Küçükköy'ün değişimi: Hayalet köyden sanat köyüne
Ayvalık merkezi ile Sarımsaklı arasındaki adı gibi şirin Küçükköy, köklü tarihine rağmen uzun yıllar hayalet köy görünümündeydi. Heykeltıraş Uğur Çalışkan ve arkadaşları köyde restore ettikleri evlerde açtıkları galerilerle sanatın farklı alanlarının icra edildiği bir köy inşa etti
Küçükköy, etrafındaki onca tatil yerinin aksine adını pek duyduğumuz bir yer değil. Hatta Ege'deki tatil beldeleri sorulduğunda akla gelmesi de zor.
Aslında Ayvalık merkezi ile Sarımsaklı'nın arasında kalan bu köyün tarihi çok eskilere dayanıyor.
Fatih Sultan Mehmet'in 1462'de Midilli'yi fethetmesi ile beraber bölgedeki kalenin lojistiği, adanın hemen karşısındaki bu köyden karşılandı. Öyle ki bu üste kalan Yeniçerilerin burada 100 yıl kadar faaliyetlerini sürdürmeleri dolayısıyla bölgedeki Rum halkı köye Yeniçarohori adını verdi.
Yüzyıllar sonra göç alan köyde Boşnak kültürünün etkilerini görmek de mümkün.
Ancak zaman içinde kaderine terk edilen bu köyden geriye tarihi mimarının kalıntıları kalmıştı. Uzun süre "hayalet köy" olarak anılan bu tarihi yerin kaderini değiştiren şey ise sanat oldu.
İlk atölyesini 1980'li yıllarda Bodrum'da açan heykeltıraş Uğur Çalışkan, buradaki deneyimlerini 2004 yılında Alaçatı'ya taşıdı. Zamanında orasının da terk edilmiş bir yer olduğunu anlatan Çalışkan, sanatçı dostları ile kurdukları galerilerin Alaçatı'nın büyüyen ekonomisi ve yapı stoğu arasında zaman içinde tutunamadığını söyledi.
Alaçatı sonrası sanatı için yer arayan Çalışkan'ın daha otomobilinden inmeden "İşte burası" dediği yer Küçükköy oldu. Yerel yöneticilerle işbirliği içinde terk edilmiş bir köyü yeniden kurmanın kolaylığına dikkat çeken Çalışkan, bölge halkı ile de uyumlu yaşamanın ve lokasyon olarak da ulaşılabilir olmanın önemini vurguladı.
Çalışkan, hayalet köy olarak anılan yerde 1 yıl içinde 70-80 evi alarak burada 8 sanat galerisi, 15 atölye ve 2 müzeyi sanatçı dostları ile birlikte inşa ettiğini anlatırken 5 sanat disiplininden 35 sanatçının çalışmalarını sürdürdüğünü söyledi.
Köyde sadece sanatın değil bilimin ve gastronominin de buluştuğu bir yer olma yolunda adımlar atıldığını anlatan Çalışkan, Sabancı Üniversitesi'nin Yaratıcı Teknolojiler Atölyesini açtığını, gastronomi festivallerinin düzenleneceğini söyledi.
Köyün kentsel sit alanı olduğunu ve bu nedenle burada ev almak isteyenlerin de ancak belirli mimari kalıplar içinde evleri restore edebileceğini anlatan Çalışkan, tabelaların dahi standardı olduğunun, plastik yerine doğal malzemelerin tercih edildiğinin altını çizdi.
Bu yıl köyün tanıtımı açısından BM nezdinde de bir gelişme yaşanabilir. Birleşmiş Milletler Dünya Turizm Örgütü'nün her yıl seçtiği en güzel turizm köyleri adaylarından biri de Küçükköy. Çalışkan, köyün sadece yaz aylarında değil dört mevsim turizm potansiyeli taşıdığını söyledi.
