Samaryum nedir, nerelerde kullanılır? Samaryum kullanım alanları, özellikleri, periyodik tablodaki simgesi ve yeri

Samaryum Nedir?

Gümüşi beyaz renkte bir metal olarak karşımıza çıkan element, sertliği ve yoğunluğu bakımından çinko ile benzerlik taşımaktadır. Elektropozitifliği oldukça yüksektir. Bileşikleri sarı ve pembe tonlarındadır. Havada kolayca okside olmaktadır. Havada 150 derecede kendiliğinden tutuşma gösterir. Yaygın bileşikleri; monoksit, monokalkojenitler ve iyodürdür. Bileşikleri, manyetik özelliklerini kaybetmeden 700 derecenin üzerindeki sıcaklıklara dayanabilir. Metalik samaryum, argon gibi inert gazlarla sızdırmaz bir ortamda veya kapta saklanabilmektedir. Soğuk su ile yavaş şekilde reaksiyona girer. Samaryum hidroksit oluşturmak için ise sıcak su ile hızlı bir şekilde reaksiyona girmektedir.

Samaryum Nerelerde Kullanılır?

Elementin en yaygın kullanımı kalıcı mıknatıslardır. Aydınlatmalar ve kanser tedavisinde de yaygın olarak tercih edilmektedir. Samaryum iyodür, kimyasal sentezlerde indirgeme maddesi olarak kullanılmaktadır. Element ayrıca bazı kimyasal reaksiyonlarda ideal bir katalizör olarak karşımıza çıkmaktadır. Renkli özel optik (ışık) özellikleri sebebiyle cama eklenebilir. Özel uygulamalar için lazer yapımında da kullanılmaktadır. Samaryum-kobalt mıknatısları motorlarda yaygın olarak kullanılır.

Samaryum Simgesi

Elementin simgesi “Sm” harfleriyle ifade edilmektedir. Düşük düzeyde zehirli olan element doğada nadir bulunmaktadır. Yerkabuğunda en bol bulunan elementler içinde 40. sırada yer alır. Lantanitler arasında ise en bol beşinci elementtir. Nadir toprak elementi olmasına karşılık pek çok elementte daha bol bulunmaktadır; kalaydan daha yaygındır. Doğada saf halde bulunmamaktadır. En yaygın samaryum mineralleri; serit, gadolinit, samarskit, monazit, bastnasittir ve florenkittir. Önemli ticari kaynakları monazit ve bastnasittir.

Samaryum Sembolü

“Sm” sembolüyle periyodik tabloda temsil edilen element, doğada 7 izotop karışımından oluşur. Bu izotoplar; Sm-144, Sm-147, Sm-148, Sm-149, Sm-150, Sm-152 ve Sm-154 şeklinde sıralanmaktadır.

Samaryum Periyodik Tablodaki Yeri

Periyodik tablonun 6. periyodunun lantanitler grubunda yer alan 6. elementti olarak karşımıza çıkan elementin atom numarası 62'dir. Element, kobalt ile birlikte kalıcı mıknatısların bir bileşeni olarak ön plana çıkmaktadır. Manyetik özelliklerini yıllarca koruyabilen kalıcı mıknatıslar arasında en bilinen mıknatıs türü samaryum-kobalt alaşımı mıknatıslardır. Bu mıknatıslar 500 ile 700 derece sıcaklıklarda dahi manyetik özelliğini yitirmez. Ancak samaryumun doğada az bulunması ve kobaltın pahalı olması kullanımı kısıtlamıştır.

Samaryum mıknatıslar, bazı elektronik cihaz ve sarf malzemelerinde kullanılmaktadır. Ayrıca yüksek sıcaklıklara dayanma kapasitesi bulunduğundan dolayı hassas yönlendirmeli silahlarda da tercih edilmektedir.

Samaryum Kullanım Alanları

Samaryum kobalt mıknatısların kullanıldığı yaygın uygulama alanları:

Samaryum Özellikleri