Gastrit belirtileri nelerdir? Gastritten nasıl kurtuluruz?

Yemekten önce veya sonra, uyku esnasında neredeyse günün her saati yaşantımızı çileye dönüştüren bir mide hastalığı olan gastrit. Peki gastritten kurtulmanın yolları nelerdir? Neler yapmalıyız?

Giriş: 06.01.2025 - 10:30 Güncelleme: 06.01.2025 - 10:30

Şiddetli ağrı ve yanma sorunu, çoğu kişi için çaresi olmayan sürekli ağrılara dönüşmüş durumda. Rahat bir şekilde istediği yemeği yiyemeyen insanlar, yeme içme konusundaki bu kısıtlamalardan dolayı psikolojik rahatsızlık da yaşayabilmektedir.

Gastrit, mide ülserlerine veya midede meydana gelen iltihaplı bir hastalıktır. Gastrit, mide mukozasının iltihaplanması sonucu oluşur ve mide içinde bulunan sıvıların pH dengesinin bozulmasına neden olur. Bu durum, mide içinde yüksek düzeyde asit üretimine ve midede ağrı, bulantı ve kusma gibi semptomların ortaya çıkmasına yol açar.

Gastrit, çeşitli nedenlerden dolayı ortaya çıkabilir, ancak en sık görülen nedenler arasında aşırı alkol tüketimi, stres, kötü beslenme alışkanlıkları ve bazı ilaçların yan etkileri yer alır. Gastrit tedavisi genellikle ilaçlar ve değiştirilen beslenme alışkanlıkları ile gerçekleştirilir.

REKLAM

Gastrit, temelde bağışıklık sisteminin mide zarını tehdit olarak algılayıp o bölgeye saldırmasıdır. Bağışıklık sistemi nedensizce değil bazı sebepler sonucunda tehdit olarak algılar ve zara inflamatuar hücreler gönderir. Mide zarını bir tehdit haline getirebilecek pek çok faktör vardır.

- Otoimmün rahatsızlıklar: Otoimmün hastalıklar kronik iltihaba neden olurlar. Bu hastalıklara tip 1 diyabet, sedef, Addison hastalığı gibi pek çok rahatsızlık örnek olarak verilebilir.

- Kimyasallar: Bazı ilaçların kullanımı gastrite neden olabilir. Kimyasallar ne kadar ve hangi sıklıkta tüketildiğine bağlı olarak akut veya kronik gastrit oluşumuna sebep olabilir. Yaygın olarak ağrı kesici, ateş düşürücü ve iltihap azaltıcı hapların fazla kullanılması ile olur.

- Travma: Vücutta travma oluşması beynin sindirim sistemine giden kanı azaltmasına ve hayati organlara yönlendirmesine yol açar. Bu da mide zarının savunma özelliğinin azalmasına sebep olur ve kimyasallara karşı savunmasız hale gelir. Vücutta cerrahi bir işlem uygulanması veya farklı travmalar aniden gelişen gastritin oluşumuna sebep olabilir.

REKLAM

- Enfeksiyon: Gastritin en yaygın nedenidir. Bakteriyel ve viral enfeksiyonlar akut gastrite neden olabilirken, H. pylori’nin sebep olduğu enfeksiyon kronik gastrite neden olabilir. H. pylori bakterisi peptik ülser hastalığına da yol açabilir. Bu bakteri midenin içinde yaşar, tahrişe ve iltihaba neden olur. Az rastlansa da mantar ve parazitlerde gastrit yapabilir.

Tüm bu nedenlere ek olarak kemoterapi ve radyasyon tedavisi alıyor olmak, gıda alerjileri, çölyak hastalığı ve safra reflüsü hastalığı gastritin nedenleri arasında sayılabilir.

Mide astarının iltihaplandığı gastrit sorununda, karnın üst bölgesinde midede yanma hissi ve ağrı,sırt ağrısı, hazımsızlık ve şişkinlik, bulantı, kusma, geğirerek gaz çıkarma ihtiyacı ve iştah kaybı belirtileri hakimdir. Midedeki ağrı ve yanma hissi özellikle yemek sonrasında ortaya çıkar.

Gastrit belirtileri şunları içerir:

- Mide ağrısı

- Mide yanması

- Hazımsızlık ve midede şişkinlik

- Sırt ağrısı

- Bulantı ve kusma

- İştahsızlık

- Geğirme isteği

- Mide astarında kanama oluştuysa kusmuk veya dışkıda kan

REKLAM

Hastaneye başvurduğunuzda doktorunuz yaşadığınız belirtileri dinledikten sonra emin olabilmek için bazı testler yaptırmanızı ister. Bu testler arasında kan testi, dışkı testi, üst GİS (gastrointestinal) endoskopisi ve görüntülenmesi, nefes testinden biri ya da birkaç tanesi olabilir. Kan testinde nedenler sorgulanabilir.

Dışkı testinde ise H. pylori bakterisinin varlığına ve midede kanama olup olmadığına bakılır. H. pylori bakterisinin olup olmadığını inceleyen bir diğer test ise nefes testidir. Bu testte hastaya bir kapsül yutturulur.

Belli bir süre sonunda bir kabın içerisine nefesi verilmesi istenir. Kabın içerisinde karbon tespit edilirse bakterinin varlığı anlaşılır. Üst GİS endoskopisinde ağızdan salınan kameralı bir boru ile mideye inilir ve o bölgeden inceleme yapılabilmesi için küçük bir parça alınır. Parça alınmadan önce bir ekrana yansıtılan görüntüler izlenir.

