Organ ticareti sözleşmesine imza

Türkiye, Avrupa Konseyi tarafından hazırlanan, organ ticaretinin yasaklanması ile ilgili Avrupa Sözleşmesi'ne imza atacak.

Sözleşme, 25 Mart'ta İspanya'nın Santiago de Compostela kentinde düzenlenecek törenle üye ülkelerin imzasına açılacak.

AA muhabirinin Strasbourg'da Avrupa Konseyi nezdindeki Türkiye Daimi Temsilciliği'nden aldığı bilgiye göre, Sağlık Bakanlığı Müsteşarı Eyüp Gümüş Türkiye adına sözleşmeyi imzalayacak.

10 soruda organ bağışı

1. HER ÖLÜMDEN SONRA ORGANLAR ALINABILIR Mi?

Her ölümden sonra organ nakli mümkün değil. Evde ya da yolda vefat eden bir kimsenin bağış kartı ve ailesinin rızası olsa bile organları alınamaz.

Yalnızca hastane, yoğun bakım ortamında tıbben ölümü gerçekleşen insanlardan organ nakli yapılabiliyor.

2. DİNEN BİR SAKINCASI VAR MI?

Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Kurulu, organ bağışını insanın insana yapabileceği en büyük yardım olarak tanımladı ve organ naklinin caiz olduğunu söyledi.

3. NEREYE BAĞIŞ YAPABILIRIM?

İl Sağlık Müdürlüğü, hastaneler, organ nakli yapan merkezler ve aile hekimliklerine başvurulabilir.

Organ bağışlamak isteyen kişiler, iki tanık huzurunda belge imzalayarak organ bağışı kartına sahip oluyor.

4. ORGANLARI ALINAN KİŞİ VÜCUT BÜTÜNLÜĞÜ BOZULMADAN TESLİM EDILİR Mİ?

Organları alınan kişinin cenazesi, özenli bir şekilde vücut bütünlüğü bozulmadan aileye teslim ediliyor. Alınanların yerine protez organ ekleniyor.

5. NAKİL YAPILABİLECEK DOKU VE ORGANLAR HANGILERİDİR?

Böbrek, deri, karaciğer, kalp, akciğer, pankreas, incebağırsak, kalp kapağı, kornea, kas dokusu, kıkırdak, kemik, kemik iliği, üst sindirim yolları -

üst solunum yolu, sağ ve sol bacak, sağ ve sol kol, yüz ve saçlı deri.

6. AİLE İZNİ GEREKİYOR MU?

Yasada belirtilen hükümlere uyan kişilerin yaptığı bağış üzerine, etik olması açısından aile rızası da aranıyor.

Kişinin bağışta bulunma kararı olmasına rağmen ailenin rıza göstermemesi durumunda organlardan vazgeçiliyor.

7. BAĞIŞ İÇİN YAŞ SINIRI ARANIYOR MU?

18 yaş ve üzeri akli dengesi yerinde olan herkes organ bağışlayabiliyor.

8. ORGAN BAĞIŞI FİKRİNDEN VAZGEÇILEBİLİR Mİ?

Organ bağışı kartı sahibi olsanız bile istediğiniz anda ailenize bildirerek ve bağış kartınızı yırtarak bu fikrinizden vazgeçebilirsiniz.

9. BAĞIŞ YAPTIĞIMI AİLE BİREYLERİNDEN GİZLEYEBİLİR MİYİM?

Hiçbir zaman bağış kartı tek başına yeterli olmuyor. Ailenizin rızası olmadan organlarınız alınamıyor.

10. ESKI KARTLAR YENİLENIR Mİ?

Organ bağışı isim olarak sistemde yer alıyor. Ancak organ bağış kartının da kişinin üzerinde bulunması gerekiyor.

Bu nedenle eskiden alınmış organ bağışı kartlarının da yenilenmesi gerekiyor.

Yenileme işlemi, İl Sağlık Müdürlükleri aracılığı ile yapılabilir.

Sözleşmeye, 47 üyeli Avrupa Konseyi'nin ilk etapta 20 üyesinin taraf olması bekleniyor.

Sözleşmenin imzaya açılması dolayısıyla düzenlenecek iki günlük etkinliğe, üye ülkelerin hükümet, yargı ve güvenlik organları ile sağlık kuruluşları temsilcileri ile sivil toplum örgütleri temsilcilerinin de aralarında bulunduğu yaklaşık 200 kişi katılacak.

Kapsamlı düzenlemeler

Geçen yıl Bakanlar Komitesi tarafından onaylanan ve üye ülkelerin imzasına açılmasına karar verilen sözleşme, organ ticareti mağdurlarının korunması ile bu alanda ulusal ve uluslararası çapta yapılacak işbirliğinin kolaylaştırılması ve bunun hukuki alt yapısının hazırlanmasını amaçlıyor.

Avrupa Konseyi Sözleşmesi, üye ülkelerde ölü veya yaşayan kişilerin organlarının yasa dışı alınmasının suç sayılması ile ilgili yasal düzenlemeler getirilmesini şart koşuyor.

Kendi rızasıyla organ bağışı yapanların veya buna aracı olanların mali yardım ve farklı avantajlar elde etmesine yasak getiren sözleşme, mağdur kişilerin haklarının da etkili bir şekilde korunması konusunda önlemler içeriyor.

Avrupa Konseyi son yıllarda özellikle Kosova üzerinden organ ticareti konusunu mercek altına almıştı.

Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi tarafından geçen yıllarda kabul edilen bir raporda, Kosova'daki savaş sırasında Kosova Kurtuluş Ordusu (UÇK) içinde bir grubun 1999'daki savaştan sonra ellerindeki esirleri Arnavutluk'a götürüp öldürdüğü ve organlarını sattığı öne sürülmüştü.

İsviçreli senatör Dick Marty'nin iki yıllık bir çalışma sonucu hazırladığı raporda Kosova Başbakanı Haşim Taçi'nin de işlenen suçlarda rolü olduğu iddia edilmişti.

Avrupa Birliği tarafından hazırlanan başka bir raporda ise, Moldova, Kazakistan ve Rusya gibi ülkelerden yoksul kişilerin, böbrekleri karşılığında 20 bin dolar ödeneceği vaadiyle Kosova'ya getirildiği, daha sonra düşük paralarla alınan bu organların 130 bin dolara varan fiyatlarla hastalara nakledildiği öne sürülmüştü.

Dünya sağlık araştırması raporuna göre, dünyada her yıl 7 bin kişi fakirlik yüzünden organlarını satıyor.

AA