Antarktika hakkında birbirinden ilginç bilgiler nelerdir?

Antarktika coğrafi keşifler tarihinde keşfedilen son kıta olsa da bu kıtayla ilgili hâlâ bilmediğimiz birçok şey var. İşte öğrendiğinizde şaşıracağınız Antarktika hakkında ilginç bilgiler...

Giriş: 11.01.2025 - 15:30 Güncelleme: 11.01.2025 - 15:30

Gezegenin en güney ucunda, dünyanın en büyük ve gizemli kara kütlelerinden biri olan Antarktika, Avrupa kıtasından daha büyük olması ve gece-gündüz döngüsü ile birçok farklılık barındırır.

Antarktika gezegenin en kurak kıtasıdır ve resmi olarak çöl olarak sınıflandırılır. Soğuk sıcaklıklar ve güçlü rüzgarlar çok düşük nemle sonuçlanır ve bu da bulutların oluşmasını zorlaştırır. Kıyı şeridi boyunca (özellikle Antarktika Yarımadası'nda) yağmur mümkündür, ancak yine de nadirdir.

Antarktika dünyanın yedi kıtasından biridir. Beşinci en büyüğüdür, tüm Avrupa'dan daha büyüktür ve Avustralya'nın neredeyse iki katı büyüklüğündedir.

REKLAM

Eğer Manyetik Güney Kutbu'nda duruyorsanız, o zaman her yer sizin Kuzeyinizdedir. Manyetik Güney Manyetik Kutbu şu anda Coğrafi Güney Kutbu'ndan yaklaşık 3.000 km uzaklıkta yer alır ve yılda yaklaşık 5 km hızla hareket eder.

Antarktika'nın %98'inden fazlası buzla kaplıdır. Bu onu dünyanın en büyük buz tabakası yapar, ikinci sırada Grönland gelir. Antarktika'nın dünyadaki buzun yaklaşık %90'ını içerdiği ve hepsi erirse deniz seviyelerinin yaklaşık 60 metre yükseleceği tahmin edilmektedir.

Antarktika Yarımadası, Dünya'daki diğer birçok bölgeden daha hızlı ısınıyor. Aslında, gezegendeki en hızlı ısınan bölgelerden biri. Son 50 yılda, Antarktika Yarımadası'ndaki ortalama sıcaklıklar, Dünya'daki ortalama artışın beş katı olan 3°C arttı.

Bu, bazı değişikliklere yol açtı, örneğin penguenlerin koloniler kurduğu ve deniz buzunun oluştuğu yer ve zaman. Ayrıca, Antarktika Yarımadası'nın yemyeşil yosunlarının biraz daha uzun bir büyüme mevsimine sahip olduğu anlamına geliyor.

REKLAM

Güney Kutbu'nda, bize dünyanın dört bir yanında farklı zaman dilimleri veren boylam çizgileri tek bir noktada buluşur. Antarktika'nın çoğu yazın 6 ay sürekli gün ışığı ve kışın 6 ay karanlık yaşar. Gündüz ve gece için normal işaretler olmadan zaman biraz farklı gelmeye başlar.

İnsanlar 1820'de Antarktika'yı ilk gördüklerinde, yerli bir nüfusu olmayan tek kıtaydı. Birkaç ülke hızla kıta üzerinde hak iddia etti ve bu da önemli bir gerginliğe yol açtı. Bazı ülkeler Antarktika'nın haklı olarak kendilerine ait olduğunu savunurken , diğerleri buna yürekten karşı çıktı.

Gerilim arttıkça, herkes barışçıl bir çözüme ihtiyaç olduğu konusunda hemfikir oldu. Aralık 1959'da, 12 ülke, kıtayı barış ve bilim için bir rezerv olarak birlikte yönetmek için benzeri görülmemiş bir uluslararası anlaşma olan Antarktika Antlaşması'nı imzaladı. O zamandan beri, 41 başka ülke Antlaşma'yı imzaladı ve Antarktika'daki insan faaliyetlerinin nasıl yönetileceğine dair kararların alındığı yıllık toplantılara katıldı. Antarktika Antlaşması Sistemi içinde alınan tüm kararlar, işbirliği ve anlaşmanın temel direkler olduğu mutabakatla alınır.

