Mikis Theodorakis hayatını kaybetti

Yunan sanatçı Mikis Theodorakis, kalp sağlığındaki sorunlar nedeniyle Atina'da yaşamını yitirdi. 1000'den fazla şarkıyı müzik dünyasına katan, Zorba (1964), Z (1969) ve Serpico (1973) filmleri için bestelediği müzikleriyle de bilinen Theodorakis, sadece Yunanistan için değil, dünya müziği için de önemli bir isimdi.

3 GÜNLÜK ULUSAL YAS İLAN EDİLDİ

Mikis Teodorakis'in hayatını kaybetmesinin ardından Yunanistan'da 3 günlük ulusal yas ilan edildi. Ulusal yas kararı, Başbakan Miçotakis'in resmi Twitter hesabından duyuruldu. Miçotakis, paylaştığı duygu dolu mesajlarda şu ifadelere yer verdi:

Mikis Theodorakis, şimdi sonsuzluğa yürüyor. Sesi sustu ve onunla birlikte tüm Helenizm sustu. Palamas hakkında da yazıldığı gibi, 'Hepimiz onun ölümlü olduğunu unutmuştuk'. Bize şarkılarının, siyasi eyleminin, ulusal katkısının bir mirasını bırakıyor. Kendisini yıllardır tanıma şerefine nail oldum. Onun tavsiyeleri, özellikle de halkımızın birliği ile ilgili olan, ayrımcılığın aşılmasında her zaman değerli olmuştur. Yunanistan için en büyük onur, bu mesajı uygulamaya koymaktır. Romiosyni bugün ağlıyor ve bu nedenle hükümetin bugünden aldığı bir kararla üç günlük ulusal yas ilan edildi. Mikis bizim tarihimizdir ve onun istediği gibi devam etmeliyiz.

"Holokost hakkında yazılan en güzel müzik eseri" olarak nitelendirilen "Mauthausen'in Ballad'ı" olarak da bilinen "Mauthausen Üçlemesi" önemli görülen eserlerinden biridir.

Zülfü Livaneli ve Mikis Theodorakis aynı sahnede

Theodorakis, Lenin Barış Ödülü'nün de sahibidir.

1981-1990 yılları arasında KKE'nin (Yunanistan Komünist Partisi) milletvekilliğini yapmıştır.

Bununla birlikte, 1989'da, Yeni Demokrasi Partisi'nin içinde bağımsız bir aday olarak bir süre çalıştı ve muhafazakarlar, sosyalistler ve solcular arasında büyük bir koalisyon kurmaya yardımcı oldu.

"EN BÜYÜK DOSTLARIMDAN BİRİNİ KAYBETTİM"

Acı haberin ardından Zülfü Livaneli, Twitter hesabından şu ifadeleri kullandı: İnsan ruhunun, acılardan, savaşlardan, sürgünlerden, aşktan ve ihanetten süzülmüş en has halini temsil eden, hayatta ve sanatta en büyük dostlarımdan birini Mikis Theodorakis'i kaybettim. Acısı çok derin.

CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN ZİYARET ETMİŞTİ

1990'da yeniden parlamentoya seçildi, Constantine Mitsotakis yönetimindeki ülkede hükümet bakanı oldu. Bu süreçte uyuşturucu ve terörle mücadele çalışmaları yürütürken kültür, eğitim ve Yunanistan-Türkiye arasındaki ilişkileri iyileştirmek için de çalıştı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, 2010 yılında Theodorakis'e ziyarette bulunmuştu.

O dönem Yunanistan'a resmi bir ziyaret gerçekleştiren Erdoğan, Atina'da katıldığı Türk-Yunan İş Forumu toplantısının ardından eşi Emine Erdoğan ve Yunanistan Başbakanı ve Dışişleri Bakanı Yorgo Papandreu ile birlikte Theodorakis'in evinde bir araya gelmişti.

Zülfü Livaneli ile verdiği ortak konserlerle tanınan Theodorakis, ortak çalışmaları ve kendi çalışmalarından oluşan birer CD'yi de Erdoğan'a hediye etmişti.

17 YAŞINDA İLK KONSERİNİ VERDİ

Theodorakis, 29 Temmuz 1925'te Yunanistan'ın Sakız Adası'nda, Giritli avukat bir baba ve Çeşme, İzmirli Yunan bir annenin oğlu olarak dünyaya geldi. Çok küçük yaşlarda müziğin büyüsüne kapılan Mikis, henüz hiçbir müzik eğitimi almadan çocuk yaşta kendi kendisine şarkı yazmaya çalışmıştı. İlk müzik derslerini Pirgosve Patra'da aldıktan sonra, kurduğu bir koro ile birlikte Bizans dinsel müzikleriyle ilk konserlerini verdiğinde henüz 17 yaşındaydı.

