Onların emekli aylığı iptal olur

Sosyal güvenlik mevzuatına göre, hizmet akdine tabi olarak bir işverene bağlı çalışanlar (4/a, SSK), kendi nam ve hesabına çalışanlar (4/b, BAĞ-KUR) ile kamuda memur ve işçi olarak çalışanlar (4/c, Emekli Sandığı) zorunlu sigortalı olur. Fiilen bir işte çalışmayanlar ise isteğe bağlı sigorta yaptırabilirler.

SORULARINIZ İÇİN: akivanc@haberturk.com

Bilindiği gibi her statünün emeklilik koşulları farklı. 4/b ve 4/c statüsünde normal emeklilik için 9000 prim günü aranırken, 4/a statüsünde çalışanlar sigorta başlangıç tarihlerine göre 5000 ile 7200 arasında prim günüyle emekli olabilirler.

Özellikle 4/b statüsünde çalışanlar 4/a’ya (SSK) geçiş yaparak daha erken emekli olmak amacıyla fiilen bir işte çalışmadıkları halde kendilerini sigortalı gösterebiliyorlar. Normalde 4/a statüsünde çalışmış olduğu halde işsiz kalan veya çalışmak istemeyen bazı kişiler de akrabalarının, eş dostlarının işyerinde kendilerini çalışıyormuş gibi göstererek emekli olmaya çalışıyorlar. Bu kişiler işverenin ödemesi gereken primleri ceplerinden karşılıyorlar.

Bunu yapanlarda yanlış bir kanaat bulunuyor. “Primini nasıl olsa ödüyorum, Sosyal Güvenlik Kurumu’nun bir kaybı söz konusu değil. O nedenle yanlış bir iş yapmış sayılmam” diye düşünüyorlar. Kanuna göre, bir kişi için 4/a statüsünde prim ödenebilmesi ancak bir işverene bağlı olarak fiilen çalışması halinde mümkündür.

Herhangi bir işte çalışmayanlar emekli olabilmek için sadece isteğe bağlı sigorta yaptırabilirler. İsteğe bağlı sigorta 4/b kapsamında sayıldığından ve emeklilik koşulları 4/b statüsünde daha ağır olduğundan tercih edilmiyor.

SAHTE SİGORTA YAPTIRAN PİŞMAN OLUR

Fiilen çalışmayan kişilerin bir işyerinde çalışıyor gösterilmesi sahte sigorta olarak kabul ediliyor. 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu uyarınca sahte sigorta yaptırmanın idari ve cezai yaptırımları bulunuyor.

SGK sigortaların sahte olup olmadığı hususunda sürekli denetimler yapıyor. Bu denetimler sırasında ortaya çıkan bilgi ve belgeler doğrultusunda geriye dönük de incelemeler yapıyor. Her yıl binlerce kişinin sahte sigorta yaptırdığı bu yolla tespit ediliyor.

Fiilen bir işte çalışmadığı halde sahte sigorta yaptırmış olduğu tespit edilenlerin bu süreye ait sigorta prim günleri iptal ediliyor. O süre boyunca yatırılmış primler yanıyor. Sahte sigortalılık süresinde sağlık hizmetlerinden yararlanmış olanlardan tedavi masrafları faiziyle geri alınıyor.

Sigortanın sahte olduğu emekli aylığı bağlandıktan sonra ortaya çıkarsa yatırılan primler yandığı gibi emekli aylığı iptal ediliyor. O tarihe kadar SGK üzerinden verilen sağlık hizmetlerinin parası ile ödenen emekli aylıklarının tamamı faiziyle geri alınıyor. Yeniden emekli olabilmesi için sahte sigorta ile tamamlanan prim günlerinin yeniden tamamlanması isteniyor.

CEZAİ YAPTIRIMI DA VAR

Sahte sigorta yaptıranlar ile fiilen çalışmayan kişileri sigortalı gösteren işverenler hapis cezası ile de karşı karşıya kalabiliyorlar. Türk Ceza Kanunu’nun “resmi belgede sahtecilik”, “resmi belgenin düzenlenmesinde yalan beyan” ve “özel belgede sahtecilik” hükümleri kapsamında savcılığa sevk edilirler. Resmi belgede sahtecilik suçunda 2 – 5 yıl; diğerlerinde ise sırasıyla 3 ay – 2 yıl ve 1 – 3 yıl arasında hapis cezası uygulanır.

Sahte sigortalı gösteren işverenlerin her ay SGK’ya verdiği bildirgenin ve maaş bordrosunun da sahte olduğu kabul edilir. Bu nedenle, sahte sigortalı gösterdikleri her ay için, asgari ücret tutarında idari para cezası uygulanır. Hazine ve Maliye Bakanlığı da vergi yönünden cezai yaptırımlar uygular.

SAHTE SİGORTA YERİNE İSTEĞE BAĞLI SİGORTA

Sahte sigorta yaptırarak risk almak yerine eksik prim günlerinin isteğe bağlı sigorta primi ödeyerek tamamlanması mümkündür. İsteğe bağlı sigorta 4/b statüsünde sayıldığı için, SSK’dan emeklilik hakkını kaybetmemek amacıyla isteğe bağlı sigortada son 7 yılda 1260 günün aşılmaması gerekir. SSK’dan emeklilik şansı olmayanların ise BAĞ-KUR’dan emeklilik koşullarını sağlayıncaya kadar isteğe bağlı sigorta primi ödemesi gerekiyor.