduk?

Dünyada 1980’lerden beri kullanılıyor. Türkiye’de ise 2010’dan beri kullanılmaya başlandı.

■ Gelişmiş ülkelerde kazısız teknolojilerin kullanım oranı nedir?

Yüzde 51 oranında yoğun bir kullanım var. Şu an bu sektörde 7.6 milyar dolarlık bir pazar söz konusu. Türkiye’de ise henüz çok yeni olduğu için ancak yüzde 5’lik bir kullanımdan söz edebiliriz.

■ Bu oranı artırmak için ne yapmak lazım?

Öncelikle toplumun böyle bir teknolojiden haberdar olması gerekiyor. Bu sebeple de belediyeler, su idareleri, doğalgaz dağıtım şirketleri ve telefon şirketlerinin bu teknolojiyi öğrenmesi ve daha zahmetsiz olan bu yolu seçmesi lazım.

‘İSKİ’NİN 10 MİKRO TÜNEL ÇALIŞMASI VAR’

■ Türkiye’de hangi şehirlerde uygulama yapıldı?

İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Eskişehir, Antalya, Kocaeli ve Sakarya’da kazısız altyapı çalışmaları yapıldı. Ülkemizde kazısız teknolojiler açısından büyük bir pazar potansiyeli var. Türkiye’de, özellikle de İstanbul gibi kalabalık şehirlerde hayatı durdurmadan altyapı çalışmalarının yapılacak olması herkes için bir kazanç olacak.

■ Bu teknolojiyi yaygınlaştırmak için kentteki ilçe belediyeleriyle bir çalışmanız oldu mu?

Derneğimizin kurulduğu yıl Marmara Belediyeler Birliği ile bir protokol imzaladık. Etkinliklerimize kendileri de destek veriyor ve katılıyor. Belediyelere de bu konularda eğitim veriyoruz.

■ Peki İstanbul’daki altyapı sorunu için ideal yöntemin bu olduğunu söyleyebilir miyiz?

İstanbul’un en büyük sorunu altyapısının eski olması. Bu kadar hızlı büyüyen ve uzunca süre çarpık kentleşen bir şehrin altyapısına döşenen boruların teorideki ömrü pratikle örtüşmüyor. Şehirde sürekli bir inşaat durumu söz konusu. Altyapı zarar görüyor ya da planda olmayan bir yere yeni bir inşaat başladığında oranın altyapısını yenilemek gerekiyor.

■ Kazısız yenileme sayesinde çalışmaların trafik üzerindeki olumsuz etkisinden de kurtulmuş oluyor muyuz?

Açık kazı uygulamaları sırasında kullanılan inşaat makineleri öncelikle fazla karbon salımı yaparak havanın kirlenmesine sebep oluyor. Sonrasında ise hem iş makineleri hem de kazılan alanın yüzeyde geniş bir yer kaplaması sebebiyle zaten felç olan trafik daha da içinden çıkılmaz bir hal alıyor. Ancak bu sistemle 2 kilometre ötede küçük bir delik açarak uzun bir hat boyunca kimse fark etmeden boru döşemesi yapabiliriz.

■ İstanbul’da spesifik olarak bu teknolojinin kullanıldığı bir altyapı çalışması söyleyebilir misiniz?

İSKİ’nin devam eden 10’dan fazla mikro tünel çalışması var. Şu anda Kağıthane’den Bahçelievler’e bir içme suyu tüneli çalışması başlamak üzere. 2010’dan bu yana İstanbul’un her iki yakasında da onlarca çalışma mikro tüneller yardımıyla bitirildi. Bunlar kazılarak yapılsa İstanbul trafiği 10 kat daha çekilmez olurdu.

■ Doğalgaz boruları için de kullanılmaya başlandı mı?

İGDAŞ yatay yönlendirilebilir delgi kullanıyor. Bu Türkiye’de tercih edilen ikinci yöntem.

■ Telefon şirketlerinde, GSM operatörlerinde durum nedir?

Bütün bu şirketlerde fiber altyapı döşemeleri demin saydığım yöntemlerle gerçekleştiriliyor. Yapılan iş daha ince olduğu için döşemeler maksi değil mini makineler kullanılarak yapılıyor. Ama yöntem aynı.

■ Bu teknoloji aslında bir nevi laparoskopik ameliyat gibi geldi bana...

Evet, kesinlikle. Eskiden çalışmalar açık kalp ameliyatıyla yapılıyordu. Şimdi ise laparoskopik olarak gerçekleşiyor. Zaten İstanbul’un günlük konforunun bozulmaması için laparoskopik ameliyat olması lazım.