Bilim dünyasına bomba düştü: Ölüm testi!
Öleceğimizi önceden bilip...
'Genlere bakılarak şu hastalıktan öleceksin denilemez'
Boğaziçi Üniversitesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü Öğr. Üyesi Prof. Dr. Aslı TOLUN:
HER hastalığı genetiğe bağlamak doğru olmaz. Evet, belli başlı hastalıklarda genler etkili olabiliyor. Kalp hastalıkları ve kanserde olduğu gibi. Kimi kanserlere insanlardaki kusurlu genlerin neden olduğu tespit edildi. Ama her kusurlu gene sahip olan kanser olacak diye de bir şey yok. Finlandiya'da yapılan araştırma en fazla insanların ölmüne neden olabilecek hastalıkların risk haritasını çıkartabilir ama 'şu hastalıktan öleceksin, bu hastalıktan öleceksin' diye kesin bir şey söyleyemez. Ancak ölüm riski denilen araştırmanın insanlar için şöyle bir yararı olabilir. Kişi, hangi hastalılara yakalanma riskinin fazla olduğunu görür ve hayatını ona göre şekillendirir. Örneğin kalp damar hastalıklarına yatkın biri, obezse kilo verir; doktor kontrolünde spor yapar.''
'Angeline Jolie de bu durumda, yararı tartışmalıdır'
Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrah Prof. Dr. Özdemir AKTAN:
KANSER ve benzeri ağır hastalıklar herkesin hazırlıklı olması gereken bir şeydir. Ancak şu anda meme kanserinde önceden belirteçler zaten var. BRCA-1 ve BRCA-2 denilen gene bakıldığında, pozitif olanların ömür boyu kanser geliştirme riski yüzde 60 civarında daha yüksek. Biliyoruz ki, kanser olma riski diğer hastalardan çok daha fazladır. Bunları bildiğimiz zaman ne yapacağız? İşte bu henüz net olarak bilinmiyor. Bu durumdaki hastalara ne yapılacak? Angelina Jolie de bu durumdadır. (BRCA1 geninin yüzde 87 meme ve yüzde 50 yumurtalık kanserine yakalanma riskini arttırdığı için 2 memesini de aldırması). Bahsedilen testin benzeri aslında şu an elimizde var. Tartışma konusu asıl hastalara ne denileceği olmalıdır. Bir şekilde bunları düzeltmek için de genetik alanında önemli gelişmeler olacaktır. Böyle bir bilgiyi önceden bilmek, hastanın sağlığıyla ilgili erken tedbir alınabilmesi için yararlı olabilir. Ancak bizim toplumumuzda sürekli bu tür bilgiler, özellikle ağır hastalıklar saklanmaya çalışılır. Yıllar içerisinde ilaç tedavisi ile bunları düzeltmek mümkün hale gelecektir.
