Oylar hangi durumlarda geçersiz sayılır? İşte yerel seçimlerde 10 adımda oy kullanma rehberi
Mahalli İdareler Seçimleri için geri sayım başladı. 34 siyasi partinin katılacağı yerel seçimlerde YSK'nın verilerine göre 61 milyon seçmen oy kullanacak. Yerel seçimler kapsamında sandık başına gidecek olan seçmenler, oyların hangi durumlarda geçersiz olacağını araştırmaya başladı. İşte yerel seçimlerde 10 adımda oy kullanma rehberi ile oyların geçersiz olacağı durumlar...
Yerel seçimler kapsamında 31 Mart Pazar günü milyonlarca seçmen sandık başına gidiyor. Yerel ve genel seçimlerde oyların geçersiz olduğu durumlar bulunmaktadır. Oy sayımı yapılırken, oy pusulası görevliler tarafından kontrol edilerek oyun geçerli yada geçersiz olduğu belirlenmektedir. Peki, "Oylar hangi durumlarda geçersiz sayılır?" İşte oyun geçersiz olduğu durumlar...
OYLAR HANGİ DURUMLARDA GEÇERSİZ SAYILIR?
Oy pusulalarında yırtık, işaret veya yazı olmamasına dikkat edilecek. "TERCİH" veya "EVET" mührü dışında, pusulanın herhangi bir yerine imza atılması veya işaret konulması halinde oy geçersiz sayılacak. Oy pusulalarından başka, zarfa hiçbir şey konulmayacak, aksi halde kullanılan oy geçersiz olacak.
Bu işlemlerin ardından seçmenlerin imza atma zorunluluğunu yerine getirmeleri gerekecek.
Buna göre, şu şekildeki oy pusulaları geçersiz sayılacak:
- Sandık kurulunca verilen biçim ve renkte olmayan, arkasında sandık kurulu mührü ve Türkiye Cumhuriyeti Yüksek Seçim Kurulu filigranı bulunmayan oy pusulaları.
- Hiçbir yerine "evet" ya da "tercih" mührü basılmamış oy pusulaları.
- Siyasi partilere veya bağımsız adaylara ayrılan alanlardan birden fazlasına mühür basılmış oy pusulaları.
- Birden fazla siyasi partiye veya bağımsız adaya ayrılan alana taşmış "tercih" veya "evet" mührü basılan oy pusulaları.
- Sandığın ait olduğu seçim çevresinden başka bir seçim çevresi için düzenlenmiş oy pusulaları.
- Bütünlüğü bozulacak şekilde yırtılmış veya koparılmış oy pusulaları.
- "Tercih" veya "evet" mührü dışında herhangi bir özel işaret, herhangi bir isim, imza kaşesi, mühür veya parmak izi basılmış, karalanmış oy pusulaları.
- Siyasi partilere veya bağımsız adaylara ait bölümleri belirgin bir şekilde ve özel olarak karalanmış, çizilmiş veya işaretlenmiş oy pusulaları.
- Pusulada yer alan matbu yazıların ve şekillerin dışında yazılar, harfler, sayılar yazılmış veya şekiller çizilmiş birleşik oy pusulaları.
- Bir pusulanın geçersiz olması, diğerlerini geçersiz saymayacak
Oy pusulalarını geçersiz kılmayacak durumlar ise şöyle:
- Zarfların açılması veya oyların okunması sırasında, bütünlüğü bozulmaksızın bir kısmının kazayla yırtılması.
- Herhangi bir şekilde pusulanın lekelenmiş olup da bunun özel olarak işaret koymak amacıyla yapıldığının anlaşılamaması.
- Pusulanın katlanarak zarfa konulması sebebiyle "tercih" veya "evet" mührü veya arkasına basılan sandık kurulu mühür izinin oy pusulasının diğer kısımlarına geçmesi.
- Bir siyasi parti veya bağımsız aday alanına basılan "tercih" veya "evet" mührünün alanları ayıran çizgili bölgeye taşmış olması.
- Başka bir siyasi parti veya bağımsız adayın alanına taşmamak kaydıyla siyasi parti veya bağımsız aday alanına birden çok "tercih" veya "evet" mührü basılması.
- Zarftan çıkan oy pusulalarında bir seçim türüne ait olanının geçersiz olması, diğerinin geçersiz sayılmasını gerektirmeyecek.
1- SEÇMEN NEREDE OY KULLANACAĞINI NEREDEN ÖĞRENEBİLECEK?
Seçmenler, nerede ve hangi sandıkta oy kullanacağını, YSK'nin internet sitesinden, e-Devlet kapısından, YSK'nin Seçmen Sorgulama Mobil Uygulamasından veya 444 9 975 numaralı YSK Çağrı Merkezi'nden kontrol edebilecek. Seçmenin nerede oy kullanacağını gösteren seçmen bilgi kağıdının getirilmesi zorunlu olmayacak.
2- GÖRÜNTÜ KAYDEDİCİ VEYA HABERLEŞME SAĞLAYICI CIHAZLA OY VERME YERINE GİRİLEBİLECEK MI?
Cep telefonu, fotoğraf veya film makinesi gibi görüntü kaydedici veya haberleşme sağlayıcı cihazlarla oy verme yerine girilmesi yasak ve cezasının bulunuyor. Bu tür cihazları oy verme işlemi bitene kadar sandık kuruluna bırakılması gerekiyor.
