Rusya, Ukrayna'da kimyasal silah kullanır mı?
Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik işgali 32. gününde devam ederken, Ukrayna'da kimyasal silah kullanma ihtimali var mı? The Guardian, Rusya'nın kimyasal silah kullanma ihtimalini ve olası saldırıda Batı'nın nasıl yanıt vereceğini yazdı
ABD Başkanı Joe Biden'a perşembe günü düzenlediği basın toplantısında iki kez, Rusya'nın Ukrayna'da kimyasal silah kullanması durumunda NATO'nun askeri harekatla karşılık verip vermeyeceği sorulmuştu. The Guardian, Rusya'nın Ukrayna'da kimyasal silah kullanıp kullanmayacağı, Batı'nın buna nasıl verileceğini yazdı.
Rusya, kimyasal silahların üretimini, stoklanmasını ve kullanımını yasaklayan uluslararası bir anlaşmayı imzalayan 193 ülkeden biri ve Moskova bu tür silahlara sahip olduğunu veya bu silahları kullandığını reddediyor.
Araştırmacı gazeteciler, Rusya'nın gizli bir kimyasal silah programını sürdürdüğüne inanırken, Rusya'nın müttefiki Suriye, uzun süredir devam eden sivil savaş sırasında defalarca bir dizi kimyasal silah kullanmakla suçlanıyor.
Batılı liderler, Rusya'nın Ukrayna'da hızlı bir zafer elde edememesi sebebiyle kanlı çatışmalardan kaçınmak için kullandığı silahların dozunu artıracağından endişe duyuyorlar.
Biden, Rusya'nın kimyasal silah kullanma olasılığına ilişkin sorulara nasıl yanıt verdi?
Biden ilk cevabında "Cevap verirdik. Kullanırsa karşılık veririz. Yanıtın niteliği, kullanımın niteliğine bağlı olacaktır." dedi. Biden'ın ikinci cevabı ise, "Aynı yanıtı tetikler. NATO'nun geçiş yapıp yapmayacağını soruyorsunuz, bu kararı o zaman verirdik." ifadelerini kullandı.
Biden, iki cevabında da açıkça herhangi bir saldırının nasıl olacağına göre yanıt verileceğini ifade etti. Kimyasal silah uzmanı De Bretton-Gordon, iki olası Rus saldırısı türü olduğunu savunuyor: Kremlin'in endüstriyel bir kaza gibi göstermeye çalışabileceği bir klor veya amonyak saldırısı ve özellikle öldürmek için tasarlanmış kimyasal silahların kullanılması.
"İlk olarak, NATO'dan askeri bir yanıt geleceğinden emin değilim, müttefikler, eğer yapabilirlerse Ukrayna'ya daha fazla ve daha iyi silah ve ekstra istihbarat sağlamak isteyebilirler. Ancak Rusya, yalnızca savaşta kullanılmak üzere tasarlanmış ajanları kullansaydı, NATO muhtemelen Suriye'de olduğu gibi askeri olarak yanıt vermek zorunda kalacaktı" dedi.
ABD, Suriye'de iki ayrı saldırı düzenledi. Nisan 2017'de sarin gazı saldırısının ardından füze saldırıları gerçekleştirildi. Şam'da klor gazı kullanılmasının ardından, Nisan 2018'de Fransa ve İngiltere'nin yardımıyla hava ve füze saldırıları düzenlendi. Her seferinde Suriye'nin kimyasal silah alanları olarak tanımlanan yerler hedef alındı.
Ancak NATO güçlerinin veya Batı'lı ülkelerin herhangi bir saldırısının genel bir savaş başlatma endişe sebebiyle Rusya'daki kimyasal bölgelere saldırması pek olası olmayabilir.
Potansiyel olarak, Rusya'nın kırmızı çizgilerinin ne olduğu bilinmiyor. Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, perşembe günkü NATO zirvesinde daha yüksek özellikli silahlar, savaş uçakları, tanklar, roket topçuları ve hava savunma sistemleri için doğrudan bir çağrıda bulundu. Batı Ukrayna'ya askeri yardımı hızlandırabilir.
İkinci bir seçenek, kimyasal silahların yasa dışılığını gerekçe göstererek ekonomik yaptırımları daha da sıkılaştırmak olabilir. Seçenekler arasında diğer Rus bankalarına karşı yaptırımlar ve AB ile Birleşik Krallık'ın petrol ve gaz ithalatına tam bir yasak getirmesi yer alabilir.
Batılı liderler, İngiltere Başbakanı Boris Johnson'ın da söylediği gibi herhangi bir yanıtta "biraz belirsizliği" korumak istediklerini söylüyorlar. Ancak gerçek şu ki, ciddi tartışmalar herhangi bir kimyasal silah saldırısından sonra gerçekleşecek.