Bu test ile mide zarındaki erozyon ve ülser tespit edilebilir. Eğer görüntüleme ve endoskopi testi gerektirecek bir durum yoksa diğer testler ile tedaviye başlanabilir.

Mide zarındaki iltihaplanmaların aniden ortaya çıktığı gastrit türü akut gastrittir. Şiddetli mide ağrısı, sırt ve karın ağrısı, mide bulantısı, hazımsızlık, sık sık geğirme, midede şişkinlik ve mide yanması akut gastrit belirtileridir.

Antral gastrit genellikle mide çıkışının hemen önceki bölümü olan antrumda meydana gelen gastrit çeşididir. Akut veya kronik formda ortaya çıkabilen antral gastrit, aynı zamanda antrum bölgesinin iltihaplanması veya tahrişi olarak da kabul edilir. Antral gastrit belirtileri arasında ise yemek sonrası tokluk veya şişkinlik hissi, iştah kaybı, mide bulantısı ve mide ülseri yer alır.

Erken doyma, bulantı, kilo kaybı, ağızda kötü tat, tükürük salgısının artmasıyla karakterize edilen ve daha uzun süreli devam eden gastrit türü kronik gastrit olarak ifade edilir. Kronik gastriti akut gastritten ayıran fark mide ağrısının meydana gelmemesidir. Otoimmün, bakteriyel ve C tipi gastrit olarak üçe ayrılmaktadır. Otoimmün gastritte bağışıklık sistemi mide mukoza hücrelerine saldırmaktadır. Bakteriyel gastritte ise sorumlu helicobacter pyloridir. C tipi gastrit ise uzun süreli ilaç kullanımıyla ortaya çıkmaktadır.

REKLAM

Özellikle yoğurt, kefir ve lahana turşusu gibi probiyotik gıdalar sindirimi artırıp bağırsak sağlığına iyi gelerek gastrit tedavisinden önerilen gıdalardandır.

Lif içeren tam tahıllı gıdalar, fasulye gibi sebzeler, baklagiller, fındık ve omega-3 açısından zengin olan balık tüketimi gastrite iyi gelir.

Gastritin sebep olduğu mide zarındaki tahriş ya da iltihaplanmayı azaltmak için zencefil ve zerdeçal aynı zamanda antibakteriyel özelliği sayesinde ekstra bir koruma da sağlar. Eğer gastrite bağlı olarak hazımsızlık problemleri yaşıyorsanız zencefil ve zerdeçalı doktorunuza danışarak tüketebilirsiniz.

Meyan kökü, mide üzerindeki rahatlatıcı etkileri ve gastrointestinal sistemi güçlendirmesiyle bilinen glisirizik adı verilen özel bir bileşik içerir ve bu sayede gastrite iyi gelmesiyle bilinen doğal bir yöntemdir. Ayrıca rezenenin çay formunun da gastrite karşı rahatlama sağladığı görülmüştür ancak bu konuda kesin bir sonuç yoktur.

REKLAM

Normal su içmenin yanı sıra kızılcık suyu, elma sirkesi, pancar suyu, papatya çayı ve yeşil çay gastrite şikayetlerini azaltma konusunda etkili içeceklerdendir. Ancak başka bir hastalığınız varsa veya şiddetli gastrit yaşıyorsanız doktora danışmanızda fayda vardır.

Omega-3 yağ asitleri açısından zengin somon, sardalya gibi balıklar tüketerek gastrit semptomlarının önüne geçebilirsiniz. Ayrıca tavuk ve hindi göğsü de gastrite karşı tüketilebilir.

- Kızartılmış yiyecekler

- Domates gibi asitli yiyecekler

- Baharatlar

- Kahve gibi kafeinli içecekler

- Sigara ve alkol

- Süt ve süt ürünleri

- İşlenmiş ve paketli gıdalar

Gastritin tedavi edilebilmesi için öncelikle neden oluştuğunu anlamak gerekir. Eğer bazı ilaçlardan kaynaklanıyorsa, bu kimyasalların bırakılması sonucunda belirtiler azalabilir. H. pylori bakterisi varsa bu bakteriyi öldürmek için doktorunuz antibiyotik reçete edebilir. Antibiyotik tedavisi duruma göre 1-2 hafta sürebilir. İlaç tedavisinden sonra bakterinin yok olduğundan emin olabilmek için tester yeniden yapılabilir. Aynı zamanda fazla asit üretimi durumunda asit üretimini engelleyen ilaçlar da kullanmanız gerekebilir. Asit azaldığı zaman yaşanan ağrı hafifler ve zarda iyileşme görülür. Asit azaltıcı ilaçlar yerine midedeki asidi nötrleyen ilaçlar da bulunur. Bu ilaçlar ağrının giderilmesine katkı sağlar, ancak direkt olarak hastalığı tedavi etmez.

Gastrit tedavi edilmezse ciddi yan etkilere ve hastalıklara yol açabilir. Mide zarının inceldiği durumlarda mide kanserine yakalanma olasılığı artar. Bunun dışında anemi (kansızlık), B12 ve D vitamini eksikliği, midede kanama, çinko ve kalsiyum eksikliği, midenin delinmesi, peptik ülser, malt lenfoma gibi pek çok yan etki görülebilir. Bu tür yan etkilerin ortaya çıkmaması ve sağlıklı kalabilmeniz için tedavi aksatılmadan yapılmalıdır.