REKLAM

Günümüzde Antarktika Antlaşması Sistemi, ticari balıkçılık, fok avcılığı ve madencilik ile mineral araştırmalarının tamamen yasaklanması için sıkı kurallar içerecek şekilde genişletilmiştir.

Antarktika'da yağış miktarı düşük olsa da meteorolojik harikalar bol miktarda bulunur ve elmas tozu da bunlardan biridir!

Elmas tozu, Dünya'nın yüzeyine yakın nemli havadan çöken minik buz kristallerinden oluşur. Buzlu bir sise benzer. Buz kristalleri havada asılı kaldıkça, güneş ışığı onların parıldamasına neden olur ve milyonlarca minik yüzen elmas gibi görünen ışıltılı bir etki yaratır. Elmas tozu ayrıca güneş köpekleri, haleler ve ışık sütunları gibi güzel optik olaylardan da sorumludur.

Doğu Antarktika'daki uzak Taylor Buzulu'nun bir parçası olan "Blood Falls"un rahatsız edici kırmızı rengi 100 yıldan uzun bir süre gizemini korudu. Daha sonra, 2017'de bilim insanları suyun (buzul altı bir gölden gelen) yüksek oranda tuz ve oksitlenmiş demir içerdiğini keşfetti. Su havayla temas ettiğinde demir paslanarak ona muhteşem kırmızı rengini verdi.

REKLAM

Transantarktika dağlarının tabanında bulunan Don Juan Göleti, Dünya'nın en tuzlu su kütlesidir. Tuz konsantrasyonu, Ölü Deniz'in yaklaşık %30'u ve normal deniz suyunun %3,5'i ile karşılaştırıldığında %40'tır. Tuz aslında, suyun donma noktasını sodyum klorürden (sofra tuzu için kullandığınız tuz) bile daha fazla düşüren kalsiyum klorürdür. Bu ve gölün yüksek tuzluluğu, Antarktika'nın dondurucu sıcaklıklarında bile sıvı kalmasını sağlar.

Yılanlardan korkuyorsanız, Antarktika'ya yapacağınız bir seyahatten korkmanıza gerek yok. Sürüngenler vücut sıcaklıklarını düzenlemelerine yardımcı olmak için dış ısı kaynaklarına güvenirler bu, Antarktika'nın dondurucu ikliminde çok az bulunan bir şeydir! Diğer soğuk iklimlerde, yılanlar kış boyunca kış uykusuna yatarlar. Ancak burada, zemin her zaman donmuştur ve hayatta kalamazlar.

Antarktika'nın bozulmamış doğası ve gezegendeki eşsiz konumu dünyanın dört bir yanından bilim insanlarını kendine çekiyor. Astronomi, atmosfer bilimleri, biyoloji, yer bilimi, çevre bilimi, jeoloji, buzul bilimi, deniz biyolojisi, oşinografi ve jeofizik deneyleri, özellikle Antarktika ortamını incelemek veya Antarktika araştırma için en iyi koşulları sağladığında orada yürütülmüştür.

Antarktika birçok yanardağa ev sahipliği yapar ve bunlardan ikisi aktiftir. Antarktika'nın ikinci en yüksek yanardağı olan Mount Erebus, Dünya'nın en güneydeki aktif yanardağıdır. Ross Adası'nda bulunan bu buzla kaplı yanardağın, volkanik kraterin yakınındaki menfezlerden sızan gazların etrafında oluşan buz fumarolleri ve bükülmüş buz heykelleri gibi bazı benzersiz özellikleri vardır.

Kaynak: secretatlas/auroraexpeditions