İŞKENCELERE MARUZ KALDI, ÖLÜMDEN DÖNDÜ

İtalya'nın Yunanistan'a savaş açmasıyla birlikte Theodorakis de 17 yaşında direniş hareketine katıldı. Esir düşen Theodorakis bir süre sonra serbest bırakıldı. Ancak Yunanistan'ın Naziler tarafından işgal edilmesiyle birlikte yeniden direnişçilerin saflarına katıldı. Tekrar esir düşen Mikis, yoğun işkencelere maruz kaldı ve ardından ölüm cezasına çarptırıldı. Cezası infaz edilmek üzere kurşuna dizilen Mikis büyük bir tesadüf sonucu ölmedi. İkinci Dünya Savaşı'nın sona ermesinden sonra başlayan Yunan iç savaşı boyunca (1946-1952 arası) yine birçok kez hapse girip çıktı ve bu dönemin sonunda ülkeden sürgün edildi. Paris'e giden Mikis burada burslu olarak müzik eğitimine devam etti.

SÜRGÜNE GÖNDERİLDİ

Theodorakis, 1961 yılında Yunanistan'a döndü ve kurduğu Lambrakis Gençlik Örgütü'nün başkanlığına seçildi. Kısa bir süre sonra da Pire'den milletvekili seçilerek parlamentoya girdi. 1967 Albaylar darbesinin hemen ertesi günü Theodorakis'e yönelik ciddi bir baskı kampanyası başlatıldı. Albaylar Cuntası 13 nolu ordu kararnamesiyle Mikis Theodorakis'in müziklerinin çalınmasını ve dinlenmesini yasakladı. Yeraltına çekilen Theodorakis Yurtsever Cephe'yi kurarak cunta rejimine karşı mücadelesini sürdürdü. Ancak kısa bir süre sonra yakalandı. Önce cezaevine konuldu, ardından Oropo toplama kampına götürüldü. Dünya çapında sürdürülen bir dayanışma kampanyası sayesinde cezası sürgüne çevrildi ve böylece 1970 yılında kamptan alınıp sürgüne gönderildi.

TÜRK-YUNAN DOSTLUK DERNEĞİNİ KURDU

Mikis Theodorakis sürgünde de Albaylar Cuntası'na karşı mücadele etti; dünya çapında çıktığı turnelerde bin kadar konser vererek ülkesindeki baskı rejimini teşhir etti. Bu konserlerde özellikle Maria Farantouri gibi yeteneklerle dinleyici önüne çıktı. Ve Albayların iktidardan düşmesinden sonra zafer kazanmış olarak yeniden Yunanistan'a döndü. 1974 yılında tekrar milletvekili seçilerek meclise girdi. Zülfü Livaneli ve diğer dostlarıyla birlikte 1986 yılında Türk-Yunan Dostluk Derneğini kurdu; aynı dönemde İstanbul'da verdiği konserler büyük ilgi topladı. 1988 seçimlerinde yeniden milletvekili seçildi. 1990-1992 yılları arasında Konstantin Mitçotakis hükümetinde iki yıl bakanlık yaptı. Daha sonra iki yıllığına Yunan radyo ve televizyon kurumu ERT'nin Senfoni Orkestrası ve Korosu'nun Genel Müzik Direktörlüğü'ne atandı.

12 SİNEMA FİLMİNE MÜZİK YAPTI

Klasik müzik alanında yaptığı başarılı çalışmaların ardından geleneksel ve ulusal çalgılara, ritimlere ve ezgilere yönelen Theodorakis, "Epitafios" Mezartaşı yazıtı beste dizisiyle Yunanistan'da büyük bir kültür devrimi başlattı. Theodorakis 1000 dolayında şarkı yazmıştır. Çok sayıda senfoni, bale, opera ve oratoryo bestelemiştir. Birçok tragedya ve modern tiyatro oyununun müziğini yazmıştır. 12 sinema filminin müziğini yazmıştır. Yazdığı film müzikleri arasında "Z" filminin müziği özellikle ses getirirken, "Zorba" filmi için bestelediği müzik de Sirtaki dansının dünyaya yayılmasını sağlamıştır. Theodorakis siyasal mücadelesini ve sanata ilişkin görüşlerini, yazdığı iki kitapta topladı. Altmış yılı aşkın bir zaman dilimine yayılan çalışmalarından ötürü birçok ulusal ve uluslararası ödül almıştır.

İNSAN HAKLARI İHLALLERİNE KARŞI MÜCADELE ETTİ

Sanatsal etkinliklerine hep siyasal mücadelesi eşlik etmiştir. Özellikle Albaylar Cuntası'na karşı verdiği mücadele onu dünya çapında diktatörlük karşıtı direnişin sembolü haline getirmiştir. Mikis Theodorakis benzersiz sanatsal yeteneklerini ülkesine duyduğu derin sevgiyle harmanlamıştır. Ayrıca dünya çapında insan hakları ihlallerine karşı verilen mücadelenin hep içinde olmuş, çevresel sorunlardan tutun da evrensel bir barışa ulaşılmasına dek pek çok alanda çalışmalar yapmıştır. Mikis Theodorakis sağlığı pek elverişli olmamasına rağmen Filistin, Afganistan ve Irak'ta yaşanan trajediler karşısında dünyanın dikkatini çekebilmek için bildiriler yazmış, kampanyalar yürütmüştü.