3 - YENİ EVLENENLER KİMLİĞİNİ DEĞIŞTİRMEDEN OY KULLANABILECEK Mİ?
Kimliğini değiştirmeyenler evlenme cüzdanı ile oy kullanılabilecek.
4 - SEÇİME KAÇ SİYASİ PARTİ KATILACAK?
Seçimlere 34 siyasi parti katılacak. Partilerin oy pusulasındaki sıralaması şöyle:
AK Parti 1, İYİ Parti 2, Sol Parti 3, Büyük Birlik Partisi 4, Memleket Partisi 5, Anavatan Partisi 6, Demokratik Sol Parti 7, Yeniden Refah Partisi 8, Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) 9, Türkiye Komünist Partisi 10, Anadolu Birliği Partisi 11, Zafer Partisi 12, Halkın Kurtuluş Partisi 13, Türkiye Komünist Hareketi 14, Bağımsız Türkiye Partisi 15, Gelecek Partisi 16, Yeni Türkiye Partisi 17, CHP 18, Emek Partisi 19, HÜDA PAR 20, Hak ve Özgürlükler Partisi 21, Ocak Partisi 22, Adalet Birlik Partisi 23, Demokrat Parti 24, Güç Birliği Partisi 25, Millet Partisi 26, Milli Yol Partisi 27, Adalet Partisi 28, Aydınlık Demokrasi Partisi 29, MHP 30, Türkiye İşçi Partisi 31, Demokrasi ve Atılım Partisi 32, Saadet Partisi 33, Vatan Partisi 34.
5 - BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ SINIRLARINDA YAŞAYAN SEÇMEN NELER IÇIN OY KULLANACAK?
Her seçmen, kanunda sayılan istisnalar dışında, hangi sandık seçmen listesinde kayıtlı ise ancak o sandıkta oy kullanabilecek. Bir seçmen, hangi seçim çevresinin seçmeni ise ancak o seçim çevresinde yapılan seçimler için oy kullanabilecek.
Adana, Ankara, Antalya, Aydın, Balıkesir, Bursa, Denizli, Diyarbakır, Erzurum, Eskişehir, Gaziantep, Hatay, İstanbul, İzmir, Kahramanmaraş, Kayseri, Kocaeli, Konya, Malatya, Manisa, Mardin, Mersin, Muğla, Ordu, Sakarya, Samsun, Şanlıurfa, Tekirdağ, Trabzon ve Van'daki seçmenler, "büyükşehir belediye başkanı", "belediye başkanı", "belediye meclis üyeliği" ile "muhtarlık ve ihtiyar heyeti" için oy kullanacak.
6 - BÜYÜKŞEHİR OLMAYAN İLLERDE VE KÖYLERDE NELER İÇİN OY VERİLECEK?
Büyükşehir olmayan illerde ise "il genel meclisi üyeliği", "belediye başkanı", "belediye meclis üyeliği" ve "muhtarlık ve ihtiyar heyeti" için oy verilecek. Köylerde ise "il genel meclisi üyeliği" ile "muhtarlık ve ihtiyar meclisi" için oy atılacak.
7 - TÜM PUSULALAR KAÇ ZARFA KOYULACAK?
Büyükşehir belediye başkanlığına ilişkin oy pusulası "beyaz", il genel meclisi üyeliklerine ilişkin pusula "turuncu", belediye başkanlığına ilişkin oy pusulası "mavi", belediye meclisi üyeliğine ilişkin oy pusulası ise "sarı" renkli olacak. Seçmenler tüm oy pusulalarını tek zarfa koyacak.
8 - OY VERME İŞLEMİ HANGİ SAATLER ARASINDA YAPILACAK?
YSK, seçimin mart ayında olması nedeniyle mevsim şartları ve güneşin batış saatini dikkate alarak, doğudaki 32 ilde oy verme saatini bir saat erkene aldı. Bu nedenle, Adıyaman, Ağrı, Artvin, Bingöl, Bitlis, Diyarbakır, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Gaziantep, Giresun, Gümüşhane, Hakkari, Kars, Malatya, Kahramanmaraş, Mardin, Muş, Ordu, Rize, Siirt, Sivas, Trabzon, Tunceli, Şanlıurfa, Van, Bayburt, Batman, Şırnak, Ardahan, Iğdır, Kilis illerinde ve bu illerde bulunan ceza infaz kurumlarında oy vermenin başlangıç ve bitiş saatleri 07.00-16.00 olarak uygulanacak.
Bu illerin dışında kalan diğer illerde oy verme saatleri 08.00-17.00 olacak.
9 – ÖNCE HANGİ OYLAR SAYILACAK?
Büyükşehirlerde, sırasıyla büyükşehir belediye başkanlığı, belediye başkanlığı, belediye meclisi üyeliği ve muhtarlık, diğer illerde, sırasıyla belediye başkanlığı, belediye meclisi üyeliği, il genel meclisi üyeliği ve muhtarlık, seçimlerine ait oy pusulalarının sayım ve dökümü yapılacak.
10 - YURT DIŞINDAKİ SEÇMEN OY KULLANACAK MI?
Yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlı her seçmen, milletvekili genel seçimi, Cumhurbaşkanı seçimi ve halkoylamasında, yurt dışı temsilciliklerde ve gümrük kapılarında kurulacak sandıklarda oy verme hakkına sahip. Yurt dışındaki seçmenler yerel seçimde oy kullanamıyor.
